Byju Raveendran (PC - Wikimedia Commons)

संकटग्रस्त एडटेक कंपनी बायजूचे संस्थापक बायजू रवींद्रन (Byju Raveendran) यांचा वर्षभरापूर्वी जगातील सर्वात श्रीमंतांच्या यादीत समावेश करण्यात आला होता. याआधी 2023 च्या सुरुवातीस, त्यांची एकूण संपत्ती (Byju Raveendran Net Worth) रु. 17,545 कोटी ($2.1 अब्ज) होती. पण आता त्यांची एकूण संपत्ती शून्य झाली आहे. नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या फोर्ब्स बिलियनेअर इंडेक्स 2024 (Forbes Billionaire Index 2024) मध्ये ही माहिती देण्यात आली आहे. बायजू रवींद्रनच्या नेटवर्थमध्ये झालेल्या या मोठ्या घसरणीमुळे त्यांच्या बायजू या स्टार्टअप कंपनीमध्ये रोखीची टंचाई निर्माण झाली आहे. भारताच्या स्टार्टअप इकोसिस्टमवरही याचा मोठा परिणाम झाला आहे.

फोर्ब्सने म्हटले आहे, 'या  वर्षी केवळ 4 लोक या यादीतून बाहेर पडले आहेत, ज्यामध्ये माजी एडटेक स्टार बायजू रवींद्रन यांचा समावेश आहे. त्यांची फर्म बायजू अनेक संकटांनी घेरली होती. त्यामुळे ब्लॅकरॉकने तिचे मूल्यांकन 1 अब्ज डॉलर्सपर्यंत कमी केले होते.'

बायजूची सुरुवात 2011 मध्ये झाली होती. त्यानंतर तो भारतातील झपाट्याने वाढणारा स्टार्टअप बनला. कंपनीने 2022 मध्ये 22 अब्ज डॉलरच्या सर्वोच्च मूल्याचा दावा केला होता. बायजू रवींद्रन यांनी आपल्या नाविन्यपूर्ण लर्निंग ॲपद्वारे शिक्षण क्षेत्रात क्रांती घडवली. बायजू प्राथमिक शाळेपासून एमबीएपर्यंतच्या विद्यार्थ्यांना सेवा पुरवते. मात्र, अलीकडील आर्थिक खुलासे आणि वाढत्या वादांमुळे या एडटेक कंपनीचे मोठे नुकसान झाले आहे. (हेही वाचा: MHA Revokes NGOs FCRA Licenses: केंद्रीय गृहमंत्रालयाकडून 5 नामवंत एनजीओंचे विदेशी निधी परवाने रद्द)

बायजूने मार्च 2022 ला संपलेल्या आर्थिक वर्षात दीर्घ-प्रलंबित निकाल जाहीर केले तेव्हा कंपनीच्या अडचणी उघड झाल्या. यामुळे 1 अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त निव्वळ तोटा झाला. या निराशाजनक आर्थिक कामगिरीमुळे, मोठा गुंतवणूकदार ब्लॅकरॉक कंपनीने मूल्यांकन फक्त $1 अब्ज इतके कमी केले. हे कंपनीचे सर्वात कमी मूल्यांकन दर्शवते. बायजू रवींद्रन यांना कंपनीच्या ढासळत्या कामगिरीबद्दल तीव्र टीकेला सामोरे जावे लागले आहे. Prosus NV आणि Peak XV भागीदारांसह कंपनीच्या भागधारकांनी रवींद्रन यांना सीइओ पदावरून हटवण्यासाठी गेल्या महिन्यात मतदान केले. त्याचवेळी बायजूची परदेशी गुंतवणूकही ईडीच्या चौकशीत आली आहे. ईडीने रवींद्रन यांच्याविरोधात लुकआउट परिपत्रक जारी केले होते.