City (प्रातनिधिक प्रतिमा - Pixabay)

मुंबई (Mumbai) ही भारताची आर्थिक राजधानी आहे, परंतु महाराष्ट्र आता नवी मुंबई विमानतळ प्रभाव अधिसूचित क्षेत्र (NAINA), हे एक नवीन व्यावसायिक केंद्र विकसित करण्याच्या तयारीत आहे. 28 फेब्रुवारी रोजी मुंबई टेक वीकच्या दुसऱ्या आवृत्तीत बोलताना मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी या महत्त्वाकांक्षी योजनेवर प्रकाश टाकला आणि नैना हे राज्यातील पुढील प्रमुख व्यावसायिक आकर्षण म्हणून नमूद केले. ‘मुंबई नेहमीच एक व्यावसायिक राजधानी राहील, परंतु आता आपल्याला एक नवीन व्यावसायिक केंद्र निर्माण करावे लागेल.’ असे फडणवीस म्हणाले. त्यांनी नैना हे रायगड जिल्ह्यातील नवीन नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाभोवती केंद्रित होणारे एक आगामी शहरी समूह असल्याचे वर्णन केले.

प्रस्तावित शहर मुंबईपेक्षा तिप्पट मोठे असण्याची अपेक्षा आहे आणि ते विकसित होत असलेल्या व्यावसायिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. मुंबईचे सध्याचे व्यावसायिक केंद्र असलेल्या वांद्रे-कुर्ला कॉम्प्लेक्स (BKC) पासून फक्त 25 मिनिटांच्या अंतरावर असलेले नैना हे उद्योग, तंत्रज्ञान कंपन्या आणि जागतिक गुंतवणूकदारांना आकर्षित करण्याचे उद्दिष्ट ठेवते. यावेळी फडणवीस यांनी  महाराष्ट्र शहरी विस्तारासाठी भविष्यकालीन दृष्टिकोन स्वीकारत आहे यावर भर दिला.

नैना (नवी मुंबई विमानतळ प्रभाव अधिसूचित क्षेत्र) हे शहर औद्योगिक विकास महामंडळ (सिडको) द्वारे येणाऱ्या नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाजवळ विकसित केले जाणारे एक दूरदर्शी शहर आहे. या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट मुंबईतील गर्दी कमी करणे, नवीन आर्थिक संधी निर्माण करणे आणि भविष्यासाठी एक शाश्वत शहरी मॉडेल स्थापित करणे आहे. साधारण 371 चौरस किमीमध्ये पसरलेला, नैना हा भारतातील सर्वात मोठ्या नियोजित शहरी प्रकल्पांपैकी एक आहे. यामध्ये निवासी, व्यावसायिक आणि औद्योगिक क्षेत्रांचे मिश्रण असेल, जे वाढत्या व्यवसाय आणि गृहनिर्माण गरजा पूर्ण करण्यासाठी काळजीपूर्वक संरचित केले जाईल. (हेही वाचा: Pune Budget For 2025-26: पुणेकरांना दिलासा! करवाढ नाही, विलीन झालेल्या गावांसाठी 623 कोटी रुपये, 33 प्रमुख रस्त्यांसाठी निधी, PMC ने सादर केला 2025-26 चा अर्थसंकल्प)

शहराची रचना एका थीमॅटिक डेव्हलपमेंट मॉडेलचे अनुसरण करते, ज्यामध्ये तंत्रज्ञान पार्क, वित्तीय केंद्रे आणि लॉजिस्टिक्स सेंटर्ससारख्या विविध क्षेत्रांना समर्पित जागा वाटप केल्या जातात याची खात्री केली जाते. उद्योग, व्यवसाय आणि रहिवाशांसाठी संतुलित वातावरण निर्माण करण्यासाठी हा दृष्टिकोन आहे. नैनाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे मुंबईशी जवळीक आणि त्याची सुनियोजित कनेक्टिव्हिटी.

हे शहर आर्थिक राजधानीशी पुढील गोष्टींद्वारे जोडले जाईल:

- मुंबई ट्रान्स हार्बर लिंक (MTHL): एक महत्त्वाचा समुद्री पूल जो मुंबई आणि नवी मुंबई दरम्यानचा प्रवास वेळ कमी करेल.

- प्रस्तावित मेट्रो नेटवर्क: नैना आणि जवळपासच्या प्रदेशांमध्ये अखंड सार्वजनिक वाहतूक सुनिश्चित करणे.

- सुविकसित महामार्ग: वांद्रे-कुर्ला कॉम्प्लेक्स (बीकेसी) सारख्या व्यावसायिक जिल्ह्यांमध्ये आणि महाराष्ट्रातील औद्योगिक क्षेत्रांमध्ये सहज प्रवेश प्रदान करणे.

या पायाभूत सुविधांमधील प्रगतीमुळे नैना हे व्यवसायांसाठी, विशेषतः आयटी, वित्त आणि लॉजिस्टिक्ससारख्या क्षेत्रांमध्ये, एक प्रमुख गुंतवणूक ठिकाण बनले आहे.

नैना हे पर्यावरणपूरक शहर म्हणून डिझाइन केले आहे, जे शाश्वततेला प्राधान्य देते. यामध्ये स्वच्छ पर्यावरणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी भरपूर हिरवीगार जागा आणि उद्याने, शाश्वत जीवन सुनिश्चित करण्यासाठी कार्यक्षम कचरा व्यवस्थापन प्रणाली, पाण्याचा अपव्यय कमी करण्यासाठी आणि संवर्धनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी स्मार्ट पाणीपुरवठा उपाय, यांचा समावेश आहे. याव्यतिरिक्त, नैना कमी-कार्बन विकास मॉडेलचे अनुसरण करेल, उत्सर्जन कमी करेल आणि हरित इमारत पद्धतींना प्रोत्साहन देईल.