Tripurari Pournima | File Image

Tripurari Purnima 2025: कार्तिक महिन्यातील पौर्णिमेला त्रिपुरी पौर्णिमा किंवा त्रिपुरारी पौर्णिमा किंवा कार्तिक पौर्णिमा ( Kartika Purnima) म्हणतात. यंदा ही पौर्णिमा 5 नोव्हेंबर 2025 रोजी साजरी केली जाणार आहे. हिंदू धर्मात या दिवसाला विशेष धार्मिक आणि ऐतिहासिक महत्त्व आहे.​ त्रिपुरी पौर्णिमा हा दिव्य प्रकाश, विजय आणि आध्यात्मिक शुद्धतेचा प्रतीक आहे. भगवान शंकराने अज्ञान, अंध:कार आणि दुष्कृत्यांचा नाश केला. भक्तांना हा दिवस जीवनातील नकारात्मकता, संकटांवर मात करण्यासाठी आणि सुख-समृद्धी, ज्ञान-प्रकाश मिळवण्यासाठी प्रेरणा देतो.​

या दिवशी उत्कृष्ट पुण्यासाठी गंगा स्नान, शिव पूजा, दीपदान करणे, आणि आत्मशुद्धतेचा प्रण घ्यावा, अशी धार्मिक धारणा आहे.

त्रिपुरी पौर्णिमा पौराणिक कथा (Tripurari Purnima Information In Marathi)

त्रिपुरासुर नावाचा एक बलाढ्य राक्षस होता, त्याने ब्रह्मदेवाकडून अभेद्य तीन नगरे आणि मृत्यूवर वर मिळवला. त्याच्या अत्याचारामुळे देव, मानव, गंधर्व, यक्ष सगळे त्रस्त झाले. अखेरीस भगवान शंकराने त्रिपुरासुराला संपवण्यासाठी विशेष शर तयार केला आणि त्याच्या तीन नगरांचा नाश केला. ही घटना कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी घडल्यामुळे या दिवशी 'त्रिपुरी पौर्णिमा' साजरी केली जाते.​

त्रिपुरी पौर्णिमा धार्मिक महत्त्व

या दिवशी भगवान शंकराची भक्ती आणि पूजा करून भक्त जीवनातील अडचणी, संकट, अंध:कार दूर करतात.​

घरात, मंदिरात, अंगणात दीप-प्रज्वलन, नदीत दीपदान अशी परंपरा आहे.

तुळशी विवाहासाठीही हा शेवटचा दिवस असतो, एकादशीपासून सुरू झालेल्या तुळशी विवाहाचा समारोप त्रिपुरी पौर्णिमेला होतो.​

त्रिपुरी पौर्णिमा साजरी करण्याचा पारंपारिक उत्सव

सर्व घरे, देवळे दिव्यांनी उजळवली जातात व 'देव दिवाळी' म्हणूनही हा दिवस ओळखला जातो.​

शिवमंदिरात विशेष पूजा, दुधाने स्नान, त्रिपुर वात लावली जाते.​

बौद्ध व शीख धर्मातही या दिवसाला अलौकिक महत्त्व आहे. बुद्ध शिष्य सारिपुत्राचे परिनिर्वाण या दिवशी झाले, तर शीख धर्मातील गुरू नानकदेव यांची जयंतीही याच दिवशी साजरी होते.