Pune Municipal Corporation (Photo Credit: Facebook)

इतर मागासवर्गीय आरक्षणाचा मुद्दा न्यायालयात प्रलंबित असताना पुणे महानगरपालिका (PMC) आगामी नागरी निवडणुकांच्या परिसीमन प्रक्रियेचा एक भाग म्हणून निवडणूक पॅनेलच्या भौगोलिक सीमा घोषित करण्याची शक्यता आहे.  नागरी संस्थेच्या हद्दवाढीनंतर लोकसंख्या वाढल्यामुळे पुढील पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी PMC नगरसेवकांची संख्या 164 वरून 173 पर्यंत वाढली आहे.  पीएमसीचा सध्याचा पाच वर्षांचा कार्यकाळ पुढील वर्षी 15 मार्च रोजी संपणार असून महापालिकेची नवीन सर्वसाधारण सभेची निवड करणे आवश्यक आहे. 173 नगरसेवकांची निवड तीन सदस्यीय निवडणूक पॅनेल प्रणालीच्या आधारे केली जाईल. ज्यामध्ये 57 निवडणूक पॅनेलमधील तीन सदस्य आणि दोन सदस्यीय निवडणूक पॅनेलमधून दोन नगरसेवक असतील.

चार सदस्यीय निवडणूक पॅनेलची पूर्वीची पद्धत बदलून तीन सदस्यीय निवडणूक पॅनेलचा निर्णय नुकताच घोषित करण्यात आला. दरम्यान, राज्यघटनेनुसार विविध प्रवर्गासाठी आरक्षणासह महिलांसाठी 50 टक्के आरक्षण आहे. राज्य निवडणूक आयोगाने पीएमसीला नागरी निवडणुकांच्या आधी परिसीमन प्रक्रिया करण्यास भाग पाडले होते आणि सध्या सुरू असलेल्या साथीच्या रोगामुळे मसुदा परिसीमन अंतिम करण्यास विलंब झाला. हेही वाचा Devendra Fadnavis On MVA: सुप्रीम कोर्टाने 12 आमदारांचे निलंबन मागे घेतल्यानंतर राज्य सरकारने माफी मागावी, देवेंद्र फडणवीसांची मागणी

पीएमसी प्रशासनाने अलीकडेच राज्य निवडणूक आयोगाकडे परिसीमनाचा मसुदा सादर केला आहे जो अभ्यास करेल आणि नागरिकांच्या सूचना आणि हरकती जाणून घेण्यासाठी सार्वजनिक करण्यास सांगेल. त्यानंतर जनसुनावणी घेतली जाईल आणि नागरी निवडणुकीपूर्वी अंतिम मसुदा प्रसिद्ध केला जाईल. ओबीसींच्या आरक्षणाचा मुद्दा अजूनही न्यायालयात आहे. अशा प्रकारे, राज्य निवडणूक आयोगाने पीएमसीला आरक्षणाशिवाय निवडणूक पॅनेलच्या भौगोलिक सीमा घोषित करण्यास सांगितले आहे, पीएमसी अधिकाऱ्याने सांगितले.

2017 मध्ये चार सदस्यीय प्रभागांमध्ये नागरी निवडणूक झाली. पीएमसीचे एकूण 162 सदस्य 41 प्रभागांमधून निवडून आले होते. ज्यामध्ये चार सदस्यांसह 39 प्रभाग आणि तीन सदस्यांसह दोन प्रभाग समाविष्ट होते. नंतर, नागरी कार्यक्षेत्रात 11 नवीन गावांचा समावेश करून आणखी दोन सदस्य निवडले गेले आणि चालू पाच वर्षांच्या कार्यकाळात एकूण सदस्य संख्या 164 झाली.

महाराष्ट्र सरकारने अलीकडेच पीएमसी हद्दीत आणखी 23 गावे विलीन करून त्यांचे भौगोलिक क्षेत्र आणि लोकसंख्या वाढवली आहे. तथापि, राज्य निवडणूक आयोगाने नागरी प्रशासनाला सीमांकन प्रक्रिया हाती घेण्याचे निर्देश देताना 2011 च्या जनगणनेच्या आकडेवारीवर आधारित पुढील निवडणुकांसाठी जागांची संख्या 166 पर्यंत वाढवली कारण 2021 च्या जनगणनेला महामारीमुळे विलंब होत आहे.

2011 च्या जनगणनेनुसार, PMC ची लोकसंख्या 35,56,824 इतकी निश्चित करण्यात आली आहे. ज्यामध्ये 4,80,017 अनुसूचित जाती प्रवर्गातील नागरिक आणि 41,561 अनुसूचित जमाती नागरिकांचा समावेश आहे. अशा प्रकारे, पॅनेलची संख्या 58 वर निश्चित करण्यात आली असून त्यात 57 तीन सदस्यीय प्रभाग आणि एक दोन सदस्यीय पॅनेल समाविष्ट आहे.