Ambubachi Mela 2025: आसाममधील कामाख्या मंदिरात निर्मिती, शक्ती आणि श्रद्धेचा 'अंबुबाची मेळा' उत्सव; जाणून घ्या तारीख, विधी आणि महत्त्व

आपल्या देशात देवीची अनेक प्रसिद्ध मंदिरे आहेत, त्यापैकी एक आसाममधील गुवाहाटी (Guwahati) येथे असलेले कामाख्या देवी मंदिर (Kamakhya Temple) आहे. हे मंदिर एक प्रसिद्ध शक्तीपीठ आहे. असे मानले जाते की देवी सतीचा योनी भाग या ठिकाणी पडला होता. हे मंदिर एक प्रसिद्ध तंत्र स्थान म्हणून देखील ओळखले जाते, म्हणून लोक दूरदूरून तांत्रिक सिद्धी प्राप्त करण्यासाठी येथे येतात. दरवर्षी आषाढ महिन्यात येथे अंबुबाची मेळा (Ambubachi Mela 2025) भरतो. यंदा हा अंबुबाची मेळा 22 जून ते 26 जून या कालावधीत गुवाहाटीच्या नीलाचल टेकडीवरील कामाख्या मंदिरात साजरा होईल. हा मेळा भारतातील सर्वात खास आणि लोकप्रिय उत्सवांपैकी एक मानला जातो. या काळात लोक एकत्र येतात आणि कामाख्या देवीचा आशीर्वाद घेतात. हा संपूर्ण उत्सव कामाख्या मातेच्या मासिक पाळीच्या अवस्थेभोवती फिरतो.

या उत्सवाची सुरुवात 22 जून रोजी सकाळी पवित्र स्नान आणि नित्य पूजा यांसारख्या विधींनी झाली. माता कामाख्या देवीच्या मासिक पाळीच्या कालावधीत, म्हणजेच 22 जून ते 25 जून या तीन दिवसांत, मंदिर सर्व भक्तांसाठी बंद राहील. हा कालावधी देवीच्या विश्राम आणि शुद्धीकरणाचे प्रतीक मानला जातो. 25 जून रोजी पहाटे 6:00 वाजता मंदिराची साफसफाई आणि शुद्धीकरण विधी पूर्ण झाल्यानंतर मंदिर पुन्हा उघडले जाईल. 26 जून रोजी भव्य समारंभ, विशेष पूजा, आणि प्रसाद वितरणासह मेळा संपन्न होईल.

मेळ्याची पौराणिक आणि सांस्कृतिक पार्श्वभूमी-

कामाख्या मंदिर हे 51 शक्तिपीठांपैकी एक मानले जाते, जिथे देवी सतीच्या योनीचा भाग पडला, अशी पौराणिक कथा आहे. या कथेनुसार, सतीने आपल्या वडिलांच्या यज्ञात स्वतःला अग्नीत झोकून दिल्यानंतर, भगवान शिवाने तिचे मृत शरीर खांद्यावर घेऊन तांडव नृत्य केले. विश्वाचा समतोल राखण्यासाठी भगवान विष्णूंनी सुदर्शन चक्राने सतीच्या शरीराचे 51 तुकडे केले, आणि कामाख्या मंदिरात तिची योनी पडली, जी सर्जन आणि प्रजननक्षमतेचे प्रतीक आहे. मंदिरात मूर्तीऐवजी योनीच्या आकाराचा दगड पूजला जातो, जो नैसर्गिक झऱ्याने ओला राहतो, आणि याला माता पृथ्वीच्या सर्जनशक्तीचे रूप मानले जाते.

