Parade (PC - ANI/Twitter)

Republic Day Parade 2024: विविध क्षेत्रात महिलांचा सहभाग वाढवण्यासाठी केंद्र सरकारने मोठा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयाअंतर्गत, पुढीला वर्षी प्रजासत्ताक दिनी (Republic Day) मार्चिंग, बँड, टॅबलेक्स आणि इतर परफॉर्मन्समध्ये केवळ महिलांचा समावेश असेल. संरक्षण मंत्रालयाने या संदर्भात परेडमध्ये (Republic Day Parade) सहभागी होणारे सैन्य दल आणि इतर सरकारी विभागांना पत्र लिहिले आहे. मार्चमध्ये प्रसारित केलेल्या कार्यालयीन पत्रकात सरकारने असा उल्लेख केला आहे की, 26 जानेवारी रोजी मध्य नवी दिल्लीतील कर्तव्यपथ, पूर्वी राजपथ या नावाने ओळखल्या जाणार्‍या औपचारिक कार्यक्रमासाठी असा प्रस्ताव विचारात घेतला जात आहे.

संरक्षण मंत्रालयाने जारी केलेल्या पत्रात म्हटलं आहे की, मार्चपास्ट पथक आणि त्यांच्याशी संबंधित बँड आणि टॅब्लॉक्समध्ये फक्त महिलांचा समावेश केला जाईल. या पत्रामुळे अनेक वरिष्ठ लष्करी अधिकाऱ्यांना आश्चर्याचा धक्का बसला असून संभ्रम निर्माण झाला आहे. यासाठी लष्करात पुरेशा महिला उपलब्ध नसल्याचा अनेकांचा समज आहे. सध्याची परिस्थिती पाहता कूच करणाऱ्या काही तुकड्यांमध्ये फक्त पुरुष असतात. दरम्यान, लैंगिक समानतेला चालना देण्यासाठी सशस्त्र दल महिलांना कमांडची भूमिका सोपवणे, त्यांना भविष्यातील नेतृत्व भूमिकांसाठी तयार करणे, त्यांना तोफखाना रेजिमेंटमध्ये समाविष्ट करणे आदी उपाययोजना आखत आहे. (हेही वाचा - Government Portal: सरकारने सुरु केले विशेष पोर्टल; घरबसल्या मिळणार तब्बल 13000 हून अधिक सेवा, जाणून घ्या सविस्तर)

प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये महिलांच्या सहभागाला प्रोत्साहन देण्याचा निर्णय 7 फेब्रुवारी रोजी झालेल्या बैठकीत घेण्यात आला. संरक्षण सचिव गिरीधर अरमाने यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या या बैठकीत लष्कर, नौदल, हवाई दल, गृह मंत्रालय, गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्रालय, सांस्कृतिक मंत्रालय आणि शिक्षण मंत्रालयाचे वरिष्ठ प्रतिनिधी उपस्थित होते. या बैठकीनंतर जवळपास एक महिन्यानंतर संरक्षण मंत्रालयाने 1 मार्च रोजी सहभागी दल, मंत्रालये आणि विभागांना औपचारिकपणे एक पत्र जारी केले. पत्रात पुढील वर्षी होणाऱ्या परेडमध्ये महिलांच्या भूमिकेवर भर देण्यात आला आहे.

संरक्षण मंत्रालयाच्या पत्रात असे म्हटले आहे की विस्तृत विचारविमर्शानंतर, कर्तव्याच्या मार्गावर परेडमध्ये सहभागी होणार्‍या तुकड्या (मार्चिंग आणि बँड), टॅब्लॉक्स आणि इतर प्रदर्शनांमध्ये फक्त महिला सहभागी असतील असा निर्णय घेण्यात आला आहे. सर्व सहभागी मंत्रालये, विभाग आणि संस्थांना यासाठी तयारी सुरू करण्यास आणि संरक्षण मंत्रालयाला वेळोवेळी या दिशेने होणाऱ्या प्रगतीची माहिती देण्यास सांगण्यात आले आहे. सध्या सर्वच पदयात्रा आणि बँड पथकांमध्ये केवळ महिलाच सहभागी असणे अवघड असल्याचं एका अधिकाऱ्याने म्हटलं आहे.

Republic Day 2024 to be an all-woman affair, only females to be part of marching contingents, bands, tableaux and performances

Read @ANI Story | https://t.co/ShOWA22HbX#RepublicDayparade #women #tableaux pic.twitter.com/YKMJz5gIyW

— ANI Digital (@ani_digital) May 6, 2023

प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये पायदळाच्या मार्चिंग स्क्वॉडमध्ये सर्वात जास्त सैनिक असतात. महिलांचा अद्याप पायदळात समावेश झालेला नाही. पायदळ, रणगाडे आणि लढाऊ पोझिशनमध्ये अजूनही महिलांचा तितकासा सहभाग नसल्याचा युक्तिवाद अधिकाऱ्यांनी केला आहे.

दरम्यान, 2023 च्या परेडमध्ये केरळ, कर्नाटक, तामिळनाडू, महाराष्ट्र आणि त्रिपुरा या राज्यांच्या चित्ररथाममध्ये 'नारी शक्ती' ही प्रमुख थीम होती. 2015 मध्ये, प्रथम, तिन्ही सेवेतील सर्व महिलांच्या तुकडीने परेडमध्ये कूच केले. 2021 मध्ये, फ्लाइट लेफ्टनंट भावना कंठ या परेडमध्ये सहभागी होणारी पहिली महिला लढाऊ पायलट ठरली.