Jaish-e-Mohammad chief Masood Azhar | File Image | (Photo Credits: PTI)

भारतीय सशस्त्र दलांनी 7 मे 2025 रोजी पहाटे 1 वाजून 5 मिनिटांनी ‘ऑपरेशन सिंदूर’ (Operation Sindoor) अंतर्गत, पाकिस्तान आणि पाकिस्तानव्याप्त काश्मीरमधील नऊ दहशतवादी तळांवर हल्ले केले. या हल्ल्यांमध्ये बहावलपूर येथील जैश-ए-मोहम्मद (JeM) च्या मुख्यालयाला लक्ष्य करण्यात आले, जे ठिकाण दहशतवादी संघटनेचा प्रमुख मसूद अझहर (Masood Azhar) याचा गड मानले जाते. या हल्ल्यांनंतर मसूद अझहरने एका निवेदनात दावा केला की, भारतीय क्षेपणास्त्र हल्ल्यांमध्ये त्याच्या कुटुंबातील 10 सदस्य आणि चार निकटवर्तीयांचा मृत्यू झाला. मृतांमध्ये अझहरची मोठी बहीण, तिचा पती, एक पुतण्या आणि त्याची पत्नी यांचा समावेश आहे. भारताने हा हल्ला 22 एप्रिल 2025 रोजी पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याला प्रत्युत्तर म्हणून केला असून, ज्यामध्ये 26 जणांचा मृत्यू झाला होता.

ऑपरेशन सिंदूर आणि बहावलपूर हल्ला-

भारतीय सैन्याने पहाटे ‘ऑपरेशन सिंदूर’ राबवले, ज्यामध्ये जैश-ए-मोहम्मद, लष्कर-ए-तैयबा आणि हिजबुल मुजाहिदीन यांच्या दहशतवादी तळांना लक्ष्य करण्यात आले. बहावलपूर येथील जमिया मस्जिद सुभान अल्लाह, ज्याला उस्मान-ओ-अली कॅम्पस म्हणूनही ओळखले जाते, हे जैश-ए-मोहम्मदचे प्रमुख केंद्र आहे. हा 18 एकरांचा परिसर भर्ती, निधी संकलन आणि वैचारिक प्रशिक्षणासाठी वापरले जाते. भारतीय हवाई दलाने राफेल लढाऊ विमानांद्वारे SCALP क्षेपणास्त्रांचा वापर करून या तळावर अचूक हल्ले केले, ज्यामुळे तेथील पायाभूत सुविधांचे मोठे नुकसान झाले.

भारतीय संरक्षण मंत्रालयाने स्पष्ट केले की, हे हल्ले केंद्रित, संयमित आणि गैर-उद्वेगक स्वरूपाचे होते, आणि कोणत्याही पाकिस्तानी लष्करी तळांना लक्ष्य करण्यात आले नाही. मसूद अझहरने आपल्या निवेदनात सांगितले की, बहावलपूर येथील मार्कझ सुभान अल्लाह परिसरात भारतीय हल्ल्यांमुळे त्याच्या कुटुंबातील 10 सदस्यांचा मृत्यू झाला, याशिवाय, चार निकटवर्तीय, जे जैश-ए-मोहम्मदच्या कारवायांशी संबंधित होते, त्यांचाही मृत्यू झाला. अझहरने या हल्ल्याला ‘भारताची क्रूर कारवाई’ संबोधत पाकिस्तानला प्रत्युत्तर देण्याचे आवाहन केले आहे. (हेही वाचा: Operation Sindoor: 'हे घडायलाच हवे होते', पीओकेमधील दहशतवादी छावण्यांवरील हल्ल्यावर पहलगाम हल्ल्यातील मृतांच्या पत्नींच्या प्रतिक्रीया)

Operation Sindoor: 

मसूद अझहर आणि बहावलपूरचे महत्त्व-

मसूद अझहरचा जन्म 1968 मध्ये बहावलपूर येथे झाला. तो जैश-ए-मोहम्मदचा संस्थापक आणि प्रमुख नेता आहे. 1999 मध्ये इंडियन एअरलाइन्सच्या IC-814 विमान अपहरण प्रकरणात भारताने त्याला सोडले होते. त्यानंतर त्याने 2000 मध्ये कराची येथे जैश-ए-मोहम्मदची स्थापना केली, जी 2001 च्या भारतीय संसद हल्ला आणि 2019 च्या पुलवामा हल्ल्यासह अनेक मोठ्या दहशतवादी हल्ल्यांसाठी जबाबदार आहे. बहावलपूर येथे जैश-ए-मोहम्मदचे चार प्रशिक्षण केंद्र आहेत, जे पाकिस्तानच्या 31 कॉर्प्सच्या मुख्यालयापासून काही किलोमीटर अंतरावर आहेत.

भारतीय गुप्तचर यंत्रणांनी यापूर्वीच उघड केले आहे की, अझहरला पाकिस्तानच्या गुप्तचर संस्था (ISI) आणि लष्कराकडून संरक्षण मिळते. 2019 मध्ये संयुक्त राष्ट्रांनी त्याला जागतिक दहशतवादी घोषित केले, परंतु त्याच्यावर कोणतीही ठोस कारवाई झाली नाही. पाकिस्तानी स्थानिक प्रसारमाध्यमांनी पुष्टी केली की, बहावलपूर येथील मसूद अझहर याच्याशी संबंधित मदरशावर भारतीय हल्ल्यांमुळे मोठे नुकसान झाले. भारताने आपली भूमिका स्पष्ट केली की, हे हल्ले फक्त दहशतवादी तळांवर केंद्रित होते, आणि त्यांचा उद्देश पहलगाम हल्ल्यास जबाबदार असलेल्यांना शिक्षा देणे हा होता.