
पुण्यातील हिंजवडी ते शिवाजीनगरला जोडणारी पुणे मेट्रो लाइन 3 (Pune Metro Line-3) ही 23.3 किलोमीटर लांबीची उन्नत मेट्रो कॉरिडॉर आहे पुणेकरांसाठी एक महत्त्वाकांक्षी असलेल्या या प्रकल्पाला सातत्याने उशीर होत असून, आता मार्च 2026 पर्यंत तरी प्रवासी सेवा सुरू होण्याची शक्यता नाही. याआधी 2018 मध्ये मंजूर झालेल्या या प्रकल्पाला अनेक अडथळ्यांचा सामना करावा लागला आहे, ज्यामुळे पुणेकरांमध्ये निराशा आणि प्रश्न निर्माण झाले आहेत. पुणे मेट्रो लाइन-3 ही पुणे आयटी सिटी मेट्रो रेल लिमिटेड (टाटा-सिमेन्स संयुक्त उपक्रम) द्वारे पब्लिक-प्रायव्हेट पार्टनरशिप (PPP) मॉडेल अंतर्गत विकसित केली जात आहे.
ही मेट्रो हिंजवडीतील राजीव गांधी इन्फोटेक पार्कपासून शिवाजीनगर येथील सिव्हिल कोर्टपर्यंत पसरलेली आहे, आणि यामध्ये 23 स्थानके समाविष्ट आहेत. या मार्गावर मेगापोलिस सर्कल, एम्बसी क्वाड्रॉन बिझनेस पार्क, इन्फोसिस फेज II, विप्रो फेज II, बालेवाडी स्टेडियम, बाणेर, सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ, आणि सिव्हिल कोर्ट यासारखी प्रमुख स्थानके आहेत. या मेट्रो मार्गाचे बांधकाम दोन टप्प्यांत होत आहे: पहिला टप्पा हिंजवडी ते बालेवाडी आणि दुसरा टप्पा बालेवाडी ते सिव्हिल कोर्ट, शिवाजीनगर.
या मार्गामुळे हिंजवडी ते शिवाजीनगरमधील प्रवासाचा वेळ 35-40 मिनिटांवर येईल, आणि प्रति तास 30,000 हून अधिक प्रवाशांना सेवा मिळेल, ज्यामुळे रस्त्यावरील वाहतूक कोंडी कमी होईल. पुणे मेट्रो लाइन-3 प्रकल्पाला अनेक कारणांमुळे उशीर झाला आहे. भूमि अधिग्रहण आणि परवानग्या मिळण्यास उशीर झाल्याने बांधकामाला उशीर झाला. अलीकडेच, राज भवन परिसरातील जमीन हस्तांतरणाला उशीर झाला, ज्यामुळे प्रगती मंदावली. युनिव्हर्सिटी चौक ते ई-स्क्वेअर जंक्शन दरम्यानचा 1.7 किमी लांबीचा एकीकृत फ्लायओवर हा प्रकल्पाचा महत्त्वाचा भाग आहे. सध्या या फ्लायओवरचे केवळ 65-75% काम पूर्ण झाले आहे.
मेट्रो मार्गावरील रस्त्यांवर, विशेषतः सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ (SPPU) चौक परिसरात, भारी वाहतूक आहे. यामुळे स्टील गर्डर्स बसवणे आणि इतर बांधकाम कामे करण्यात अडथळे आली. याशिवाय, पावसाळ्यात बांधकामाचा वेग मंदावला. तसेच कोविड-19 लॉकडाउनमुळे जवळपास 11 महिने बांधकाम थांबले होते, ज्यामुळे प्रकल्पाची मूलभूत टाइमलाइन बिघडली. (हेही वाचा: Mumbai Metro Achieves Major Milestone: मुंबई मेट्रोने गाठला ऐतिहासिक टप्पा; लाइन 7A साठी TBM ‘दिशा’चा पहिला भुयारी बोगदा पूर्ण)
या अडथळ्यांमुळे प्रकल्पाची मूलभूत मुदत मार्च 2023 वरून नोव्हेंबर 2024, मार्च 2025, सप्टेंबर 2025, आणि आता मार्च 2026 पर्यंत पुढे ढकलली गेली आहे. सध्या 83-85% बांधकाम पूर्ण झाले आहे, आणि 23 पैकी 12 स्थानकांचे काम बाकी आहे. दरम्यान, हिंजवडी हे पुण्याचे आयटी केंद्र आहे, आणि तिथून शिवाजीनगरला जाण्यासाठी, विशेषतः पीक अवर्समध्ये सध्या रस्त्याने 1-1.5 तास लागतात. मेट्रो लाइन-3 मुळे हा वेळ निम्म्याने कमी होणे अपेक्षित आहे, पण उशिरामुळे प्रवाशांना आणखी काही काळ वाहतूक कोंडीचा सामना करावा लागेल.