Water | Image Used For Representational purpose Only (Photo Credits: Pixabay.com)

WORLD WATER DAY DATE: पाणी हे जीवन आहे. आपल्या शरीरातील अर्ध्याहून अधिक वजन हे पाण्याचे आहे यावरून आपल्या जीवनात पाण्याचे महत्त्व किती आहे याचा अंदाज लावता येतो. केवळ मानवच नाही तर जगातील कोणताही प्राणी किंवा वनस्पती पाण्याशिवाय जगू शकत नाही. पाण्याचे आपल्या जीवनात खूप जास्त महत्व आहे. आपल्याला आंघोळ, पूजा, स्वयंपाक, साफसफाई, कपडे धुणे अशा अनेक कामांसाठी पाण्यावर अवलंबून राहावे लागते. पाण्याचे हे महत्त्व लक्षात घेऊन दरवर्षी २२ मार्च रोजी जगभरात जागतिक जल दिन साजरा केला जातो. जागतिक जल दिनासंदर्भात अनेक महत्त्वाच्या गोष्टींबद्दल बोलूया, ज्या आपल्या सर्वांसाठी जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.

जल दिनाचा इतिहास

शुद्ध पिण्याच्या पाण्याचा होणारा गैरवापर आणि सतत कमी होत चाललेली पाण्याची पातळी याबाबत लोकांना जागरूक करण्यासाठी संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने 22 डिसेंबर 1992 रोजी ठराव संमत केला आणि जागतिक जल दिनाचे महत्त्व लक्षात घेऊन जागतिक जल दिन सुरू करण्याचा निर्णय घेतला, या उद्देशाने जे गोड्या पाण्याचे व्यवस्थापन आणि संवर्धन आहे.

22 मार्च 1993 रोजी पहिल्यांदा जागतिक जल दिन साजरा करण्यात आला. युनायटेड नेशन्सच्या म्हणण्यानुसार, जागतिक जल दिन लक्षात घेऊन, शाश्वत विकास उद्दिष्टांबद्दल अधिक जागरूकता निर्माण करून लक्ष्य 6 पूर्ण करण्यासाठी ते हलवण्यात आले आहे.

2030 पर्यंत सर्वांसाठी सुरक्षित, स्वच्छ आणि स्वस्त पिण्याच्या पाण्याचा सार्वत्रिक प्रवेश साध्य करण्यात मदत करणे हे त्याचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. त्याच्या स्थापनेपासून, जागतिक जल दिन संपूर्ण जगासाठी एक महत्त्वाची मोहीम बनली आहे.

जागतिक जल दिनाचे महत्त्व

सामाजिक-आर्थिक विकासात पिण्याचे पाणी सर्वात महत्त्वाची भूमिका बजावते. मानवी आरोग्य आणि उपजीविकेच्या सुरक्षिततेसाठी हे सर्वात महत्वाचे आहे. स्वच्छ आणि ताजे पिण्याचे पाणी हे पोषण, आरोग्य, संस्कृती, शिक्षण, अर्थव्यवस्था आणि नैसर्गिक पर्यावरणासाठी महत्त्वाचे घटक आहे.

यापैकी कोणत्याही समस्येकडे दुर्लक्ष करता येणार नाही. जागतिक जल दिनामध्ये अधिकाधिक लोकांचा सहभाग दर्शवितो की ते पिण्याच्या पाण्याच्या स्त्रोतांचा सुज्ञपणे वापर आणि व्यवस्थापन करत आहेत. पण जलसंधारणाबाबत अतिशय कठोर नियम बनवण्याची आणि जाणून घेण्याची गरज आहे. त्यासाठी प्रत्येक नागरिकाने जागरूक राहावे, जेणेकरून जलसंधारणाला बळ मिळेल.

जलसंधारण महत्त्वाचे का आहे?

पृथ्वीचा पृष्ठभाग ७१ टक्के पाण्याने व्यापलेला आहे, परंतु पिण्याच्या पाण्याचा विचार केला तर त्यातील केवळ २.५ टक्के पाणी पिण्यायोग्य आहे. अशा परिस्थितीत लोकांना दीर्घकाळ पाणी मिळावे यासाठी जागतिक जल दिन साजरा करण्यास सुरुवात करण्यात आली.

येथे प्रत्येकासाठी हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की नैसर्गिक पुनर्वापर प्रक्रियेमुळे पाण्याचे प्रमाण स्थिर राहते, ते वाढवत नाही, परंतु लोकसंख्येच्या वाढत्या स्फोटामुळे पिण्याच्या पाण्याची परिस्थिती आगामी काळात, विशेषतः भारतात अधिक चिंताजनक बनण्याची शक्यता आहे. .

पाण्याचा शाश्वत वापर करण्यात आपली असमर्थता भावी पिढ्यांवर लक्षणीय परिणाम करू शकते. वाढत्या लोकसंख्येमुळे येत्या काही दशकांत जगातील अनेक देश गोड्या पाण्याची उपलब्धतानसेल, असा अंदाज भूवैज्ञानिकांनी फार पूर्वीपासून वर्तवला आहे.