RHUMI-1 Successfully Launch: भारताकडून पुनर्वापरयोग्य हायब्रीड रॉकेटचे यशस्वी प्रक्षेपण; जाणून घ्या वैशिष्ट्ये

भारताने आज (24 ऑगस्ट) आपल्या पहिल्या पुन: वापरता येण्याजोग्या संकरित रॉकेट 'RHUMI-1' चे यशस्वी प्रक्षेपण करून आपल्या अंतराळ संशोधन प्रवासात एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला. मार्टिन ग्रुपच्या सहकार्याने तामिळनाडूस्थित स्टार्ट-अप स्पेस झोन इंडियाने विकसित केलेले रॉकेट चेन्नईतील थिरुविदंधाई येथून प्रक्षेपित करण्यात आले. RHUMI-1 रॉकेटमध्ये 3 घन उपग्रह आणि 50 PICO उपग्रहांचा पेलोड होता, या सर्वांचा उद्देश ग्लोबल वॉर्मिंग आणि हवामान बदलावरील संशोधनासाठी महत्त्वपूर्ण डेटा गोळा करणे आहे. नवनवीन अंतराळ तंत्रज्ञानामध्ये भारताच्या वाढत्या क्षमतेचे प्रदर्शन करून मोबाईल लाँचरचा वापर करून रॉकेट सबर्बिटल ट्रॅजेक्टोरीमध्ये प्रक्षेपित करण्यात आले.

रॉकेट 100% पायरोटेक्निक-मुक्त

RHUMI-1 ला वेगळे ठरवणारी गोष्ट म्हणजे त्याची पर्यावरणपूरक रचना. रॉकेट जेनेरिक इंधन वापरून हायब्रिड मोटरने सुसज्ज आहे आणि त्यात इलेक्ट्रिकली ट्रिगर पॅराशूट डिप्लॉयर आहे. विशेष म्हणजे, हे 100% पायरोटेक्निक-मुक्त आहे आणि त्यात 0% TNT आहे, ज्यामुळे भविष्यातील अंतराळ मोहिमांसाठी तो एक सुरक्षित आणि अधिक टिकाऊ पर्याय बनतो. ISRO सॅटेलाइट सेंटर (ISAC) चे माजी संचालक डॉ. मायलस्वामी अन्नादुराई यांच्या मार्गदर्शनाखाली स्पेस झोन इंडियाचे संस्थापक आनंद मेगलिंगम यांनी या मोहिमेचे नेतृत्व केले. RHUMI-1 रॉकेट द्रव आणि घन इंधन प्रणोदक प्रणालीचे फायदे एकत्र करते, ऑपरेशनल खर्च कमी करताना कार्यक्षमता वाढवते. (हेही वाचा, ISRO Launches Earth Observation Satellite EOS-08: इस्रोचे आणखी एक मोठे यश, पृथ्वी निरीक्षण उपग्रह-8 लाँच (Watch Video))

'डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम स्टुडंट्स सॅटेलाइट लॉन्च' मिशन

स्पेस झोन इंडिया (SZI) हे एरोडायनॅमिक तत्त्वे, उपग्रह तंत्रज्ञान, ड्रोन तंत्रज्ञान आणि रॉकेट तंत्रज्ञानामध्ये प्रशिक्षण देण्यासाठी ओळखले जाते. एरोस्पेस उद्योगातील करिअरच्या संधींबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी स्टार्ट-अप खाजगी संस्था, अभियांत्रिकी आणि कला महाविद्यालये तसेच खाजगी आणि सरकारी शाळांशी सहयोग करते. 2023 मध्ये, स्पेस झोन इंडियाने 'डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम स्टुडंट्स सॅटेलाइट लॉन्च' मिशन, ज्यामध्ये देशभरातील सरकारी, आदिवासी आणि सार्वजनिक शाळांमधील 2,500 हून अधिक विद्यार्थ्यांचा सहभाग होता. या विद्यार्थ्यांनी 150 पिको सॅटेलाइट संशोधन प्रयोग क्यूब्सचा पेलोड वाहून नेण्यास सक्षम असलेल्या स्टुडंट सॅटेलाइट लॉन्च व्हेईकलची रचना आणि निर्मिती करण्यात योगदान दिले.

RHUMI-1 च्या यशस्वी प्रक्षेपणामुळे, भारताने अंतराळ तंत्रज्ञानामध्ये जागतिक नेता म्हणून आपले स्थान मजबूत करणे सुरू ठेवले आहे, ज्यामुळे भविष्यात अधिक टिकाऊ आणि किफायतशीर मोहिमांचा मार्ग मोकळा झाला आहे. कोणत्याही देशाच्या विकासात आंतराळ संशोधन हा महत्त्वाचा मुद्दा आणि टप्पा असतो. ज्या देशाची आंतराळ मोहीम यशस्वी होते, त्याचे माहितीवर नियंत्रण राहते. जगभरातील संशोधन आणि संप्रेशनाचा मोठा स्त्रोत त्या देशासाठी उपलब्ध होतो. त्यादृष्टीने भारताचे आंतराळ मोहीमेचे महत्त्व अधिक व्यापक आणि अधोरेखीत होते.