Gold | Representative Image (Source: Pexels/ANI)

सोनं आता केवळ अल्पकालीन अस्थिरतेपासून संरक्षण देणारं साधन राहिलेलं नाही, तर ते एक दीर्घकालीन संरचनात्मक गुंतवणूक (Gold Investment Strategy) पर्याय म्हणून स्वीकारलं जात आहे, असं लामा रिसर्चने (Llama Research Report) आपल्या जून महिन्याच्या अहवालात नमूद केलं आहे. या अभ्यासात सोन्याच्या किमतीतील अस्थिरता कमी झाल्याचे आणि व्याजदर वाढीला असमान प्रतिसाद (Global Market Trends) मिळत असल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे, जे गुंतवणूकदारांच्या मानसिकतेत होत असलेल्या खोलवर बदलाकडे निर्देश करतं.

सोने दर दीर्घकालीन विश्वासावर आधारित

अहवालात म्हटलं आहे की, सोन्यातील अस्थिरता आता कमी झाली आहे. त्याचा व्याजदर वाढीवरचा प्रतिसाद असमान आहे. नफा नव्हे, तर विश्वास हाच आता प्रमुख घटक बनत आहे . याचा अर्थ असा की, अल्पकालीन दरवाढीच्या अपेक्षा किंवा तात्पुरत्या व्यापाराच्या प्रवाहावर आधारित असलेली सोन्याची किंमत आता दीर्घकालीन विश्वासावर आधारित होत चालली आहे.

सोने म्हणजे स्थिर आणि राखीव संपत्ती?

पूर्वी सोन्याला तात्पुरता संरक्षणात्मक पर्याय मानलं जात होतं. मात्र आता जागतिक गुंतवणूक पोर्टफोलिओमध्ये त्याला संरचनात्मक संपत्ती म्हणून स्वीकारलं जात आहे. 2020 नंतरच्या काळात सोन्याच्या वागणुकीत झालेला बदल याकडे संकेत देतो की, सोनं आता अस्थिर मालमत्ता न राहता स्थिर आणि राखीव संपत्तीच्या स्वरूपात पाहिलं जात आहे.

गुंतवणूकदारांच्या बदललेल्या दृष्टीकोनाचं प्रतीक

परंपरेनुसार, वाढते वास्तविक बाँड यील्ड्स आणि सोन्याच्या किंमती यांच्यात उलट संबंध असायचा. पण कोविड-नंतरच्या काळात हा संबंध लक्षणीयरीत्या कमकुवत झालेला दिसतो. जरी बाँड यील्ड वाढत असले, तरी सोनं आपली किंमत टिकवून आहे, जे पारंपरिक आर्थिक तर्कांना छेद देतं आणि गुंतवणूकदारांच्या बदललेल्या दृष्टीकोनाचं प्रतीक आहे. सोनं आता एखाद्या सट्ट्यापेक्षा जास्त बंधनासारखं वागतं आहे. ते केवळ तात्पुरते संरक्षण नसून संरचनात्मक गुंतवणुकीचा भाग बनत चाललं आहे, असं लामा रिसर्चने अधोरेखित केलं.

अहवालात असंही नमूद केलं आहे की सोन्याचं आकर्षण केवळ संकटकाळात वापरण्यापुरतं मर्यादित राहिलेलं नाही, तर सध्याच्या चलनातील अनिश्चितता, भूराजकीय तणाव, आणि फियाट चलनांवरील विश्वास घटणे या पार्श्वभूमीवर त्याला मूल्य टिकवून ठेवणाऱ्या विश्वसनीय संपत्ती म्हणून पाहिलं जात आहे.

दरम्यान, उदयोन्मुख देशांच्या केंद्रीय बँकांनी सातत्याने सोनं खरेदी केलं आहे, विशेषतः भूराजकीय अस्थिरतेत वाढ आणि अमेरिकन डॉलरसारख्या चलनांचं शस्त्रीकरण यामुळे. भारतामध्ये सोन्याच्या किमतींनी याच आठवड्यात प्रत्येक 10 ग्रॅम मागे ₹1 लाखाचा टप्पा ओलांडला, जो आतापर्यंतचा उच्चांक आहे. सध्या MCX (Multi Commodity Exchange) वर सोनं प्रत्येक 10 ग्रॅमसाठी ₹99,096 या दराने व्यापारात आहे. जागतिक परिस्थिती वेगाने बदलत असताना, सोन्याचा हा बदललेला दर्जा — तात्पुरता पर्याय न राहता एक मुख्य गुंतवणूक घटक म्हणून — आगामी काळात सुरक्षित गुंतवणुकीच्या व्याख्या बदलू शकतो.