India's Wholesale Inflation Rises: अन्नधान्य, उत्पादनाच्या किमतीत वाढ; सप्टेंबरमध्ये भारतातील घाऊक महागाई 1.84 टक्क्यांनी वाढली
खाद्यपदार्थांची महागाई 3.26% वरून 9.47% पर्यंत वाढली असून इंधन आणि उर्जेचा घाऊक महागाई दर -0.67% वरून 4.05% पर्यंत घसरला आहे.
India's Wholesale Inflation Rises: सप्टेंबर महिन्यात घाऊक महागाई (Wholesale Inflation) 1.84 टक्क्यांवर पोहोचली आहे. यापूर्वी ऑगस्टमध्ये घाऊक महागाई 1.31 टक्क्यांवर होती. भाजीपाला आणि खाद्यपदार्थांच्या किमती वाढल्याने महागाईत वाढ झाली आहे.
खाद्यपदार्थ आणि प्राथमिक वस्तूंच्या किमती वाढल्या -
दैनंदिन जीवनावश्यक वस्तूंचा महागाई दर 2.42% वरून 6.69% पर्यंत वाढला आहे. खाद्यपदार्थांची महागाई 3.26% वरून 9.47% पर्यंत वाढली असून इंधन आणि उर्जेचा घाऊक महागाई दर -0.67% वरून 4.05% पर्यंत घसरला आहे. उत्पादन उत्पादनांचा घाऊक महागाई दर 1.22% वरून 1% पर्यंत कमी झाला आहे. (हेही वाचा - Heatwaves Impact the Indian Economy: उष्णतेच्या लाटेचा भारतीय अर्थव्यवस्थेवर परिणाम; उत्पादकता घटल्याने महागाई वाढण्याची चिन्हे)
सर्वसामान्यांवर WPI चा परिणाम -
घाऊक महागाईत दीर्घकाळ वाढ झाल्यामुळे बहुतांश उत्पादक क्षेत्रांवर नकारात्मक परिणाम होतो. घाऊक किमती जास्त काळ चढ्या राहिल्यास, उत्पादक त्याचा भार ग्राहकांवर टाकतात. सरकार केवळ कराद्वारेच WPI नियंत्रित करू शकते. उदाहरणार्थ, कच्च्या तेलात तीव्र वाढ झाल्याच्या परिस्थितीत सरकारने इंधनावरील उत्पादन शुल्क कमी केले होते. तथापि, सरकार एका मर्यादेतच कर कपात कमी करू शकते. (हेही वाचा - UN Remark On India Per Capita Income Rise: मोदी सरकारच्या विकासाला संयुक्त राष्ट्रांनीही दिली मान्यता; भारतातील दरडोई उत्पन्न वाढीसह लैंगिक असमानता निर्देशांकात सुधारणा)
महागाई कशी मोजली जाते?
भारतात दोन प्रकारची महागाई आहे. एक म्हणजे किरकोळ आणि दुसरी घाऊक महागाई. किरकोळ चलनवाढीचा दर सामान्य ग्राहकांनी भरलेल्या किमतींवर आधारित असतो. त्याला ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) असेही म्हणतात. तर, घाऊक किंमत निर्देशांक (WPI) म्हणजे घाऊक बाजारातील एक व्यापारी दुसऱ्या व्यापाऱ्याकडून आकारलेल्या किमतीवर आधारित असतो.
महागाई मोजण्यासाठी विविध वस्तूंचा समावेश केला जातो. उदाहरणार्थ, घाऊक महागाईत उत्पादित उत्पादनांचा वाटा 63.75%, अन्न यांसारख्या प्राथमिक वस्तूंचा 22.62% आणि इंधन आणि उर्जा 13.15% आहे. त्याच वेळी, किरकोळ महागाईमध्ये अन्न आणि उत्पादनांचा वाटा 45.86%, गृहनिर्माण 10.07% आणि इंधनासह इतर वस्तूंचाही वाटा आहे.