Geomagnetic Storm Hits Earth: पृथ्वीवर आदळू शकते भूचुंबकीय वादळ; जाणून घ्या काय आहे जिओमॅग्नेटिक स्टॉर्म आणि त्याचे परिणाम
या वर्षी फेब्रुवारीमध्ये भूचुंबकीय वादळामुळे, टेस्ला आणि स्पेसएक्सचे सीईओ एलोन मस्कच्या 40 उपग्रहांचे नुकसान झाले होते.
सध्या सूर्यापासून (Sun) वादळे, उच्च-वेगवान कण आणि कोरोनल मास इजेक्शन सतत बाहेर पडत आहे. सूर्याच्या वातावरणातील छिद्रातून वेगाने जाणारे सौर वारे आता पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्रावर धडकण्याची शक्यता आहे. हे वारे किंवा वादळ म्हणजे सूर्यापासून निघणारा एक प्रकारचा किरणोत्सर्ग आहे, त्यामुळे उष्णता वाढते. सौर वादळांना भूचुंबकीय वादळेही (Geomagnetic Storm) म्हणतात. G-2 लेव्हलचे भूचुंबकीय वादळ रविवारी पृथ्वीवर आदळले आहे आणि G-1 लेव्हलची किरकोळ वादळे पृथ्वीच्या दिशेने येत आहेत. परिणामी काही ठिकाणी अरोरा आणि रेडिओ ब्लॅकआउट होत आहेत. Spaceweather.com, जे सौर क्रियाकलापांचा मागोवा घेते, ने अहवाल दिला की ग्रहाच्या उच्च-अक्षांश भागात अधिक अरोरा ट्रिगर होऊ शकतात.
यूएस-स्थित Noaa अंतर्गत अंतराळ हवामान अंदाज केंद्राने यापूर्वी एका अपडेटमध्ये सांगितले होते की, G-2 (मध्यम) भूचुंबकीय वादळे 5 सप्टेंबरपर्यंत पृथ्वीवर आदळतील. भूचुंबकीय वादळे हे पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राचा एक मोठा अडथळा आहे, जो जेव्हा सौर वाऱ्यापासून पृथ्वीच्या सभोवतालच्या अवकाशातील वातावरणात अत्यंत कार्यक्षमतेने उर्जेची देवाणघेवाण होते तेव्हा उद्भवते. या दरम्यान, सूर्याच्या पृष्ठभागावर प्रचंड स्फोट होतात आणि अत्यंत तेजस्वी प्रकाशासह प्रचंड प्रमाणात ऊर्जा बाहेर पडते.
असे म्हटले जाते की या काळात ताशी अनेक दशलक्ष मैल वेगाने, एक अब्ज टन इतकी चुंबकीय ऊर्जा अवकाशात सोडली जाते, ज्यामुळे सूर्याच्या बाह्य पृष्ठभागाचा काही भाग उघडला जातो आणि या छिद्रातून आगीच्या गोळ्यासारखी ऊर्जा सोडली जाते. ही ऊर्जा अनेक दिवस सतत सोडली जाते आणि तिचे छोट्या अणु कणांमध्ये रूपांतर होते आणि विश्वात पसरते, याला भूचुंबकीय वादळ म्हणतात.
पृथ्वीच्या कक्षेत फिरणारी उपकरणे आणि इलेक्ट्रॉनिक्सचे नुकसान करण्याची पूर्ण शक्ती या भूचुंबकीय वादळांमध्ये आहे. भूचुंबकीय वादळांना G1 ते G5 क्रमांक देण्यात आला आहे, ज्यामध्ये G5 सर्वात शक्तिशाली आहे. G4 किंवा G5 वादळांमध्ये पृथ्वीवरील जीवन-परिवर्तन घडवून आणण्याची आणि विजेद्वारे चालणाऱ्या कोणत्याही गोष्टीचे नुकसान करण्याची क्षमता असते. (हेही वाचा: NASA ने शेअर केली Jupiter ची James Webb Space Telescope ने टिपलेली खास झलक)
या वादळांचा पॉवर ग्रीड्स आणि पॉवर प्लांट्स, रेडिओ आणि सॅटेलाइट कम्युनिकेशन्स, नेव्हिगेशन सिस्टमसह विद्युत प्रणालींवर परिणाम होऊ शकतो. या वर्षी फेब्रुवारीमध्ये भूचुंबकीय वादळामुळे, टेस्ला आणि स्पेसएक्सचे सीईओ एलोन मस्कच्या 40 उपग्रहांचे नुकसान झाले होते. यामुळे त्यांच्या स्टारलिंक प्रकल्पाला मोठा धक्का बसला हो