Jungle (प्रातिनिधिक प्रतिमा)

पुणे (Pune) जिल्ह्यातील कडबनवाडी (Kadbanwadi) येथील हिरव्या गवताळ प्रदेशात आता पर्यटकांना निसर्ग आणि वन्यजीवांचा अनुभव घेण्याची संधी मिळणार आहे. 28 जून 2025 रोजी महाराष्ट्राचे क्रीडा आणि युवा कल्याण मंत्री दत्तात्रय भरणे यांनी कडबनवाडी गवताळ प्रदेशात जिप्सी सफारी उपक्रमाचे उद्घाटन केले. हा उपक्रम पुणे वनविभागाने स्थानिक समुदायांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देण्यासाठी आणि गवताळ प्रदेशांच्या संवर्धनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी सुरू केला आहे. या सफारीद्वारे पर्यटकांना अनेक प्राणी व पक्ष्यांचे दर्शन घेता येईल. इंदापूर तालुक्यातील कडबनवाडी आणि बारामती तालुक्यातील शिरसुफळ येथे दोन स्वतंत्र झोनमध्ये ही सफारी उपलब्ध आहे. यावेळी मंत्री भरणे यांच्या हस्ते पुणे वनविभागाकडून एकूण 3 जिप्सीधारकांना प्रत्येकी 1 लाख रुपयाच्या धनादेशाचे वाटप करण्यात आले

कडबनवाडी आणि शिरसुफळ येथील गवताळ प्रदेश हे पुणे आणि सोलापूर जिल्ह्यांमधील जैवविविधतेचे खजिना आहेत. या प्रदेशात 330 हून अधिक पक्ष्यांच्या प्रजाती आणि 24 प्रकारचे सस्तन प्राणी आढळतात. यामध्ये हायना, लांडगे, कोल्हे, जंगली डुक्कर, चिंकारा (भारतीय हरिण), आणि काळवीट यांचा समावेश आहे. या गवताळ प्रदेशात स्थानिक आणि स्थलांतरित पक्ष्यांचेही मोठ्या प्रमाणात निरीक्षण करता येते, ज्यामुळे पक्षीनिरीक्षक आणि निसर्गप्रेमींसाठी हा एक आदर्श परिसर आहे.

कडबनवाडी झोनमधील सफारी कडबनवाडी गेटपासून सुरू होऊन 30 किमीचा मार्ग कापते आणि पुन्हा कडबनवाडी गेटवर समाप्त होते. हा मार्ग कडबनवाडी, कळस, आणि विठ्ठलवाडी या गावांमधून जातो. दुसरीकडे, शिरसुफळ झोनमधील सफारी गडीखेल गेटपासून सुरू होऊन परवडी गेटवर संपते, ज्याची लांबी 40 किमी आहे. 28 जून 2025 रोजी कडबनवाडी येथे आयोजित उद्घाटन समारंभात मंत्री दत्तात्रय भरणे यांनी या उपक्रमाचे महत्त्व अधोरेखित केले. त्यांनी स्थानिकांना या सफारीचा अनुभव घेण्याचे आणि त्याबद्दल जागरूकता पसरवण्याचे आवाहन केले.

स्थानिकांना निसर्ग मार्गदर्शक म्हणून प्रशिक्षण देण्यात आले असून, त्यांना थेट रोजगाराच्या संधी उपलब्ध झाल्या आहेत. गेल्या वर्षभरात, या सफारीने 30 स्थानिक कुटुंबांना प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्षपणे रोजगार दिला, आणि मार्गदर्शकांनी एकूण 15,22,000 रुपये कमावले. कडबनवाडी आणि शिरसुफळ येथील गवताळ सफारी वर्षभर खुली आहे, ज्यामुळे पर्यटकांना कोणत्याही ऋतूत निसर्गाचा आनंद घेता येईल.

सफारीचे दोन स्लॉट उपलब्ध आहेत-

  • सकाळचा स्लॉट: 6.30 ते 10.30

  • दुपारचा स्लॉट: 3 ते 6.30

सफारी बुकिंगसाठी पर्यटकांना grasslandsafari.org या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल. बुकिंग केल्यानंतर, स्थानिक प्रशिक्षित मार्गदर्शक नेमला जातो. वनविभाग वाहन पुरवत नाही, त्यामुळे पर्यटकांना स्वतःचे चारचाकी वाहन (कमाल 7 जणांची क्षमता, चालक आणि मार्गदर्शकासह) वापरावे लागेल.

शुल्क- 

  • वाहन प्रवेश शुल्क: 500 रुपये

  • मार्गदर्शक शुल्क: 500 रुपये

  • कॅमेरा शुल्क: 100 रुपये

एकूण: 1100 रुपये

दरम्यान, हा उपक्रम केवळ पर्यटनाला चालना देण्यासाठीच नव्हे, तर गवताळ प्रदेशांच्या संवर्धनासाठी आणि स्थानिक समुदायांच्या विकासासाठीही आहे. गवताळ प्रदेश हे कार्बन शोषक म्हणून कार्य करतात, ज्यामुळे हवामान बदलाचा सामना करण्यात मदत होते. याशिवाय, हे प्रदेश जैवविविधतेचे केंद्र असून, अनेक प्राणी आणि वनस्पतींचे निवासस्थान आहेत. कडबनवाडी आणि शिरसुफळ हे पुण्यापासून अंदाजे 130 किमी अंतरावर असून, दोन्ही झोन एकमेकांपासून 1 तासाच्या अंतरावर आहेत.