Marriage | Representational & Edited Image (Photo Credits: Pixabay)

Bhartiya Nyay Sanhita: ब्रिटीशांनी आणलेल्या दशकांहून जुना भारतीय दंड संहिता (IPC) बदलण्यासाठी केंद्र सरकारने भारतीय न्यायिक संहिता (BNS) हे महत्त्वाचे विधेयक आणले आहे. हे विधेयक अनेक अर्थांनी विशेष मानले जात आहे. या माध्यमातून सरकार लव्ह जिहाद आणि महिलांवरील इतर गुन्ह्यांना आळा घालण्याच्या तयारीत आहे. प्रस्तावित कायद्यानुसार, ओळख लपवून एखाद्या महिलेशी लग्न केल्यास किंवा पदोन्नती आणि नोकरीच्या खोट्या आश्वासनाखाली लैंगिक संबंध ठेवल्यास आता 10 वर्षांपर्यंत कारावास होऊ शकतो.

गृहमंत्री अमित शहा यांनी शुक्रवारी लोकसभेत तीन विधेयके सादर केली. ज्यामध्ये प्रथमच या गुन्ह्यांना सामोरे जाण्यासाठी विशिष्ट तरतूद प्रस्तावित करण्यात आली आहे. शाह यांनी 1860 च्या भारतीय दंड संहिता (IPC) च्या जागी भारतीय न्यायिक संहिता (BNS) विधेयक लोकसभेत सादर केले आणि सांगितले की महिलांवरील गुन्ह्यांशी संबंधित तरतुदींवर विशेष लक्ष दिले गेले आहे. अमित शाह यांनी पुढे बोलताना सांगितले की, या विधेयकात महिलांविरुद्धचे गुन्हे आणि त्यांना भेडसावणाऱ्या अनेक सामाजिक समस्यांचे निराकरण करण्यात आले आहे. लग्न, नोकरी, बढती आणि खोट्या ओळखीच्या खोट्या आश्वासनाखाली महिलांशी संबंध निर्माण करणाऱ्यांना कठोर शिक्षेला सामोरे जावे लागेल. तसेच 18 वर्षांखालील मुलींवर बलात्कार केल्यास फाशीची शिक्षा करण्यात येणार आहे. (हेही वाचा - Amit Shah on Sedition Law: अल्पवयीन मुलीवर बलात्कार करणाऱ्याला फाशीची शिक्षा; IPC, CrPC मध्ये बदल करण्यासाठी अमित शहांनी सादर विधेयक)

भूतकाळात लग्नाच्या आश्वासनाच्या आधारे बलात्काराचा दावा करणाऱ्या महिलांच्या केसेस न्यायालयांनी हाताळल्या असल्या तरी, आयपीसीमध्ये त्यासाठी कोणतीही विशिष्ट तरतूद नाही. या विधेयकात असे म्हटले आहे की, जर एखाद्या व्यक्तीने फसवणूक करून किंवा कोणत्याही हेतूशिवाय एखाद्या महिलेशी लग्न करण्याचे वचन देऊन लैंगिक संबंध ठेवले तर असे लैंगिक संबंध बलात्काराच्या श्रेणीत येत नाहीत, परंतु आता ते गुन्ह्याच्या श्रेणीत येतील. यासाठी दहा वर्षांपर्यंतची शिक्षा आणि दंडही होऊ शकतो.

या विधेयकावर बोलताना ज्येष्ठ फौजदारी वकील शिल्पी जैन यांनी सांगितले की, ही तरतूद दीर्घकाळ प्रलंबित होती आणि अशी तरतूद नसल्यामुळे प्रकरणे गुन्हा मानली जात नव्हती. खोट्या नावाने आंतरधर्मीय विवाहांच्या प्रकरणांना सामोरे जाण्यासाठी वेषात विवाह ही विशिष्ट तरतूद देखील आणली गेली आहे.

लव्ह जिहाद हा दोन शब्दांचा मिलाफ आहे. एक इंग्रजी शब्द लव्ह आणि दुसरा अरबी शब्द जिहाद. जेव्हा एखाद्या विशिष्ट धर्माचा माणूस दुसऱ्या धर्मातील मुलींना त्याच्या प्रेमात अडकवून त्यांचा धर्म बदलायला लावतो तेव्हा त्याला लव्ह जिहाद म्हणतात. आता या विधेयकात ओळख लपवून लग्न करणाऱ्यांना शिक्षेची तरतूद करण्यात आली असून, त्यामुळे अशा गुन्ह्यांना आळा बसण्यास मदत होणार आहे.