Navratri 2024: शारदीय नवरात्रीला सुरुवात, पहिल्या दिवशी होणार देवी शैलपुत्रीची पूजा, चुकूनही करू नका हे काम, जाणून घ्या संपूर्ण माहिती
हा उत्सव नऊ दिवस चालतो आणि माँ दुर्गेच्या विविध रूपांना पूर्णपणे समर्पित आहे. नवरात्रीचे पहिले रूप मानल्या जाणाऱ्या पहिल्या दिवशी माता शैलपुत्रीची पूजा केली जाते. घटस्थापनेचा या दिवशी विशेष महत्त्व आहे. योग्य उपासनेने जीवनात शुभ परिणाम होतात, अशी धार्मिक धारणा आहे. नवरात्रीचा पहिला दिवस प्रतिपदा तिथीला येतो, जो या वर्षी 3 ऑक्टोबर 2024 रोजी सकाळी 12:18 पासून सुरू झाली आणि 4 ऑक्टोबर रोजी पहाटे 02:58 पर्यंत चालू राहील.
Navratri 2024: 3 ऑक्टोबर 2024 पासून शारदीय नवरात्रीला सुरुवात झाली आहे. हा उत्सव नऊ दिवस चालतो आणि माँ दुर्गेच्या विविध रूपांना पूर्णपणे समर्पित आहे. नवरात्रीचे पहिले रूप मानल्या जाणाऱ्या पहिल्या दिवशी माता शैलपुत्रीची पूजा केली जाते. घटस्थापनेचा या दिवशी विशेष महत्त्व आहे. योग्य उपासनेने जीवनात शुभ परिणाम होतात, अशी धार्मिक धारणा आहे. नवरात्रीचा पहिला दिवस प्रतिपदा तिथीला येतो, जो या वर्षी 3 ऑक्टोबर 2024 रोजी सकाळी 12:18 पासून सुरू झाली आणि 4 ऑक्टोबर रोजी पहाटे 02:58 पर्यंत चालू राहील. या दिवशी कलश किंवा घटाची स्थापना केली जाते, जी नवरात्रीची सुरुवात होते. कलश हे शुभ आणि समृद्धीचे प्रतीक मानले जाते आणि त्याची प्रतिष्ठापना केल्याने माता दुर्गेचा आशीर्वाद प्राप्त होतो.
नवरात्री घटस्थापनेचा शुभ मुहूर्त
घटस्थापनेचा शुभ मुहूर्त 3 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 06:14 ते 07:21 पर्यंत असेल. यावेळी घटस्थापना केल्याने विशेष पुण्य प्राप्त होते.
माँ शैलपुत्रीच्या पूजेची पद्धत
- पहिल्या दिवशी शैलपुत्री मातेची पूजा केली जाते. पूजेची पद्धत खालीलप्रमाणे आहे.
- सकाळी आंघोळ करून स्वच्छ कपडे घाला.
- एका चौकीवर गंगाजलाने शुद्ध करून माँ दुर्गा मूर्तीची स्थापना करा.
- उदबत्ती, दिवा आणि देशी तुपाचा दिवा लावावा.
- गाईच्या दुधापासून बनवलेली मिठाई किंवा खीर देवीला अर्पण करा.
- माँ शैलपुत्रीची आरती करा आणि दुर्गा चालीसा किंवा सप्तशती पाठ करा.