अंबुबाची मेळा हा तांत्रिक परंपरांचा एक महत्त्वपूर्ण उत्सव आहे, जो मासिक पाळीला पवित्र मानतो, ज्यामुळे तो भारतातील इतर भागांतील या विषयावरील सामाजिक कलंकांपासून वेगळा ठरतो. असाममध्ये, मासिक पाळीला शक्ती आणि सर्जनाचे प्रतीक मानले जाते, आणि हा मेळा या दृष्टिकोनाला साजरा करतो. मेळ्याला ‘पूर्वेचा महाकुंभ’ असेही संबोधले जाते, कारण याला लाखो भक्त, साधू, आणि तांत्रिक उपस्थित राहतात, जे या कालावधीत आध्यात्मिक साधना आणि ध्यान करतात. (हेही वाचा: Puri Jagannath Rath Yatra 2025: ओडिशाच्या पुरीमध्ये जगन्नाथ रथयात्रेच्या तयारीला सुरुवात; जाणून तारीख, वेळापत्रक, ऐतिहासिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व)

विधी आणि परंपरा-

अंबुबाची मेळ्याचे विधी आध्यात्मिक आणि प्रतीकात्मक महत्त्वाने परिपूर्ण आहेत. खालीलप्रमाणे या उत्सवातील प्रमुख विधींचा तपशील आहे:

मंदिर बंद राहणे: 22 जून ते 25 जून या तीन दिवसांत मंदिर बंद राहते, जे देवीच्या मासिक पाळीचे प्रतीक आहे. या कालावधीत कोणतीही पूजा, दर्शन, किंवा मंदिरात प्रवेश केला जात नाही. भक्त मंदिराबाहेर उपवास, ध्यान, आणि प्रार्थना करतात.

प्रतिबंध आणि पवित्रता: या तीन दिवसांत भक्त काही नियम पाळतात, जसे की शेती, स्वयंपाक, पूजा, किंवा पवित्र ग्रंथांचे वाचन टाळणे. यामुळे माता पृथ्वीच्या विश्राम आणि शुद्धीकरण कालावधीचा आदर केला जातो.

मंदिराचे शुद्धीकरण आणि पुनरुघाटन: 25 जून रोजी पहाटे 6:00 वाजता मंदिराची साफसफाई केली जाते, आणि स्नान आणि शुद्धीकरण विधी केले जातात. 26 जून रोजी मंदिर पुन्हा उघडले जाते, ज्यामध्ये भक्तांना दर्शनाची संधी मिळते.

प्रसाद वितरण: मंदिर उघडल्यानंतर, दोन प्रकारचे प्रसाद वितरित केले जातात-अंगोदक (मंदिरातील झऱ्याचे पाणी) आणि अंगबस्त्र (लाल कापड, जे मासिक पाळीच्या कालावधीत योनी दगडावर ठेवलेले असते). हे प्रसाद अत्यंत पवित्र मानले जातात आणि भक्तांना आशीर्वाद आणि समृद्धी प्रदान करतात.

तांत्रिक साधना: मेळ्यादरम्यान तांत्रिक साधू आणि साधक मंदिर परिसरात एकत्र येतात, आणि काही दुर्मिळ तांत्रिक विधी करतात. यामुळे मेळ्यात एक रहस्यमय आणि आध्यात्मिक वातावरण प्राप्त होते.

या विधींमुळे मेळा केवळ धार्मिकच नाही, तर सामाजिक आणि सांस्कृतिकदृष्ट्याही महत्त्वाचा ठरतो, कारण तो मासिक पाळीच्या नैसर्गिक प्रक्रियेला पवित्र मानतो आणि स्त्री शक्तीचा सन्मान करतो. भारताच्या अनेक भागांत मासिक पाळीला अशुद्ध मानले जाते, परंतु आसाममध्ये ती सर्जन आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. हा मेळा स्त्री शक्ती आणि प्रजननक्षमतेचा उत्सव साजरा करतो, आणि पुरुष आणि स्त्रिया दोघांनाही यात सहभागी होण्याची परवानगी आहे, ज्यामुळे लैंगिक समानतेचा संदेश दिला जातो.

(Social media brings you the latest breaking news, viral news from the world of social media including Twitter, Instagram and YouTube. The above post is embedded directly from the user's social media account. This body of content has not been edited or may not be edited by Latestly staff. Opinions appearing on social media posts and the facts do not reflect the opinions of Latestly, and Latestly assumes no responsibility for the same.)