Money | (Photo Credit - X)

मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजना (Ladki Bahin Yojana) ही महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक सशक्तीकरणासाठी सुरू केलेली एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे. या योजनेअंतर्गत, पात्र महिलांना दरमहा 1,500 ची आर्थिक मदत थेट त्यांच्या आधार संलग्न बँक खात्यात जमा केली जाते. मात्र गेल्या काही आठवड्यांमध्ये अपात्र महिलांनी या योजनेचा लाभ घेतल्याची अनेक प्रकरणे समोर आली आहेत. त्यानंतर राज्य सरकारने आता महिलांच्या अर्जांची पडताळणी सुरु केली आहे. आता माहिती मिळत आहे की, महाराष्ट्रातील मुख्यमंत्री लाडली बहिण योजनेअंतर्गत अपात्र महिलांची संख्या 9 लाखांपर्यंत वाढणार आहे.

यापूर्वी, आर्थिक निकषांच्या आधारे 5 लाख महिलांना या योजनेतून वगळण्यात आले होते. आता त्यात आणखी 4 लाख महिलांचा समावेश होणार आहे. यामुळे राज्य सरकारचे 945 कोटी रुपये वाचतील असे सांगितले जात आहे. मुख्यमंत्री लाडकी बहिण योजनेच्या अर्जांची छाननी करताना असे आढळून आले की, नमो शेतकरी योजना आणि लाडली बहिण योजनेचा लाभ 5 लाख महिला घेत आहेत. या महिलांना आता लाडली बहिण योजनेतून 500 रुपये मिळतील, तर नमो शेतकरी योजनेतून त्यांना 1000 रुपये मिळतील.

याशिवाय, ज्या महिला चारचाकी वाहने चालवतात किंवा ज्या आधीच अपंग योजनांचा लाभ घेत आहेत त्यांना देखील या योजनेतून वगळण्यात आले आहे. आता सरकार मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजनेअंतर्गत नवीन नियम लागू करणार आहे. याअंतर्गत, योजनेच्या लाभार्थ्यांना दरवर्षी 1 जून ते 1 जुलै दरम्यान ई-केवायसी आणि जीवन प्रमाणपत्र सादर करणे बंधनकारक असेल. याशिवाय, जर कोणतीही लाभार्थी महिला इतर कोणत्याही सरकारी योजनेचा लाभ घेत असेल किंवा तिच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न अडीच लाख रुपयांपेक्षा जास्त असेल, तर तिलाही योजनेतून वगळण्यात येईल. तसेच, ज्या लाभार्थ्यांचे आधार कार्ड लिंक केलेले नाही ते देखील अपात्र मानले जातील.

छाननी दरम्यान, असे आढळून आले की लाडकी बहिण योजनेचा हप्ता सुमारे 16.5 लाख महिलांच्या बँक खात्यात जमा झाला होता, परंतु त्यांच्या अर्जावर नोंदवलेल्या नावात आणि बँक खात्यात असलेल्या नावात तफावत आहे. अशा परिस्थितीत, या सर्व अर्जांची जिल्हा पातळीवर पुन्हा तपासणी केली जाईल आणि ज्या महिला अपात्र आढळतील त्यांना योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.

डिसेंबर 2023 मध्ये 2.46 कोटी महिलांना या योजनेचा लाभ मिळाला होता, तर जानेवारी 2025 मध्ये ही संख्या 2.41 कोटींवर आली. म्हणजेच, फक्त एका महिन्यात 5 लाख लाभार्थी महिलांना योजनेतून वगळण्यात आले. अपात्र ठरलेल्या 5 लाख महिलांपैकी 2.30 लाख महिला संजय गांधी निराधार योजनेच्या लाभार्थी होत्या, तर 1.10 लाख महिला 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या होत्या. याशिवाय, 1.6 लाख महिला अशा होत्या ज्यांच्या कुटुंबाकडे चारचाकी वाहन होते किंवा त्या आधीच इतर सरकारी योजनेचा लाभ घेत होत्या. (हेही वाचा: Ladki Bahin Yojana: लाडक्या बहिणींना राज्य सरकारकडून मोठी भेट, राज्यात मुली आणि बहिणींना रेशन कार्डवर मोफत मिळणार साड्या)

दरम्यान, लाडकी बहिण योजनेच्या अर्जांची छाननी केल्यानंतर, आता फेब्रुवारी महिन्याचा आठवा 1,500 रुपयांचा हप्ता पात्र लाभार्थी महिलांना लवकरच जारी केला जाईल. यासाठी वित्त विभागाकडून 3490 कोटी रुपयांचा निधी मिळाल्याची बातमी आहे. आज, म्हणजेच 21  फेब्रुवारीपासून, डीबीटी (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) द्वारे लाभार्थ्यांच्या खात्यात 1,500 रुपये पाठवले जातील.