Maharashtra: विदर्भ, मराठवाड्यातील शेतकरी सोयाबीन लागवडीकडे वळल्याने बाजरी शेतीत घट

केंद्राने देशभरात बाजरी उत्पादन आणि वापराला चालना देण्यासाठी उपक्रम सुरू केले असले तरी, 2016 ते 2022 या काळात महाराष्ट्रात बाजरीच्या तृणधान्यांच्या उत्पादनात सातत्याने घट झाल्याचे आकडेवारीवरून दिसून येते. ज्वारी आणि बाजरी ही मुख्य पिके आहेत. सोयाबीनने बदलले, जे शेतकऱ्यांना चांगले परतावा देण्याचे आश्वासन देते. 2021 मध्ये 2.08 लाख हेक्टर जमिनीवर ज्वारीची पेरणी झाली. एका वर्षानंतर 2022 मध्ये ज्वारीच्या लागवडीखालील क्षेत्र झपाट्याने घटून 1.42 लाख हेक्टरवर आले. वर्षभरात ज्वारीची पेरणी 31 टक्क्यांनी घटली. तर ज्वारी लागवडीखालील सरासरी जमीन 2016 ते 2020 दरम्यान 3.16 लाख हेक्टर होती.

बाजरीच्या पेरणीतही असाच कल दिसून येतो. 2021 मध्ये 5.04 लाख हेक्टरच्या तुलनेत 2022 मध्ये ते 4.07 लाख हेक्टरवर आले. 2016 ते 2020 दरम्यान सरासरी पेरणी क्षेत्र 6.75 लाख हेक्टर होते. ज्वारी आणि बाजरीच्या तुलनेत नाचणीच्या लागवडीखालील क्षेत्र परंपरेने कमी आहे. 2021 मध्ये नाचणीच्या पेरणीखालील क्षेत्र 73,369 हेक्टर होते आणि ते 2022 मध्ये 68,612 हेक्टरवर कमी झाले. हेही वाचा  Mangesh Kudalkar Statement: मुख्यमंत्र्यांना आव्हान देण्याआधी त्यांनी माझ्याविरोधात निवडणूक लढवून दाखवावी, आमदार मंगेश कुडाळकर यांचे वक्तव्य

महाराष्ट्रातील बाजरीच्या लागवडीखालील क्षेत्राचे प्रमाण केवळ कमी होत नाही तर ते खूपच कमी आहे. 2021 मध्ये खरीप पिकाखालील एकूण क्षेत्र 145.42 लाख हेक्टर होते आणि ते 2022 मध्ये वाढून 146.86 हेक्टर झाले. 2016 ते 2020 दरम्यान खरीप पिकाखालील सरासरी क्षेत्र 152 लाख हेक्टरवर पोहोचले. पूर्वी विदर्भ आणि मराठवाड्यात ज्वारी आणि बाजरी मोठ्या भागात घेतली जात होती. परंतु वर्षानुवर्षे आर्थिक नुकसान आणि कमी परतावा यामुळे शेतकऱ्यांना सोयाबीन लागवडीकडे वळावे लागले.

संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेने 2023 हे बाजरीचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष म्हणून घोषित केल्यामुळे, केंद्र आणि राज्याने पारंपारिक पिकांना प्रोत्साहन देण्याचे ठरवले आहे जे केवळ अन्नाच्या गरजा पूर्ण करतीलच असे नाही तर जनतेची पोषण सुरक्षा देखील करेल. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी महाराष्ट्रात बाजरीच्या लागवडीला चालना देण्यासाठी 200 कोटी रुपयांची योजना जाहीर केली आहे. हेही वाचा AAP On BMC Budget: बीएमसीचा अर्थसंकल्प हा आम आदमीसाठी नसून कॉन्ट्रॅक्टर लॉबीसाठी आहे, प्रीती शर्मा मेनन यांची प्रतिक्रिया 

शिंदे म्हणाले, जगाने बाजरीचे महत्त्व ओळखले आहे. जंक फूडमुळे आरोग्याच्या मोठ्या समस्या निर्माण झाल्या आहेत. त्याची जागा ज्वारी, बाजरी, नाचणीपासून बनवलेल्या आपल्या पारंपारिक पौष्टिक आहाराने घेतली पाहिजे. बाजरीच्या लागवडीमुळे लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना मदत होईल, अशी ग्वाही त्यांनी दिली. बाजरीला प्रोत्साहन देण्यासाठी केंद्र आणि राज्याच्या प्रयत्नांनी मात्र शेतकऱ्यांमध्ये उत्साह वाढलेला नाही. त्यांना विश्वास आहे की जनजागृती मोहिमेसोबतच सरकारला आर्थिक सहाय्य आणि मार्केट लिंक्ससाठी तरतूद करावी लागेल.

बाजरी शेतीमुळे शेतकर्‍यांना आर्थिक कर्जात ढकलले जात असल्याने बहुतेकांनी सोयाबीन शेतीकडे वळले. सोयाबीन लागवडीखालील क्षेत्र 46.05 लाख हेक्टरवरून 49.09 लाख हेक्टरपर्यंत वाढल्याने हे स्पष्ट होते. 2016 ते 2020 या कालावधीत सोयाबीन लागवडीखालील सरासरी जमीन 41.43 लाख हेक्टर असल्याने स्थिर वाढ दिसून येत आहे.

(Social media brings you the latest breaking news, viral news from the world of social media including Twitter, Instagram and YouTube. The above post is embedded directly from the user's social media account. This body of content has not been edited or may not be edited by Latestly staff. Opinions appearing on social media posts and the facts do not reflect the opinions of Latestly, and Latestly assumes no responsibility for the same.)