Meteorology Units Shut Down: देशभरातील 199 जिल्हा हवामान विभाग होणार बंद; केंद्र सरकारचा निर्णय
हे युनिट्स, भारतीय हवामान विभाग (IMD) आणि भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) यांच्यातील सहयोगी प्रयत्नातून 2018 पासून कार्यरत आहेत.
देशातील 199 जिल्ह्यांतील डिस्ट्रिक्ट ॲग्रो मेट युनिट्स (DAMUs) बंद करण्याच्या केंद्र सरकारच्या निर्णयामुळे शेतकरी वर्गात खळबळ उडाली आहे. हे युनिट्स, भारतीय हवामान विभाग (IMD) आणि भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) यांच्यातील सहयोगी प्रयत्नातून 2018 पासून कार्यरत आहेत. शेतकऱ्यांना महत्त्वपूर्ण हवामान अंदाज आणि कृषी-हवामानविषयक सल्ला देण्यासाठी हे विभाग सुरु करणयात आले होते. आता नेमकी कोठे माशी शिंकली हे पुढे आले नाही. केंद्र सरकारने हे युनिट्स मात्र बंद करण्याचा निर्णय घेतल्याचे समजते.
प्रसारमाध्यमांनी दिलेल्या वृत्तानुसार, IMD ने ICAR ला चालू आर्थिक वर्ष 2023-24 च्या पुढे DAMU ऑपरेशन्स बंद करण्याबाबत कळवले आहे. या निर्णयामुळे 200 शास्त्रज्ञांसह सुमारे 400 कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या भविष्यातील रोजगाराच्या स्थितीबाबत अनिश्चितता निर्माण झाली आहे. नोकरी जाण्याची टांगतील तलवार या कर्मचाऱ्यांवर लटकली आहे. तसेच, हवामानाचा अंदाज आणि इतरही माहितीच्या उपलब्धतेबाबत चिंता व्यक्त केली जात आहे. (हेही वाचा, Cold Wave: जीवघेण्या कडाक्याच्या थंडीपासून स्वतःचा बचाव करण्याचे सोपे उपाय (पाहा व्हिडिओ))
जिल्हा ऍग्रो मेट युनिट्स बंद:
कृषी विज्ञान केंद्रे (KVKs) तैनात असलेल्या जिल्हा कृषी बैठक युनिट्सनी शेतकऱ्यांना हवामान अंदाज आणि कृषी सल्ले प्रसारित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. त्यांना पेरणीपासून कापणीच्या टप्प्यापर्यंत मदत केली आहे. दरम्यान, हे युनिट्स बंद करण्याचा केंदराचा विचार आहे. त्यासंदर्बात TNIE द्वारे ऍक्सेस केलेल्या पत्रात रेखांकित केलेल्या क्लोजर निर्देशांमध्ये देशभरातील सर्व 199 विद्यमान DAMU केंद्र बंद करण्यात येणार असल्याचे म्हटले आहे.
शेतकरी आणि सदर विभागांमध्ये खळबळ
DAMU बंद करण्याच्या आकस्मिक निर्णयाने शेतकरी आणि सदर विभागांमध्ये खळबळ उडाली आहे. सुरुवातीला कृषी उत्पादकता वाढविण्यासाठी आणि प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेसारख्या योजनांअंतर्गत पीक विमा प्रीमियम कमी करण्यासाठी, तसेच देशभरातील शेती पद्धतींचा DAMUs अविभाज्य घटक बनले आहेत. सरकारच्या या निर्णयाविरोधात शेतकरी आणि सदर विभागांतील कर्मचाऱ्यांमध्ये प्रचंड नाराजी आहे.
अर्थमंत्रालयाच्या सल्ल्याने निर्णय- आयएमडी
IMD चे महासंचालक मृत्युंजय महापात्रा यांनी स्पष्ट केले की DAMUs बंद करण्याचा निर्णय हा हवामान विभागाकडून नव्हे तर अर्थमंत्रालयाने दिलेल्या सल्ल्यानुसार घेण्यात आला आहे. त्यांनी नमूद केले की हवामान अंदाज आणि संबंधित सेवा आता कृषी विभागाद्वारे कृषी विद्यापीठांतर्गत विद्यमान 130 कृषी भेट केंद्रांद्वारे व्यवस्थापित केल्या जातील.
नैसर्गिक संकटांमुळे शेतकरी अडचणीत असताना त्याला मार्गदर्शनाची गरज आहे. DAMUs केंद्रांद्वारे शेतकऱ्यांना बऱ्यापैकी मदत होत असताना केंद्राने असा वेगळा निर्णय घेतल्यामुळे नाराजी आणि आश्चर्य व्यक्त केले जाते.