Nirmala Sitharaman | Photo Credits: Twitter

अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन (Finance Minister Nirmala Sitharaman) यांनी 6 लाख कोटी रुपयांच्या राष्ट्रीय मुद्रीकरण पाइपलाइन (NMP) ची घोषणा केली आहे.  एनएमपी अंतर्गत, सरकार प्रवासी गाड्या, रेल्वे स्टेशन, विमानतळ, रस्ते आणि स्टेडियम खाजगी कंपन्यांना डागडूजीसाठी देऊन पैसे उभा करेल. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे या योजनेतील अर्ध्याहून अधिक रस्ते आणि रेल्वे (Railway) क्षेत्राशी जोडलेली आहे. सरकार (Central Government) म्हणते की या इन्फ्रास्ट्रक्चर क्षेत्रांमध्ये खाजगी कंपन्यांना सामील करून संसाधने एकत्रित केली जातील आणि मालमत्ता विकसित केली जाईल. खासगी गुंतवणूक मिळवण्यासाठी चेन्नई, भोपाळ, वाराणसी आणि वडोदरासह भारतीय विमानतळ प्राधिकरणाने (एएआय) सुमारे 25 विमानतळे, 40 रेल्वे स्टेशन, 15 रेल्वे स्टेडियम आणि अनेक रेल्वे वसाहती ओळखल्या आहेत. हे खाजगी क्षेत्रातील गुंतवणूकीसह विकसित केले जातील.

 सरकारने एकूण 400 रेल्वे स्थानके, 90 प्रवासी गाड्या, अनेक क्रीडा स्टेडियम आणि रेल्वेच्या वसाहती तसेच प्रसिद्ध कोकण आणि हिल रेल्वेची विमुद्रीकरणासाठी ओळख केली आहे. रस्त्यांनंतर दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे क्षेत्र असलेल्या रेल्वेचा महत्त्वाकांक्षी राष्ट्रीय मुद्रीकरण योजनेत समावेश करण्यात आला आहे. तसेच चार हिल रेल्वे समाविष्ट आहेत.

चार वर्षांच्या कालावधीत, रेल्वे स्थानके आणि प्रवासी गाड्या खाजगी हातात दिल्यास अनुक्रमे 76,250 कोटी आणि 21,642 कोटी रुपये मिळतील. मालवाहतुकीसाठी समर्पित कॉरिडॉरच्या मुद्रीकरणामुळे 20,178 कोटी रुपये मिळण्याची अपेक्षा आहे, तर ट्रॅक, सिग्नल आणि ओव्हर-ट्रॅक उपकरणांशी संबंधित चालानांमधून 18,700 कोटी रुपये मिळण्याची अपेक्षा आहे. कोकण रेल्वेकडून 7,281 कोटी आणि पर्वतीय रेल्वेच्या कमाईतून 630 कोटी रुपये. हेही वाचा Today Gold-Silver Rate: सोने खरेदी करणाऱ्यांना दिलासा, आज सोने-चांदीच्या दरात झाली घसरण

2021-22 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात पायाभूत सुविधांच्या शाश्वत वित्त पुरवठ्यासाठी मुख्य साधन म्हणून परिचालन सार्वजनिक पायाभूत मालमत्तेचे कमाई ओळखली गेली. या दिशेने, राष्ट्रीय मुद्रीकरण योजना तयार करण्यासाठी अर्थसंकल्पात तरतूदही करण्यात आली होती. NMP वरील अहवाल NITI आयोगाने पायाभूत क्षेत्रातील मंत्रालयाशी सल्लामसलत करून तयार केला आहे.

एनएमपीच्या घोषणेवरून काँग्रेसने सरकारवर निशाणा साधला आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आकाश, पाताळ आणि जमीन विकतील असा आरोप काँग्रेसने केला. पक्षाचे मुख्य प्रवक्ते रणदीप सुरजेवाला यांनी ट्विट केले, 60 लाख कोटी रुपयांच्या देशाच्या संपत्तीची विक्री -रस्ते, रेल्वे, खाणी, दूरसंचार, वीज, वायू, विमानतळ, बंदरे, क्रीडा स्टेडियम म्हणजेच मोदीजी आकाश, जमीन आणि हेड्स सर्व काही विकतील. जर भाजप असेल तर देशाची संपत्ती वाचणार नाही.