महाराष्ट्र विधानसभा उपाध्यक्ष आणि अजित पवार गटातील (Ajit Pawar Faction) आमदार नरहरी झिरवाळ (Narhari Zirwal) यांनी धनगर समाजाचा अनुसूचित जमातीच्या आरक्षणात समावेश करण्याच्या निषेधार्थ मंत्रालय इमारतीच्या तिसऱ्या मजल्यावरून उडी मारली. धनगर समाजाला अनुसूचित जमातीच्या आरक्षणाच्या (Scheduled Tribes Reservation) कोट्यात समाविष्ट न करण्याच्या मागणीसाठी आदिवासी आमदारांनी शुक्रवारी (4 ऑक्टोबर) निदर्शने केली तेव्हा ही घटना घडली. त्यांच्या या कृतीची देशभर चर्चा (Maharashtra Politics) सुरु आहे. जाणून घ्या आमदार महोदयांनी हे कृत्य नेमके कोणत्या कारणामुळे केले?
मंत्रालयात आदिवासी आमदारांची निदर्शने
राज्य सचिवालयाच्या दुसऱ्या मजल्यावर अनेक आदिवासी आमदार जमले, त्यांनी घोषणाबाजी केली आणि धनगर समाजाला अनुसूचित जमातीच्या श्रेणीत समाविष्ट करण्याला विरोध दर्शवला. पंचायत विस्तार अनुसूचित क्षेत्रांसाठी (पेसा) कायद्यांतर्गत सेवांचे समर्थन करणारे आंदोलक आमदार संतप्त झाले होते. (हेही वाचा, Dhangar Aarakshan: विधानसभा उपाध्यक्ष नरहरी झिरवाळ यांच्यासह आदिवासी आमदारांच्या मंत्रालयातील संरक्षक जाळीवर उड्या; धनगर आरक्षणाचा मुद्दा)
नरहरी झिरवाळ यांनी उडी मारली, सुरक्षित जाळीवर उतरला
निषेधाचे धक्कादायक प्रदर्शन करताना नरहरी झिरवाळ यांनी इतर आदिवासी आमदारांसह मंत्रालय इमारतीच्या तिसऱ्या मजल्यावरून उडी मारली. सुदैवाने, सचिवालयातील पूर्वीच्या आत्महत्येच्या प्रयत्नांनंतर 2018 मध्ये स्थापित केलेल्या सुरक्षा जाळ्यांमुळे त्यांना कोणतीही इजा झाली नाही. उलट ते अधिक सुरक्षित राहिले. आणि कोणतीही गंभीर दुखापत टाळली. सुरक्षेसाठी तैनात असलेल्या पोलीस कर्मचाऱ्यांनी तातडीने बचावकार्य राबवत झिरवाळ यांना सुरक्षीतपणे जाळीबाहेर काढले.
संतप्त आंदोलनादरम्यान पोलिसांचा हस्तक्षेप
गर्दीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि निदर्शकांना पांगवण्यासाठी पोलिसांना बोलावण्यात आल्याने मंत्रालयातील तणावपूर्ण परिस्थिती आणखी चिघळली. हस्तक्षेप करूनही आदिवासी आमदारांनी धनगर समाजाला अनुसूचित जमातीच्या आरक्षणाच्या श्रेणीत समाविष्ट करण्याला तीव्र विरोध केला. सरकारमध्ये चर्चा सुरू असल्याने या वादग्रस्त मुद्द्यावरची चर्चा अद्याप सुटलेली नाही. या घटनेमुळे आरक्षण व्यवस्थेची गुंतागुंत आणि महाराष्ट्रातील विविध समुदायांच्या मागण्यांबाबत व्यापक चर्चा सुरू झाली आहे.
झिरवाळ यांच्या उडीची देशभर चर्चा
VIDEO | Maharashtra Assembly Deputy Speaker Narhari Sitaram Zirwal jumped from the third floor of #Mantralaya building. He was saved by the safety net. Zirwal drastic action came amidst ongoing protest against the ST (Scheduled Tribe) reservation demanded by the Dhangar… pic.twitter.com/AofmgIwbz3
— Press Trust of India (@PTI_News) October 4, 2024
दरम्यान, राज्यात आरक्षणाच्या मुद्द्यावरुन अभुतपूर्व परिस्थिती निर्माण झाली आहे. राज्यातील मराठा समाज ओबीसी आरक्षण मिळावे म्हणून आंदोलन करत आहे. तर दुसऱ्या बाजूला धनगरस समाजही आदिवासींमध्ये समावेश व्हावा यासाठी आंदोलन करत आहे. धनगर समाजाचा आदिवासींमध्ये समावेश होण्यासाठी आदिवासींचा प्रचंड विरोध आहे. त्यामुळे राज्यात राजकीय पेच निर्माण झाला आहे. सुरुवातीला राजकीय असलेला हा संघर्ष आता सामाजिकही होऊन बसला आहे. जो विविध समाजाच्या आमदारांमध्येही फूट पाढताना दिसतो आहे. ही फुट पक्षीय पातळीवरही मोठ्या प्रमाणावर दिसून येऊ लागली आहे. आमदार नगरही झिरवाळ यांचे आंदोलनही त्याचाच एक भाग म्हणून ओळखले जाऊ लागले आहे. त्यांच्या या कृत्याची देशभर चर्चा आहे.