Digital Arrest | Image used for representational purpose (Photo Credits: Pixabay)

आजकाल सायबर गुन्हे आणि डिजिटल अटकेच्या (Digital Arrest) घटना झपाट्याने वाढत आहेत. आता मुंबईतून (Mumbai) अशीच एक खळबळजनक घटना समोर आली आहे, ज्यामध्ये सायबर गुन्हेगारांनी 86 वर्षीय महिलेची फसवणूक केली आहे. या सायबर गुंडांची महिलेला दोन महिने ‘डिजिटल अरेस्ट’ मध्ये ठेवले आणि या काळात त्यांनी तिच्या बँक खात्यातून 20 कोटी रुपयांहून अधिक रक्कम लुटली. ही घटना आजच्या डिजिटल युगात वाढत्या सायबर गुन्ह्यांची, विशेषतः ज्येष्ठ नागरिकांविरुद्ध, गंभीरता अधोरेखित करते जे अशा फसवणूक करणाऱ्यांचे सोपे लक्ष्य बनत आहेत.

डिजिटल अटक हा सायबर गुन्ह्याचा एक नवीन आणि धोकादायक प्रकार आहे. यामध्ये, फसवणूक करणारे फोन कॉल, व्हॉट्सअॅप मेसेज किंवा ईमेलद्वारे लोकांना घाबरवतात की ते एखाद्या कायदेशीर प्रकरणात अडकले आहेत. गुन्हेगार स्वतःला पोलीस, बँक अधिकारी किंवा सरकारी कर्मचारी म्हणून भासवतात आणि सांगतात की, जर त्वरीत पैसे दिले नाहीत, तर त्या व्यक्तीला ‘डिजिटल पद्धतीने अटक’ केली जाईल. हा एक प्रकारचा मानसिक सापळा आहे, ज्यामध्ये लोक भीतीपोटी, विचार न करता गुन्हेगारांवर विश्वास ठेवतात.

मुंबईतील एका 86 वर्षीय महिलेशी सायबर गुन्हेगारांनी फोनवरून संपर्क साधला आणि स्वतःची ओळख सीबीआय अधिकारी संदीप राव अशी करून दिली. त्याने महिलेला सांगितले की, तिचे आधार कार्ड बेकायदेशीर कामांसाठी वापरले गेले आहे, ज्यामध्ये नवीन बँक खाते उघडणे आणि मनी लाँड्रिंगचा समावेश आहे. फसवणूक करणाऱ्यांनी महिलेला धमकी दिली की, जर तिने सहकार्य केले नाही तर तिच्यावर कायदेशीर कारवाई केली जाईल आणि तिच्या कुटुंबावरही त्याचा परिणाम होईल. या भीतीच्या वातावरणाचा फायदा घेत, फसवणूक करणाऱ्यांनी महिलेला ‘डिजिटल अटक’मध्ये ठेवले.

या काळात, तिला कोणाशीही संपर्क साधण्यास मनाई होती आणि फोन आणि व्हिडिओ कॉलद्वारे सतत त्याच्यावर लक्ष ठेवले जात होते. नंतर, आणखी काही लोक या फसवणुकीत सामील झाले आणि वेगवेगळ्या नावांनी, महिलेला तिच्या बँक खात्यांमधून पैसे ट्रान्सफर करण्यास भाग पाडले. फसवणूक करणाऱ्यांनी महिलेला विविध बँक खात्यांमध्ये अनेक हप्त्यांमध्ये एकूण 20.25 कोटी रुपये ट्रान्सफर करायला लावले. यावेळी फसवणूक करणाऱ्यांनी खात्री केली की, महिला नेहमी त्यांच्या संपर्कात राहील आणि तिच्या नातेवाईकांना किंवा इतर कोणालाही याबद्दल काही माहिती मिळू नये. (हेही वाचा: Digital Arrest Scam: डिजिटल अटक घोटाळे रोखण्यासाठी सरकारने उचलली कडक पाऊलं, जाणून घ्या, अधिक माहिती)

या काळात महिलेला सांगण्यात आले की, हा एका गोपनीय तपासाचा भाग आहे आणि तिच्या सुरक्षिततेसाठी असे करणे आवश्यक आहे. पण पीडितेच्या घरी काम करणाऱ्या महिलेला तिच्या वागण्यात बदल दिसला आणि तिने महिलेच्या मुलीला याची माहिती दिली. यानंतर संपूर्ण प्रकरण उघडकीस आले आणि नंतर हे प्रकरण पोलिसांपर्यंत पोहोचले. 26 डिसेंबर 2024 ते 3 मार्च दरम्यान झालेल्या या गुन्ह्याप्रकरणी तीन जणांना अटक करण्यात आली आहे.