Representational Image (Photo Credits: Pixabay)

जर तुम्हीही स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि स्क्रीनवर जास्त वेळ घालवत असाल तर सावधगिरी बाळगा. कारण ही बाब हळूहळू तुमच्या आरोग्याला हानी पोहोचवत आहे. अलिकडेच एका अभ्यासातून याबाबत धक्कादायक खुलासा झाला आहे. जर तुम्ही दिवसातून 1 तासापेक्षा जास्त वेळ स्क्रीनवर घालवला, तर तुम्हाला मायोपियाचा (Myopia) त्रास होऊ शकतो, असा दावा या अभ्यासात करण्यात आला आहे. मायोपिया हा डोळ्यांचा एक गंभीर आजार आहे ज्यामध्ये डोळ्यांपासून दूर असलेल्या वस्तू अस्पष्ट दिसतात. जामा नेटवर्क ओपनमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, डिजिटल स्क्रीनवर 1 किंवा त्याहून अधिक तास घालवल्याने मायोपियाचा धोका 21 टक्क्यांनी वाढतो.

संशोधकांनी तीन लाखांहून अधिक लोकांवर स्क्रीन टाइममुळे होणाऱ्या नुकसानाचा अभ्यास केला. या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की, जर कोणी दररोज 1 तासापेक्षा जास्त वेळ डिजिटल स्क्रीनवर घालवत असेल, तर गोष्टी जवळून पाहण्याची डोळ्यांची क्षमता कमी होत आहे. त्याच वेळी, जर कोणी 1 तासापेक्षा कमी वेळ स्क्रीन पाहत असेल, तर त्याला हा आजार होण्याची शक्यता कमी असते. यासाठी दक्षिण कोरियातील सियोल नॅशनल युनिव्हर्सिटी कॉलेज ऑफ मेडिसिनच्या संशोधकांनी, मुलांपासून तरुणांपर्यंत 3.35 लाखांहून अधिक सहभागींमध्ये स्क्रीन टाइम आणि जवळून पाहण्याचा दृष्टिकोन यांच्यातील दुवा पाहणाऱ्या 45 अभ्यासांमधील डेटाचे पुनरावलोकन केले.

दररोज चार किंवा अधिक तास स्क्रीनसमोर घालवल्यास मायोपियाचा धोका दुप्पट होतो. संशोधकांनी सुचवले आहे की, दररोज एक तासापेक्षा कमी स्क्रीन वेळ सुरक्षित असू शकतो, परंतु यासाठी अधिक संशोधन आवश्यक आहे. जागतिक स्तरावर, 2050 पर्यंत जवळपास अर्ध्या लोकसंख्येला मायोपिया होण्याची शक्यता आहे. लहान मुले आणि किशोरवयीन मुलांमध्ये स्क्रीन वेळ वाढल्यामुळे मायोपियाचा धोका वाढतो. त्यामुळे, मुलांनी स्क्रीनसमोर घालवलेला वेळ मर्यादित ठेवणे आणि बाहेर खेळण्यासाठी प्रोत्साहित करणे महत्त्वाचे आहे. या निष्कर्षांमुळे सार्वजनिक आरोग्य धोरणांमध्ये बदल करण्याची आवश्यकता आहे, ज्यामुळे मायोपिया महामारीला तोंड देता येईल. (हेही वाचा: Smartphone Use and Mental Health: स्मार्टफोनच्या वापरामुळे 13-17 वयोगटातील मुलांच्या मेंदूवर होत आहे नकारात्मक परिणाम; वाढत आहे राग, चिडचिडेपणा, आक्रमकता, नैराश्य आणि चिंता- Study)

दरम्यान, आजकाल बहुतेक लोकांचा स्क्रीन टायमिंग वाढत आहे. स्क्रीन टायमिंगचा परिणाम केवळ डोळ्यांवर होत नाही, तर मेंदू आणि एकूण आरोग्यावरही होत आहे. संशोधकांनी असा इशारा दिला आहे की, जास्त स्क्रीन टाइम मेंदूवर नकारात्मक परिणाम करू शकतो. संशोधकांनी सांगितले की, स्क्रीन टाइम 1 तासांवरून 4 तासांपर्यंत वाढवल्याने केवळ डोळ्यांचेच नुकसान होण्याचा धोका वाढत नाही, तर इतर अनेक आजारांचा धोकाही कायम आहे. स्क्रीनवर जास्त वेळ घालवल्याने मेंदूची विचार करण्याची आणि समजण्याची शक्ती कमी होते.