मां शैलपुत्री विशेष पूजा मंत्र
मां शैलपुत्री की पूजा में निम्न मंत्रों का उच्चारण करें:
बीज मंत्र: "या देवी सर्वभूतेषु मां शैलपुत्री रूपेण संस्थिता। नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥"
पूजन मंत्र: "ॐ ऐं ह्रीं क्लीं चामुण्डायै विच्चे ॐ शैलपुत्री देव्यै नमः।"
शुभ काळ
ब्रह्म मुहूर्त: 04:37 AM ते 05:26 AM सकाळ आणि संध्याकाळ: 05:01 AM ते 06:14 AM
अमृत काल: सकाळी 08:45 ते सकाळी 10:33
अभिजित मुहूर्त: सकाळी 11:45 ते दुपारी 12:33 पर्यंत
विजय मुहूर्त: दुपारी 02:07 ते दुपारी 02:54 पर्यंत
शुभ रंग
शैलपुत्री देवीला लाल रंग आवडतो. त्यामुळे या दिवशी लाल रंगाचे कपडे परिधान करून पूजा करणे शुभ मानले जाते. तसेच गाईच्या दुधापासून बनवलेला प्रसाद आईला अर्पण करणे विशेष फलदायी असते.
आई शैलपुत्रीची कथा
देवी शैलपुत्री हिमालयाची कन्या म्हणून ओळखली जाते. पुराणानुसार दक्ष प्रजापतीने यज्ञाचे आयोजन केले होते. सर्व देवांना निमंत्रित केले होते पण भगवान शिवाला निमंत्रित केले नव्हते. सती यज्ञाला जाण्यास उत्सुक झाली. भगवान शिवांनी निमंत्रण न देता यज्ञाला जाण्यास नकार दिला परंतु सतीच्या आग्रहाने त्यांनी परवानगी दिली. तिथे गेल्यावर सतीचा अपमान झाला. यामुळे दुःखी होऊन सतीने यज्ञात स्वतःला जाळून घेतले. तेव्हा भगवान शिव क्रोधित झाले आणि त्यांनी यज्ञाचा नाश केला. तीच सती पुढील जन्मी शैलराज हिमालयाची कन्या म्हणून जन्मली आणि तिला शैलपुत्री म्हटले गेले. काशी विभागातील त्यांचे स्थान सध्या अलायपूर परिसरात असलेल्या मधिया घाट असल्याचे सांगण्यात आले आहे.
नवरात्रीत या चुका टाळा, नाहीतर पूजेचे पूर्ण फळ मिळणार नाही!
नवरात्रीचा सण अत्यंत पवित्र मानला जातो आणि या नऊ दिवसांत दुर्गादेवीची पूजा केल्याने विशेष आशीर्वाद मिळतात. मात्र काही चुका झाल्या तर पूजेचे पूर्ण फळ मिळत नाही. चला जाणून घेऊया नवरात्रीत कोणती कामे करू नयेत जेणेकरून तुमची पूजा यशस्वी आणि फलदायी होईल.
शारदीय नवरात्रीत चुकूनही या गोष्टी करू नका
घराच्या स्वच्छतेची काळजी घ्या : नवरात्रीच्या काळात घरात कोणतीही घाण असू नये. प्रार्थनास्थळाची विशेष स्वच्छता करून तेथे स्वच्छ वातावरण निर्माण करावे.
नखे आणि केस कापू नका : धार्मिक मान्यतेनुसार नवरात्रीमध्ये नखे आणि केस कापू नयेत. हे शुभ मानले जात नाही.
नवरात्रीच्या उपवासात कोणत्या पदार्थ खाऊ नयेत?
लसूण आणि कांदा टाळा: उपवासात लसूण आणि कांदा खाण्यास मनाई आहे. हे तामसिक अन्नाच्या श्रेणीत येते.
सामान्य मीठ खाऊ नका: उपवासाच्या वेळी फक्त रॉक मीठ वापरा, सामान्य मीठ उपवासात वापरू नये.
उपवास: नवरात्रीच्या उपवासात गहू, तांदूळ आणि इतर धान्ये खात नाहीत. त्याऐवजी उपवासाच्या वेळी फळे किंवा इतर उपवासाच्या पदार्थांचे सेवन करा.
शेंगा आणि कडधान्ये टाळा: उपवासात डाळी, सोयाबीन, रवा आणि मक्याचे पीठ इत्यादींचे सेवन करण्यास मनाई आहे.