Stray Dogs (फोटो सौजन्य - Pixabay)

पुण्यात (Pune) भटक्या कुत्र्यांचा (Stray Dogs) धोका वाढत आहे, दररोज सरासरी 81 कुत्रे चावण्याच्या घटना घडत आहेत. सकाळी फिरायला जाणारे नागरिक, घराबाहेर खेळणारी मुले आणि रात्री उशिरा सायकल किंवा दुचाकीवरून प्रवास करणारे लोक अचानक कुत्र्यांच्या हल्ल्यांचे बळी ठरत आहेत. पुणे महानगरपालिकेच्या (PMC) मते, 2023 मध्ये शहरात भटक्या कुत्र्यांची संख्या अंदाजे 1.89 लाख होती. नवीन समाविष्ट झालेल्या गावांसह, ही संख्या 2.25 लाखांपर्यंत वाढली आहे. मात्र, स्वयंसेवी संस्थांचा अंदाज आहे की प्रत्यक्षात ही संख्या 2.5 ते 3 लाखांच्या दरम्यान आहे.

कुत्र्यांच्या चावण्याच्या वाढत्या संख्येमुळे नसबंदी आणि लसीकरण मोहिमांच्या अधिक प्रभावी अंमलबजावणीची तातडीची गरज अधोरेखित होते. 2024 च्या अहवालानुसार, पुण्यात एकूण 25,899 नागरिकांना कुत्र्यांनी चावा घेतला. आरोग्य विभागाने जानेवारीमध्ये 2,709, फेब्रुवारीमध्ये 2,309 आणि मार्च 2025 मध्ये 2,359 रुग्णांची नोंद केली. शहर आतापर्यंत रेबीजमुक्त राहिले असले तरी, चावण्याच्या वाढत्या घटनांमुळे रहिवासी आणि अधिकाऱ्यांमध्ये चिंता निर्माण झाली आहे.

पुणे महानगरपालिका दरवर्षी भटक्या कुत्र्यांच्या नसबंदीसाठी निधीचे वाटप करते, ज्यामुळे अंदाजे 20,000 कुत्र्यांवर शस्त्रक्रिया करणे शक्य होते. या वर्षी 40,000 ते 50,000 कुत्र्यांची नसबंदी करण्याचे उद्दिष्ट आहे, प्रत्येक 1,000 शस्त्रक्रियांसाठी ₹1,500 ते ₹1,650 खर्च येईल. ब्लू क्रॉस सोसायटी, पीपल फॉर अॅनिमल्स आणि सोसायटी फॉर प्रिव्हेन्शन ऑफ क्रुएल्टी टू अॅनिमल्स सारख्या स्वयंसेवी संस्थांच्या मदतीने रेबीज लसीकरण मोहिमा देखील राबविल्या जातात. जलद शहरी विस्तार, अव्यवस्थापित कचरा आणि रहिवाशांनी भटक्या कुत्र्यांना खायला घालणे यामुळे परिस्थिती नियंत्रणात आणणे कठीण झाले आहे. (हेही वाचा: Pune Temperature: पुणेकरांना उष्णतेपासून दिलासा! 2 ते 3 मे पासून तापमानात 4 ते 5 अंशांनी घट होण्याचा अंदाज)

पुणे महानगरपालिकेच्या पशुवैद्यकीय अधिकारी डॉ. सारिका फुंडे म्हणाल्या, पुणे रेबीजमुक्त ठेवण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत. लसीकरण आणि नसबंदीसाठी आम्ही विविध जागरूकता मोहिमा सुरू केल्या आहेत. शहरात प्राण्यांच्या जन्म नियंत्रण (एबीसी) ची अंमलबजावणी प्रभावी आहे. आकडेवारीत दिसून येणारी प्रकरणे जास्त आहेत, कारण पाळीव प्राण्यांच्या नख जरी लागले तरी, अशी प्रकरणे कुत्रा चावल्याची म्हणून नोंदवली जातात.