Study Tips | Image Used For Representational purpose Only | Photo Credits: Pixabay.com)

महाराष्ट्रातील इयत्ता 12वीचे (HSC Study Plan) विद्यार्थी 2025 च्या बोर्ड परीक्षांसाठी तयारी (Board Exam Preparation) करत असतात. मात्र त्यांच्यासाठी अभ्यासात (Study Techniques) वर्षभर सातत्य ठेवणे आणि मनःपूर्वक लक्ष देणे हे खूपच आव्हानात्मक असते. मोठा अभ्यासक्रम, वाढती स्पर्धा आणि मानसिक दबाव यामुळे बरेच विद्यार्थी गोंधळलेले असतात. अशा परिस्थितीत योग्य नियोजन आणि सकारात्मक दृष्टिकोन यामुळे आपण उत्तम तयारी करू शकतो. खाली दिलेले मार्गदर्शक विद्यार्थ्यांना वर्षभर प्रेरित राहण्यासाठी आणि यशस्वी अभ्यासासाठी मदत (HSC Study Techniques for Students) करतील.

1. अभ्यासाचे स्पष्ट उद्दिष्ट ठरवा

प्रत्येक विषयासाठी स्पष्ट व मोजता येणारे उद्दिष्ट ठरवा. दीर्घकालीन उद्दिष्टे मासिक व साप्ताहिक भागांमध्ये विभागा जेणेकरून प्रगतीचा मागोवा घेता येईल. कॅलेंडर किंवा वॉल प्लॅनर वापरून संपूर्ण वर्ष नियोजन करा. (हेही वाचा, Maharashtra Board SSC, HSC Result 2025: इयत्ता 10वी,12वी निकाल तारीख, मागील वर्षांचे ट्रेंड्स आणि गुण mahresult.nic.in वर कसे तपासायचे? घ्या जाणून)

2. संतुलित अभ्यास वेळापत्रक तयार करा

सुट्ट्यांमध्ये दररोज 6–8 तास आणि शालेय दिवसांत 3–4 तास असा अभ्यास वेळ ठरवा. पुनरावलोकन, सराव आणि विश्रांती यांचे योग्य प्रमाण ठेवा. (हेही वाचा, Maharashtra SSC & HSC Results 2025 Tentative Dates: महाराष्ट्रातील दहावी आणि बारावीच्या परीक्षांचे निकाल कधी लागणार? जाणून घ्या संभाव्य तारखा)

सुचना: '50-10 नियम' वापरा — 50 मिनिटे अभ्यास, त्यानंतर 10 मिनिटांची विश्रांती.

3. योग्य अभ्यास तंत्र वापरा

अभ्यास करताना विविध पद्धती वापरल्यास लक्ष केंद्रित राहते:

  • माइंड मॅपिंग – दृश्य माध्यमासाठी

  • फ्लॅशकार्ड्स – झटपट पुनरावलोकनासाठी

  • पोमोडोरो तंत्र – वेळ नियंत्रित अभ्यासासाठी

  • समूह चर्चा – संकल्पना पक्क्या करण्यासाठी

4. NCERT आणि शिफारस केलेली पुस्तके वापरा

फक्त बोर्डाने शिफारस केलेली पुस्तके वापरावीत. भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित यांसाठी मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिका व सरावपत्रे सोडवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

5. त्रासदायक गोष्टींपासून दूर राहा

मोबाईल आणि सोशल मीडिया ही सर्वात मोठी व्यत्ययक आहे. Forest किंवा Study Bunny सारखे अ‍ॅप वापरून लक्ष केंद्रीत ठेवता येते. वेगळा अभ्यासाचा कोपरा तयार करा.

6. मॉक टेस्ट नियमित द्या

ऑगस्टपासून महिन्याला एकदा पूर्ण सत्राची मॉक टेस्ट घ्या. त्यानंतर चुका तपासून सुधारणा करा.

7. आरोग्य आणि झोपेची काळजी घ्या

संतुलित आहार, भरपूर पाणी पिणे आणि दररोज 7–8 तास झोप आवश्यक आहे. दिवसातून 10 मिनिटे योगा किंवा ध्यान केल्याने तणाव कमी होतो.

8. प्रेरणा टिकवून ठेवा

  • प्रेरणा कमी वाटल्यास हे उपाय करा:

  • यशाच्या टप्प्यांचा मागोवा ठेवा

  • उद्दिष्ट पूर्ण केल्यावर स्वतःला छोटं बक्षीस द्या

  • सकारात्मक मित्र आणि शिक्षकांचा सहवास ठेवा

  • अभ्यास प्रेरणा देणारे व्हिडीओ किंवा पॉडकास्ट ऐका

9. अडचण आल्यास मदत घ्या

शंका असल्यास शिक्षक, मार्गदर्शक किंवा अभ्यासगटाकडून मदत घ्या. प्रश्न विचारणे म्हणजे दुर्बलता नव्हे, ती प्रगतीची पहिली पायरी आहे.

सातत्यच यशाचा खरा मंत्र आहे. वाईट दिवस असले तरी कमीत कमी 10 मिनिटे तरी अभ्यास करा. स्वतःवर विश्वास ठेवा आणि सुरुवातीचे उद्दिष्ट लक्षात ठेवा.

दरम्यान, HSC Exam 2025 मध्ये यश मिळवायचे असल्यास फक्त मेहनतच नाही तर स्मार्ट आणि सातत्यपूर्ण अभ्यास आवश्यक आहे. योग्य नियोजन, सकारात्मकता आणि आत्मविश्वास यांच्या जोरावर कोणतीही परीक्षा जिंकता येऊ शकते.