CT Scan (फोटो सौजन्य - Wikimedia Commons)

CT Scans Cause Cancer: रुग्णालये, क्लिनिक आणि प्रयोगशाळांमध्ये आरोग्य तज्ञ सीटी स्कॅन मशीन (CT Scans) चा वापर शरीराचे स्कॅन करण्यासाठी करतात. जेणेकरून अंतर्गत दुखापतींपासून ते कर्करोगाच्या प्रारंभापर्यंतची माहिती मिळू शकेल. परंतु अमेरिकेत नुकत्याच प्रकाशित झालेल्या एका नवीन अभ्यासात या तंत्रज्ञानाच्या अतिरेकी वापराबद्दल गंभीर प्रश्न उपस्थित झाले आहेत.

जामा इंटरनल मेडिसिन (JAMA Internal Medicine) मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, सीटी स्कॅनमधून निघणाऱ्या रेडिएशनमुळे दरवर्षी हजारो लोक कर्करोगाचे (Cancer) बळी ठरत आहेत. या अभ्यासात असा दावा करण्यात आला आहे की अमेरिकेत दरवर्षी सुमारे 5% नवीन कर्करोगाच्या प्रकरणे सीटी स्कॅनशी संबंधित रेडिएशनमुळे होतात. या अभ्यासात असा दावा करण्यात आला आहे की, अमेरिकेत 2010 ते 2019 दरम्यान केलेल्या सीटी स्कॅनमुळे भविष्यात सुमारे 1,03,000 लोकांना कर्करोग होण्याची शक्यता आहे. ही आकडेवारी वैद्यकीय जगात तसेच सामान्य लोकांमध्ये चिंतेचा विषय बनली आहे.

सीटी स्कॅन म्हणजे काय?

सीटी स्कॅन (कॉम्प्युटेड टोमोग्राफी) ही एक विशेष प्रकारची एक्स-रे तंत्रज्ञान आहे, जी शरीराच्या अंतर्गत अवयवांच्या 3D प्रतिमा तयार करते. ते पारंपारिक एक्स-रेपेक्षा खूपच स्पष्ट आणि तपशीलवार माहिती देते. (हेही वाचा - SOP For Covid-19 Management: महाराष्ट्रात 86 नवीन कोविड-19 रुग्णांची नोंद; एकूण संख्या 959, सरकारने जारी केले मार्गदर्शक तत्वे)

सीटी स्कॅन कसे केले जाते?

सीटी स्कॅन दरम्यान, एक मशीन रुग्णाच्या शरीराभोवती फिरते आणि वेगवेगळ्या कोनातून एक्स-रे चित्रे घेते. यानंतर, संगणक या सर्व चित्रांना एकत्र करतो आणि एक तपशीलवार प्रतिमा तयार करतो जेणेकरून डॉक्टर अवयव, हाडे, नसा आणि ऊतींची स्थिती स्पष्टपणे पाहू शकतील.

दरम्यान, हे संशोधन JAMA इंटरनल मेडिसिन नावाच्या जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले आहे. ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की: गेल्या 15 वर्षांत, अमेरिकेत सीटी स्कॅनच्या प्रकरणांमध्ये 30% वाढ झाली आहे. दरवर्षी होणाऱ्या नवीन कर्करोगाच्या प्रकरणांपैकी सुमारे 5% प्रकरणे सीटी स्कॅनमधून निघणाऱ्या रेडिएशनशी संबंधित असू शकतात. सीटी स्कॅन रेडिएशनमुळे दरवर्षी सुमारे 1.03 लाख लोकांना कर्करोग होऊ शकतो.