NFHS Survey: भारतात पहिल्यांदाच पुरुषांच्या तुलनेत महिलांची संख्या सर्वाधिक
सर्वेमधून समोर आलेल्या आकडेवारीनुसार भारतात आता 1000 पुरुषांच्या मागे 1020 महिला आहेत.
NFHS Survey: राष्ट्रीय परिवार आणि आरोग्य सर्वेक्षण (NFHS) च्या मते देशात पुरुषांच्या तुलनेत महिलांची संख्या सर्वाधिक आहे. सर्वेमधून समोर आलेल्या आकडेवारीनुसार भारतात आता 1000 पुरुषांच्या मागे 1020 महिला आहेत. त्याचसोबत प्रजनन दर (Fertility Rate) मध्ये घट झाली आहे. केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने बुधवारी ही आकडेवारी जाहीर केली आहे. तर NFHS मोठ्या प्रमाणात सर्वेक्षण करते आणि त्यामध्ये प्रत्येक परिवारासंबंधित माहिती दिली जाते.
या आकडेवारीवरुन स्पष्ट होते की, भारतात आता महिलांची संख्या सातत्याने वाढत आहे. तर यापूर्वीची स्थिती वेगळी होती. 1990 च्या काळात 1000 पुरुषांच्या तुलनेत महिलांची संख्या 927 होती. 2005-06 मध्ये तिसऱ्या NHFS सर्वे मध्ये ते 1000-1000 सोबत बरोबर होते. त्यानंतर 205-16 मध्ये चौथ्या सर्वेत या आकडेवारीत पुन्हा घट दिसून आली. 1000 पुरुषांच्या तुलनेत 991 महिला होत्या. परंतु पहिल्यांदाच आता महिलांची संख्या ही पुरुषांपेक्षा अधिक झाली आहे.(Garib Kalyan Anna Yojana: मोदी सरकारने पंतप्रधान गरीब कल्याण अन्न योजनेची मुदत वाढवली, मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत घेतला निर्णय)
केंद्रीय आरोग्य आणि परिवार कल्याण मंत्रालयाचे अतिरिक्त सचिव आणि राष्ट्रीय आरोग्य मिशनचे निर्देशक विकास शील यांनी असे म्हटले की, “जन्माच्या वेळी चांगले लिंग गुणोत्तर ही एक महत्त्वपूर्ण उपलब्धी आहे; जनगणनेतून खरे चित्र समोर येणार असले, तरी निकाल पाहता महिला सक्षमीकरणाच्या आमच्या उपाययोजनांनी आम्हाला योग्य दिशेने वाटचाल केली आहे, असे आता म्हणता येईल.
सर्वेतील आणखी काही आकडेवारीनुसार 15 वर्षाहून कमी वय असलेली जनसंख्या जो 2005-06 मध्ये 35.6 टक्के होता. 2019-21 मध्ये घट होत 26.5 झाला आहे. भारत आता सुद्धा तरुण देश आहे. नॅशनल फॅमिली हेल्थ सर्वे-5 नुसार एका महिलेद्वारे आपल्या आयुष्यात मुलाला जन्म देण्याची एकूण संख्य 2.2 वरुन 2 झाली आहे. तर गर्भनिरोधक प्रसार दर 54% वरून 67% पर्यंत वाढला आहे.(Primary Health Care in India: भारत आणि आशियाई विकास बँकेने देशातील प्राथमिक आरोग्य सेवेच्या सुधारणेसाठी 300 दसलक्ष डॉलर्स चे कर्ज मंजूर केले)
NFHS-5 मध्ये 2019-20 या वर्षात झालेल्या सर्वेक्षणातील डेटा एकत्रित करण्यात आला. या दरम्यान जवळजवळ 61 लाख घरांचे सर्वेक्षण करण्यात आले. NFH-5 मध्ये काही नवे विषय जसे शाळेचे शिक्षण, दिव्यांगता, शौचालयाची सुविधा, मृत्यूची नोंद, मासिक पाळीच्या वेळी आंघोळ करण्याच्या पद्धती आणि गर्भपाताच्या पद्धती आणि कारणे समाविष्ट आहेत. आम्हाला कळवू की पहिले राष्ट्रीय कुटुंब आरोग्य सर्वेक्षण (NFHS-1) 1992-93 मध्ये आयोजित करण्यात आले होते.