Vada Pav | (Photo Credits: Archived, edited, symbolic images)

Taste Atlas Rankings 2025: रस्ता कोणताही असो, त्यावर तळल्या जाणाऱ्या त्याचा खमंग वास नाकात शिरला की, अनेकांना पोटात भूक असल्याची तीव्र जाणीव होते. कधी भूक असो नसो त्याची चवच अशी रुचकर की एखादा तरी खाऊच या, असी भावना मनात होते. आणि त्याच्यासोबत जर तळलेली मिरची असेल तर बात काही औरच. होय, तुम्ही वाचत आहात अनेकांच्या लाडक्या वडा पाव (Vada Pav) या पदार्थाबद्दल. कधी काळी फक्त मुंबईच्या रस्त्यांवरची (Mumbai Street Food) मालकी असलेला हा चविष्ठ पदार्थ महाराष्ट्र, पुढे देशभर आणि आता तर अवघ्या जगभर कधी पोहोचला हे कळले देखील नाही. आवर्जून सांगायची गोष्ट अशी की, रस्त्यावर मिळणारा मुंबईचा वडा पाव आता केवळ सामान्यांच्या खिशाला परवडेल इतक्याच ओळखीपूरता राहिला नाही. तर त्याने चक्क जगभरातील 50 सर्वोत्तम सँडविचच्या यादीत स्थान मिळवले आहे आणि ते कायमदेखील ठेवले आहे. 'टेस्ट अ‍ॅटलास' 2025 च्या पाहणीत ही बाब आढळून आली आहे.

'टेस्ट अ‍ॅटलास' ने जगभरातील प्रसिद्ध (Global Food Recognition) आणि सर्वोत्त सँडविचची 2025 या वर्षातील एक यादीच प्रसिद्ध केली आहे. ज्यामध्ये अद्वितीय चव आणि एका खास मिश्रणासाठी ओळखल्या खास रेसिपीचा समावेश आहे. मऊ पावमध्ये सँडविच केलेली आणि तिखट मिरची किंवा चटणीबरोबर सर्व्ह केलेली ही तळलेली मसालेदार बटाटा पॅटी जगभरातील खाद्यप्रेमींचे लक्ष वेधून घेत आहे. (हेही वाचा, Candle Vada Pav Viral Video: मेणबत्ती वडापाव! खयचा नाही, फक्त पाहायचा आणि पेटवायचा; आहे ना गंमत? मग घ्या जाणून)

स्थानिक आवडत्या वस्तूसाठी जागतिक मान्यता

या वर्षीच्या टेस्ट अ‍ॅटलास क्रमवारीत वडा पाव 39 व्या स्थानावर आहे. गेल्या वर्षी हा नाश्ता 19 व्या क्रमांकावर असला तरी, जागतिक पाककला प्रतीक म्हणून त्याची स्थिती आजही भक्कम आहे. उल्लेखनीय असे की, प्रतिष्ठित यादीतील हा एकमेव भारतीय पदार्थ आहे. (हेही वाचा, Best Spice Blends च्या यादीमध्ये भारताच्या 'गरम मसाला' चा देखील समावेश; पहा संपूर्ण यादी (View Post))

वडा पावची उत्पत्ती

टेस्ट अ‍ॅटलास वडा पावची सुरुवात अधोरेखित करताना सांगते की, या पदार्थची मुळे 1960 आणि 1970 च्या दशकात सापडतात. मुंबईतील दादर रेल्वे स्थानकाजवळील अशोक वैद्य या फेरीवाल्याने पहिल्यांदा हा नाश्ता तयार केला. कामगार वर्गासाठी परवडणारे आणि पोर्टेबल जेवण म्हणून तयार केलेले वडा पाव लवकरच मुंबईच्या रस्त्यावरील खाद्यसंस्कृतीचा मुख्य भाग बनले. (हेही वाचा, Worst Indian Street Food: खराब स्ट्रीट फूड यादीत Dahi Puri अव्वल)

सँडविच क्रमवारीतील जागतिक स्पर्धा

2025च्या क्रमवारीत शावर्मा (Shawarma), व्हिएतनामचे बानह मी आणि तुर्कीचे टॉम्बिक डोनर आघाडीवर आहेत. व्हिएतनामी सँडविच प्रमुखपणे वैशिष्ट्यीकृत आहेत, ज्यात पहिल्या 10 मध्ये तीन प्रवेश आहेत, जे सँडविच अर्पणांची जागतिक विविधता प्रतिबिंबित करतात.

टॉप 50 पदार्थांची क्रमवारी

 

View this post on Instagram

 

A post shared by TasteAtlas (@tasteatlas)

भारतीय पाककृतींची जागतिक उपस्थिती

वडा पावच्या समावेशाव्यतिरिक्त, भारतीय पाककृतींनी टेस्ट एटलस अवॉर्ड्स 2024-25 मध्ये महत्त्वपूर्ण स्थान मिळवले. देशातील समृद्ध पाककला वारसा दर्शविणारे सर्वोत्तम ब्रेड, सर्वोत्तम भाजीपाल्याचे पदार्थ आणि सर्वोत्तम खाद्य क्षेत्र यासारख्या श्रेणींमध्ये भारतीय खाद्यपदार्थांचे वर्चस्व होते.

वडा पाव हा केवळ नाश्त्यापेक्षा अधिक राहिला आहे; तो मुंबईच्या चैतन्यमय रस्त्यावरील खाद्यपदार्थाचे प्रतीक आहे आणि साधे घटक पाककलेची जादू कशी निर्माण करू शकतात याचे एक उदाहरण आहे. स्थानिक पातळीवर आणि जागतिक स्तरावरसुद्धा हा पदार्थ अनेकांची मने जिंकतो आहे.