World Radio Day 2019: यंदा 'वर्ल्ड रेडिओ डे'च आठवं सेलिब्रेशन, पहा 13 फेब्रुवारी हा दिवस कसा ठरवण्यात आला?

8th World Radio Day : शॉर्ट व्हेव्ह्स पासून सुरू झालेला रेडिओचा हा प्रवास आता एफएम चॅनल्सपर्यंत येऊन ठेपला आहे. जगभरात लोकांना कनेक्टेड ठेवण्यासाठी रेडिओने मोठी महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. भारतामध्ये स्वातंत्र्यलढ्यापासून ते आज अगदी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Narendra Modi) यांच्या मन की बात (Mann Ki Baat) या कार्यक्रमापर्यंत रेडिओची जादू टिकून आहे. रेडिओचं हेच महत्त्व ओळखून आठ वर्षांपासून जगभरात 'वर्ल्ड रेडिओ डे' साजरा केला जातो. 13 फेब्रुवारी हा दिवस World Radio Day म्हणून साजरा केला जातो. यंदा “Radio: Dialogue, Tolerance, and Peace” या थीमवर जगभरात सेलिब्रेशन सुरू आहे. पण रेडिओ डे सेलिब्रेशनची सुरूवात कधी, कुठे, कशी झाली? याची कहाणीदेखील तितकीच इंटरेटिंग आहे.

World Radio Day सेलिब्रेशनच्या काही इंटरेस्टिंग गोष्टी

• Jorge Álvarez या स्पॅनिश रेडिओ अकॅडमीच्या अध्यक्षाकडून वर्ल्ड रेडिओ डे सेलिब्रेशनची आयडिया आली. UNESCO ने रेडिओचं एक प्रसारमाध्यम म्हणून असलेलं महत्त्व ओळखलं आणि या दिवसाचं सेलिब्रेशन वाढत गेलं.
• UNESCO च्या 36 व्या जनरल कॉन्फरमध्ये जागतिक स्तरावर रेडिओचं महत्त्व पोहचावं यासाठी प्रयत्न करायला हवेत याची जाणीव झाली. त्यामधूनच ही संकल्पना पुडःए आहे.
• United Nations Radio ची स्थापना 13 फेब्रुवारी 1946 रोजी झाली त्यामुळे 13 फेब्रुवारी हाच दिवस 'वर्ल्ड रेडिओ डे' म्हणून साजरा करण्याचं ठरवण्यात आलं आहे.
• मागील आठ वर्षांपासून दरवर्षी एक खास थीम निवडून त्याच्या अवतीभोवती वर्ल्ड रेडिओ डेचं सेलिब्रेशन केलं जातं. यामध्ये समाज घडवण्यासाठी रेडिओ कसा आणि किती प्रभावी ठरू शकतो याबद्दल काही इंटरेस्टिंग माध्यमातून जनजागृती केली जाते.
• Radio हा मूळ लॅटीन शब्द "radius" मधून निर्माण झाला आहे. spoke of a wheel, beam of light, ray असा त्याचा अर्थ होतो. सुरूवातीला रेडिओ हा 'वायरलेस टेलिग्राफी' अशा स्वरूपात ओळखला जायचा.
• 1909 साली वायरलेस टेलिग्राफीमधील उल्लेखनीय कामगिरीसाठी Marconi यांचा नोबेल पुरस्कार देऊन गौरव करण्यात आला आहे.

आज डिजिटलायझेशनचा जमाना आहे. या काळात जगाच्या टोकावर कुठेही बसून रेडिओ इंटरनेटच्या माध्यमातूनही ऐकण्याची सोय खुली करण्यात आली आहे.