XPoSat Launching: नवीन वर्षात नवा इतिहास रचण्यासाठी इस्रो सज्ज! कृष्णविवरांचे रहस्य उलगडण्यासाठी एक्स्पो उपग्रह आज रवाना होणार
एक्सपोसॅटचा उद्देश अवकाशातील क्ष-किरण स्त्रोतांच्या ध्रुवीकरणाची तपासणी करणे हा आहे. ISRO व्यतिरिक्त, अमेरिकेची अंतराळ संस्था NASA ने डिसेंबर 2021 मध्ये सुपरनोव्हा स्फोटाचे अवशेष, कृष्णविवरांमधून निघणारे कण आणि इतर खगोलीय घटनांचा असाच अभ्यास केला होता.
XPoSat Launching: चांद्रयान-3 च्या यशानंतर आणि 2023 मध्ये देशातील पहिल्या सूर्य मोहिमेच्या प्रक्षेपणानंतर, भारत देशाच्या पहिल्या EXPOSAT (X-ray Polarimeter Satellite) मिशनसह नवीन वर्षाचे स्वागत करणार आहे. एक्सपोसेट क्ष-किरण स्त्रोत शोधण्यात आणि 'ब्लॅक होल' (Black Holes) च्या रहस्यमय जगाचा अभ्यास करण्यात मदत करेल. हे अभियान सुमारे पाच वर्षे चालणार आहे. इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (ISRO) चेन्नईच्या पूर्वेला सुमारे 135 किमी अंतरावर असलेल्या अंतराळ केंद्रातून सोमवारी सकाळी 9.10 वाजता एक्सपोसेट प्रक्षेपित करेल. ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहन (PSLV)-C58 रॉकेट एक्सपोस्ड आणि इतर 10 उपग्रह घेऊन त्याचे 60 वे उड्डाण करेल. रविवारी प्रक्षेपणासाठी 25 तासांचे काउंटडाउन सुरू झाले.
इस्रोच्या शास्त्रज्ञांनी रविवारी तिरुपती मंदिरात पूजा केली. एक्सपोसॅटचा उद्देश अवकाशातील क्ष-किरण स्त्रोतांच्या ध्रुवीकरणाची तपासणी करणे हा आहे. ISRO व्यतिरिक्त, अमेरिकेची अंतराळ संस्था NASA ने डिसेंबर 2021 मध्ये सुपरनोव्हा स्फोटाचे अवशेष, कृष्णविवरांमधून निघणारे कण आणि इतर खगोलीय घटनांचा असाच अभ्यास केला होता. (हेही वाचा - Earth Receives First Laser-Beamed Message:नासा ने दिली मोठी अपडेट! अवकाशात 16 मिलियन अंतरावरून Optical Communications यशस्वी)
चार भारतीय अंतराळ स्टार्टअप कंपन्या PSLV-C58 मोहिमेतील सूक्ष्म उपग्रह उपप्रणाली, थ्रस्टर्स किंवा उपग्रहांना त्यांच्या इच्छित कक्षेत ठेवणारी लहान इंजिने आणि उपग्रहांना किरणोत्सर्गापासून संरक्षण देणारी कोटिंग्ज दाखवण्याची योजना आखत आहेत. त्यांची अंतराळ उपकरणे (पेलोड) प्रक्षेपित करण्याची तयारी करत आहेत. या कंपन्यांमध्ये हैदराबादची 'ध्रुव स्पेस' कंपनी, बेंगळुरूची बेलाट्रिक्स एरोस्पेस कंपनी, मुंबईची इन्स्पॅटिटी स्पेस लॅब्स प्रायव्हेट लिमिटेड आणि हैदराबादची टेकमीटूस्पेस कंपनी यांचा समावेश आहे. (हेही वाचा - National Space Day: चांद्रयान-3 मोहिमेच्या यशानंतर भारत सरकारची मोठी घोषणा; दरवर्षी 23 ऑगस्ट रोजी साजरा करण्यात येणार 'राष्ट्रीय अंतराळ दिन')
POM-3 मॉड्यूलची चाचणी -
44.4 मीटर उंच PSLV रॉकेट लिफ्टऑफनंतर सुमारे 21 मिनिटांनंतर मुख्य उपग्रहाला 650 किमी कमी पृथ्वीच्या कक्षेत घेऊन जाईल. नंतर, PSLV ऑर्बिटल एक्सपेरिमेंटल मॉड्यूल-3 (POEM-3) प्रयोगासाठी उपग्रहाला सुमारे 350 किमी कमी उंचीवर नेण्यासाठी वैज्ञानिक रॉकेटचा चौथा टप्पा पुन्हा सुरू करतील.
हे रॉकेट PSLV-DL आवृत्ती आहे ज्याचे वजन 260 टन आहे. अंतराळ संस्थेने एप्रिल 2023 मध्ये PSLV-C55 मोहिमेत POEM-2 चा वापर करून असाच एक यशस्वी प्रयोग केला होता. POEM (PSLV ऑर्बिटल एक्सपेरिमेंटल मॉड्यूल) हे इस्रोचे प्रायोगिक अभियान आहे जे PSLV च्या चौथ्या टप्प्यात व्यासपीठ म्हणून वापरले जाते.