हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्सने (Henley Passport Index) जारी केलेल्या नव्या रँकिंगमध्ये भारताचा पासपोर्ट ( India Passport Ranking) 82 व्या स्थानावर आहे. ज्यामुळे भारतीयांना 58 देशांमध्ये व्हिसा-मुक्त प्रवेश मिळतो. हे रँकिंग इंटरनॅशनल एअर ट्रान्सपोर्ट असोसिएशन (IATA) च्या डेटावर आधारित आहे. जे जगभरातील प्रवास माहितीचा सर्वात विस्तृत आणि अचूक डेटाबेस ठवते. भारताची सध्याची रँक सेनेगल आणि ताजिकिस्तान सारख्या राष्ट्रांशी समकक्ष राहते. जगभरातील देशांची पासपोर्ट स्थिती आणि टॉप टेन यादीतील देश यांसह सर्वात तळाशी कोणता देश? यांबातब घ्या जाणून.
हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्सचे ठळक मुद्दे
सर्वात अव्वल पासपोर्ट:
सिंगापूर: जगातील सर्वात शक्तिशाली पासपोर्ट, १९५ देशांमध्ये व्हिसा-मुक्त प्रवेश प्रदान करतो.
दुसऱ्या क्रमांकाचा पासपोर्ट:
फ्रान्स, जर्मनी, इटली, जपान, स्पेन. हे देश पासपोर्ट धारकांना १९२ देशांमध्ये प्रवेश देतात.
तिसऱ्या क्रमांकाचा क्रमांकाचा पासपोर्ट:
ऑस्ट्रिया, फिनलंड, आयर्लंड, लक्झेंबर्ग, नेदरलँड, दक्षिण कोरिया, स्वीडन**: १९१ गंतव्यस्थानांवर व्हिसा-मुक्त प्रवेश.
चौथ्या क्रमांकाचा पासपोर्ट:
युनायटेड किंगडम, न्यूझीलंड, नॉर्वे, बेल्जियम, डेन्मार्क आणि स्वित्झर्लंड.
पाचव्या क्रमांकाचा पासपोर्ट:
ऑस्ट्रेलिया आणि पोर्तुगाल. दोन्ही देश हे स्थान सामायिक करतात.
आठव्या क्रमांकाचा क्रमांकाचा पासपोर्ट:
युनायटेड स्टेट्स. 186 देशांमध्ये व्हिसा-मुक्त प्रवेशासह, या स्थानावर खाली आले.
भारतीय पासपोर्ट स्थिती
भारताचा पासपोर्ट या यादीत 82 व्या क्रमांकावर आहे. ज्याने आपल्या नागरिकांना 58 देशांमध्ये व्हिसाशिवाय प्रवास करण्याची परवानगी दिली आहे. लोकप्रिय गंतव्यस्थानांमध्ये इंडोनेशिया, मलेशिया आणि थायलंड यांचा समावेश आहे. त्या तुलनेत, शेजारील पाकिस्तान 100 व्या स्थानावर आहे, ज्याने पासपोर्ट धारकांना 33 देशांमध्ये प्रवेश प्रदान केला आहे. सूचीच्या सर्वात तळाशी अफगाणिस्तान आहे, 26 गंतव्यस्थानांवर सहज प्रवेश आहे. (हेही वाचा, World's Most Powerful Passports in 2024: जगात France चा पासपोर्ट सर्वात अव्वल; भारताचा क्रमांक Maldives, Saudi Arabia च्या ही खाली!)
सन 2024 या वर्षातील सर्वात शक्तिशाली पासपोर्ट
- सिंगापूर (१९५ गंतव्ये)
- फ्रान्स, जर्मनी, इटली, जपान, स्पेन (192)
- ऑस्ट्रिया, फिनलंड, आयर्लंड, लक्झेंबर्ग, नेदरलँड, दक्षिण कोरिया, स्वीडन (191)
- बेल्जियम, डेन्मार्क, न्यूझीलंड, नॉर्वे, स्वित्झर्लंड, युनायटेड किंगडम (190)
- ऑस्ट्रेलिया, पोर्तुगाल (189)
- ग्रीस, पोलंड (188)
- कॅनडा, झेकिया, हंगेरी, माल्टा (187)
- युनायटेड स्टेट्स (186)
- एस्टोनिया, लिथुआनिया, संयुक्त अरब अमिराती (185)
- आइसलँड, लाटविया, स्लोव्हाकिया, स्लोव्हेनिया (184)
हेन्ली आणि जागतिक पातवळीवरील सामग्री
हेन्ली अँड पार्टनर्सचे अध्यक्ष ख्रिश्चन केलिन यांनी देशांमधील जागतिक गतिशीलता अंतरावर प्रकाश टाकला. "व्हिसामुक्त प्रवास करणाऱ्यांची जागतिक सरासरी संख्या 2006 मधील 58 वरून 2024 मध्ये 111 पर्यंत जवळपास दुप्पट झाली आहे. तथापि, निर्देशांकाच्या वरच्या आणि तळाशी असलेल्या लोकांमधील जागतिक गतिशीलता अंतर आता पूर्वीपेक्षा जास्त आहे. होते," असे त्यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे. (हेही वाचा, HC On Father's Name Removal From Passport: विभक्त पित्याचे नाव पासपोर्टवरुन हटवता येणार, दिल्ली कोर्टाचे आदेश)
गेल्या 19 वर्षांपासून, हेन्ली पासपोर्ट इंडेक्स IATA कडील विशेष डेटा वापरून जगभरातील 227 देश आणि प्रदेशांमधील जागतिक स्वातंत्र्याचा मागोवा घेत आहे. जगातील पासपोर्ट प्रदर्शित करण्यासाठी, क्रमवारी लावण्यासाठी आणि रँक करण्यासाठी हे सर्वात लोकप्रिय परस्परसंवादी ऑनलाइन साधन बनले आहे. व्हिसा धोरणांमधील बदल दर्शविणारा निर्देशांक वर्षभर रिअल-टाइममध्ये अपडेट केला जातो.