BMC (File Image)

Regulations Regarding Hoardings: मुंबईमध्ये (Mumbai) गेल्या महिन्यात घाटकोपर (Ghatkopar) येथील पेट्रोल पंपावरील मोठा जाहिरात फलक (Hoardings) कोसळल्याची घटना घडली होती. 13 मे रोजी घडलेल्या या घटनेमध्ये 17 जणांचा मृत्यू झाला होता. त्यानंतर आता शहरातील डिजिटल होर्डिंग्स चिंतेचा विषय बनला आहे. त्यामुळे, अशा होर्डिंग्ज प्रकाशित करण्यासाठी वेळ मर्यादित केल्यानंतर, नागरी अधिकाऱ्यांनी आता मुंबई पोलीस आणि वाहतूक विभागाला रात्री 11 नंतर प्रकाशित होणाऱ्या डिजिटल होर्डिंगवर लक्ष ठेवण्याची विनंती केली आहे.

परवाना विभागाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांना शहरातील सर्व होर्डिंग्जचा आकार, डिजिटल होर्डिंग्जसाठी स्वीच-ऑफ वेळेचे पालन आणि त्यावर क्यूआर कोड प्रदर्शित करण्याच्या सूचनाही देण्यात आल्या आहेत. अधिकाऱ्यांना आठवडाभरात अहवाल सादर करावा लागणार आहे.

घाटकोपरमधील दुःखद घटनेच्या एक महिन्यानंतर, बीएमसीने शहरातील होर्डिंग्जसाठी धोरणाचा मसुदा तयार केला आहे. आतापर्यंत, होर्डिंग मालकांना केवळ पॅनेल केलेल्या सल्लागारांकडून स्ट्रक्चरल ऑडिट अहवाल सादर करावा लागत होता. नवीन मानक ऑपरेटिंग प्रोटोकॉल (SOP) नुसार, सर्व होर्डिंगसाठी रेखाचित्रे, ऑडिट, तपासणी आणि स्थिरता प्रमाणपत्र सादर करणे अनिवार्य असेल. तसेच, सध्याच्या होर्डिंगसाठी स्वतंत्र मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्यात आली आहेत. बुधवारी नागरी अधिकारी आणि अतिरिक्त मुख्य सचिव (गृह) मंत्रालय यांच्या कार्यालयात झालेल्या बैठकीत नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे सूचीबद्ध करण्यात आली.

सध्या मुंबईत 1,025 होर्डिंग्ज आहेत, त्यापैकी 67 डिजीटल आहेत. इतरांना डिजिटल होर्डिंग्जमध्ये रूपांतरित करण्यासाठी बीएमसीकडे अनेक अर्ज प्राप्त होत आहेत. मात्र, हे होर्डिंग्स चिंतेचे कारण बनले आहेत, ज्यामध्ये प्रकाश प्रदूषण, आरोग्यावर होणारे परिणाम आणि वाहन चालवताना वाहनचालकांना येणाऱ्या समस्या यासारख्या बाबींचा समावेश आहे. जाहिरात मार्गदर्शक तत्वांचे उल्लंघन करत अनेक प्रकाशित होर्डिंग्ज रात्री 11 वाजल्यानंतर सुरू राहतात. गुरुवारी उपमहापालिका आयुक्त (विशेष) किरण दिघावकर यांनी वाहतूक विभाग आणि मुंबई पोलिसांना याबाबत पत्र लिहिले. त्यांना रात्रीची गस्त वाढवण्याची आणि निर्धारित स्विच-ऑफ वेळेनंतर डिजिटल होर्डिंगची तपासणी करण्याचे आवाहन केले. (हेही वाचा: Building Slab Collapsed in Thane: ठाण्यात इमारतीचा स्लॅब कोसळून 3 जण जखमी, तिसऱ्या मजल्यावरील स्लॅब दुसऱ्या मजल्यावर कोसळला)

महापालिकेच्या परवाना विभागाच्या चार वरिष्ठ अधिकाऱ्यांना शहरातील सर्व होर्डिंगच्या आकाराची पाहणी करून सात दिवसांत अहवाल सादर करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. होर्डिंग्जने नियमांचे उल्लंघन केल्यास, त्यांची 2 लाख रुपयांची अनामत रक्कम जप्त केली जाईल. मात्र, दुसऱ्यांदा गुन्हा केल्यास, वेळेच्या मर्यादेचे उल्लंघन करणाऱ्या अशा होर्डिंगचे परवाने रद्द केले जातील, असे एका वरिष्ठ नागरी अधिकाऱ्याने सांगितले.

नवीन नियमांनुसार, दोन मोठ्या स्वरूपातील होर्डिंगमधील किमान अंतर 70 मीटर असावे. थांबलेल्या वाहनांच्या पार्किंगच्या जागेजवळ होर्डिंग उभारल्यास 30 मीटरचे अंतर ठेवावे लागेल. स्कायवॉक आणि फूट-ओव्हर ब्रिजच्या बाहेर होर्डिंग्ज उभारण्यासाठी किमान एक फूट अंतर राखणे आवश्यक आहे. वीरमाता जिजाबाई इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजिकल इन्स्टिट्यूटने (व्हीजेटीआय) सादर केलेल्या अहवालानुसार, घाटकोपरमध्ये कोसळलेल्या होर्डिंगचा पाया कमकुवत होता. त्यामुळे नव्या धोरणात होर्डिंग उभारण्यावरही भर दिला जाणार आहे. बीएमसीने इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी-बॉम्बेला धोरण तयार करण्यात मदत करण्यासाठी दोन तज्ञांची नियुक्ती करण्याची विनंती केली आहे.