Vat Purnima (PC - Facebook)

Vat Purnima 2023 Vrat Katha: वट सावित्री व्रत वट सावित्री व्रत दरवर्षी ज्येष्ठ महिन्यातील अमावास्येला पाळले जाते. हिंदू धर्मात वट सावित्री व्रताचे खूप महत्त्व आहे. स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सुखी वैवाहिक जीवनासाठी हे व्रत करतात. यावर्षी 3 जून रोजी ज्येष्ठ अमावस्या आहे, म्हणजेच या दिवशी वट सावित्री व्रत पाळले जाणार आहे. वट सावित्री व्रताच्या दिवशी पूजेसोबत कथा वाचण्याचीही प्रथा आहे.

वट सावित्री व्रत कथा -

पौराणिक कथेनुसार, फार पूर्वी राजर्षी अश्वपती नावाचा राजा राज्य करत होता. सावित्री देवीच्या कृपेने त्यांच्या घरी मुलगी झाली. या मुलीचे नाव होते सावित्री. सावित्रीने सत्यवानाचा पती म्हणून स्वीकार केला. पण आपला पती अल्पायुषी आहे हे नारदजींनी तिला सांगितल्यावरही सावित्रीने आपला निर्णय बदलला नाही. (हेही वाचा - Vat Purnima 2023 Date and Time: वट पौर्णिमा कधी आहे? शुभ मुहूर्त, पूजाविधी आणि महत्त्व जाणून घ्या)

आपले सर्व राजवैभव सोडून ती आपल्या पतीसोबत जंगलात राहायला गेली. कारण सत्यवानाचे वडील वनराज होते. एके दिवशी सावित्रीचा पती सत्यवानाचा महान प्रवासाचा दिवस आला, तो जंगलात लाकूड तोडायला गेला आणि तिथेच बेशुद्ध पडला. त्यावेळी यमराज जी त्याचा प्राण घेण्यासाठी आले. सावित्रीला हे कळले आणि तिने तीन दिवस उपवास केला. तिने यमराजाला सत्यवानाला मारू नये म्हणून प्रार्थना केली पण यमराजाने तिचं ऐकलं नाही.

परिणामी त्रस्त होऊन सावित्री यमराजाच्या मागे लागली, यमराजाने तिला अनेकवेळा यापासून परावृत्त केले. पण ती आपल्या पतीसाठी त्याचा पाठलाग करत राहिली. सावित्रीचे धैर्य पाहून यमराजाला खूप आनंद झाला आणि त्याने तिला तीन वरदान मागायला सांगितले.

सावित्रीने यमराजाकडे वरदान मागितलं की, माझे सासरे वनवासी आणि अंध आहेत. त्यांना दृष्टी द्या. यमराज म्हणाले की, हे होईल पण आता तू परत जा. पण तरीही सावित्री यमराजाला जावू देत नव्हती. त्यानंतर यमराजाने तिला पुन्हा वरदान मागायला सांगितले. तेव्हा सावित्री म्हणाली, माझ्या सासऱ्याचे राज्य हिरावून घेतले आहे, ते त्यांना परत मिळावे. यमराजानेही सावित्रीला हे वरदानही दिले. पण त्यानंतरही सावित्री यमराज आणि त्यांचे पती सत्यवान यांच्या मागे लागली. तेव्हा यमराजांनी तिला तिसरे वरदान मागण्यास सांगितले. यावर सावित्रीने संतती आणि स्वतःसाठी सौभाग्य मागितले. यमराजानेही सावित्रीला हे वरदान दिले. अखंड सौभाग्याचे वरदान देऊन यमराज तेथून निघून गेले. त्यावेळी सावित्री आपल्या पतीसोबत वटवृक्षाखाली बसली होती. त्यामुळे महिला या दिवशी वटवृक्षाची पूजा करतात.

वट पौर्णिमा पूजाविधी -

वट पौर्णिमा व्रताला वटवृक्षाची पूजा करण्यासाठी सर्व प्रथम फळे, फुले, रोळी, चंदन, अक्षत, धूप, दिवा इत्यादी सर्व पूजेच्या साहित्याची आवश्यकता असते. यानंतर सर्व पदार्थ वडाला श्रद्धेने अर्पण करावे आणि नंतर कच्च्या कापसाने पाच, सात किंवा अकरा वेळा प्रदक्षिणा घालावी. यानंतर वटवृक्षाखाली सावित्री-सत्यवानाची कथा वाचावी किंवा ऐकावी. पूजेच्या शेवटी, उपवासातील चुकीबद्दल माफी मागून आपल्या जोडीदाराच्या उत्तम आरोग्य, आनंद आणि दीर्घायुष्याची कामना करा. पूजेनंतर सुहागची सामग्री विवाहित स्त्री द्या आणि तिचे आशीर्वाद घ्या. दुस-या दिवशी पाणी सेवन करून हे व्रत सोडावे. महाराष्ट्रात वटसावित्रीचे व्रत वडाची पूजा करून आल्यानंतर सोडले जाते.