Butter Chicken And Dal Makhani | (Photo courtesy: archived, edited, symbolic images)

बटर चिकन (Butter Chicken) आणि दाल मखनी (Dal Makhani) या पदार्थाचा शोध कोणी लावला? या प्रश्नाचे तमाम भारतीयांना लवकरच उत्तर मिळण्याची शक्यता आहे. मोती महल (Moti Mahal) आणि दरियागंज रेस्टॉरंटमधील (Daryaganj Restaurant) वादावर दिल्ली उच्च न्यायालय (Delhi High Court) येत्या काही दिवसांत निकाल देण्याची शक्यता आहे. कोर्टाच्या निकालानंतर या प्रतिष्ठित भारतीय पदार्थांचे पाककलेचे पेटंट खरोखर कोणाकडे आहे? याबाबतही तमाम भारतीयांना माहिती मिळू शकणार आहे.

काय आहे वाद?

मोती महल या प्रख्यात आस्थापनाने दरियागंज रेस्टोरेंटवर कायदेशीर कारवाई केली आहे. सदर आस्थापनाने आरोप केला आहे की, बटर चिकन आणि दाल मखनी या दोन्ही रेसीपींचा शोध मोती महलने लावला आहे. मोती महलची पहिली शाखा दिल्लीच्या दरियागंज परिसरात स्थापन करण्यात आली होती. ते पाहता या पदार्थांचा आणि रेस्टॉरंटचा संबंध जुनाच आहे. नंतर काही रेस्टॉरंटकडून या पदार्थांशी संबंध असल्याचे दावे खोटे आणि दिशाभूल करणारे आहेत. दोन्ही रेस्टॉरंट चेन बटर चिकन आणि दाल मखनी शोधल्याचा दावा करतात. मोती महल पाककृतीतील नवकल्पनांचे श्रेय त्याच्या पूर्ववर्ती, स्वर्गीय कुंडल लाल गुजराल यांना देतात, तर दर्यागंज यांनी प्रतिपादन केले की स्वर्गीय कुंदन लाल जग्गी हे या पदार्थांचे सूत्रधार होते. मूळ कथा फाळणीच्या ऐतिहासिक संदर्भ आणि पाककृती सर्जनशीलतेशी पारंपरिक रित्या संबंधीत आहेत. (हेही वाचा, Healthy Breakfast: आरोग्यदायी नाश्ता, सकाळच्या न्याहारीचे 5 पर्याय)

न्यायालयीन कार्यवाही:

दिल्ली उच्च न्यायालयातील न्यायधीश न्यायमूर्ती संजीव नरुला यांच्या अध्यक्षतेखालील सदर खटला 16 जानेवारी रोजी सुनावणीसाठी आला. न्यायालयाने दरियागंजला समन्स जारी केले आणि लेखी उत्तर दाखल करण्यासाठी एक महिन्याची मुदत दिली. न्यायमूर्ती नरुला यांनी 29 मे रोजी अंतरिम मनाई आदेशासाठी मोती महलच्या अर्जावरही सुनावणी ठेवली आहे. (हेही वाचा, ​उमेदवाराला रसगुल्ला भारी पडला, पोलिसांनी थेट कायदा दाखवला)

मोती महलची गोष्ट:

मोती महल यांचे म्हणणे आहे की, गुजराल यांनी न विकलेले उरलेले चिकन जपून ठेवण्याचे आव्हान पेलत, सॉसचा शोध लावला. ज्याला मखनी किंवा बटर सॉस म्हणतात. टोमॅटो, बटर, मलई आणि मसाल्यांच्या या अभिनव मिश्रणाने केवळ चिकनला नवसंजीवनी दिली नाही तर बटर चिकनची विशिष्ट चव प्रोफाइल बनली आहे. रेस्टॉरंटचा दावा आहे की दाल माखनीचा शोध ज्या सॉसमुळे लागला, त्याच सॉसचा वापर काळ्या मसूरासह केला गेला. (हेही वाचा, Butter Chicken खाण्यासाठी त्याने केला 32 किमी प्रवास; पोलिसांनी ठोठावला भलामोठा दंड, वाचा सविस्तर)

दरियागंजची प्रतिक्रिया:

दरियागंजने मोदी महलच्या अद्याप दाव्याला औपचारिकपणे प्रतिसाद दिला नसल्याचे समजते. परंतू, कायदेशीर कारवाईला न्यायालयात उत्तर देताना आपल्यावर झालेले आरोप या आस्थापनेने जोरदारपणे फेटाळून लावले आहेत. आपल्या युक्तीवादात दरियागंज ने म्हटले आहे की, समोरील दावेदाराच्या दाव्यात गुणवत्तेचा अभाव आहे. त्यांचा दावाच मुळात "निराधार" आहे.

दरम्यान, दोन्ही रेस्टॉरंटच्या वादात उलघडत असलेल्या पदार्थांची चवदार गाथा कोर्टाच्या दारात येऊन पोहोचली आहे. दोन्ही बाजूंचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या वरिष्ठ वकिलांसह, दिल्ली उच्च न्यायालय बटर चिकन आणि दाल माखनीच्या पाककृती मुकुटचे योग्य दावेदार ठरवण्यासाठी पुरावे आणि युक्तिवादांवर विचारपूर्वक भाष्य करेल. या निकालामुळे केवळ कायदेशीर वादावर तोडगा निघणार नाही तर भारताच्या समृद्ध पाककलेच्या वारशाच्या कथनालाही आकार मिळू शकेल.