Heatwave in India: एप्रिल 2024 ठरला गेल्या 123 वर्षांतील सर्वात उष्ण; मोडला सरासरी किमान तापमानाचा विक्रम, मे महिन्यात 11 दिवस उष्णतेच्या लाटेची शक्यता
साधारण 1901 नंतर प्रथमच एप्रिलमध्ये देशातील बहुतांश भागात उष्णतेची लाट सर्वाधिक दिवस राहिली. मे महिन्यातही कडक उन्हापासून दिलासा मिळणार नाही. या महिन्यात देशातील बहुतांश भागात पारा आणखी वाढेल.
Heatwave in India: देशात कडाक्याच्या उष्णतेमुळे (Heat) लोकांचे हाल झाले आहेत. एप्रिल महिन्यात दक्षिण भारतात अनेक ठिकाणी तापमान 45 अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचले होते. बहुतांश राज्यांमध्ये 40 अंशांच्या वर तापमानाची नोंद होत आहे. हवामान खात्याच्या म्हणण्यानुसार एप्रिल महिन्यातील उष्णतेने गेल्या 100 वर्षांचा विक्रम मोडला. पूर्व आणि ईशान्य भारतात एप्रिलमधील सरासरी किमान तापमान 28.12 अंश सेल्सिअस होते, जे 1901 नंतरचे सर्वोच्च तापमान आहे.
यावर्षी एप्रिल हा गेल्या 123 वर्षांतील सर्वात उष्ण महिना ठरला आहे. साधारण 1901 नंतर प्रथमच एप्रिलमध्ये देशातील बहुतांश भागात उष्णतेची लाट सर्वाधिक दिवस राहिली. मे महिन्यातही कडक उन्हापासून दिलासा मिळणार नाही. या महिन्यात देशातील बहुतांश भागात पारा आणखी वाढेल आणि उष्णतेच्या लाटेचे दिवसही 11 दिवसांपर्यंत वाढू शकतात. परंतु 2023 हे आतापर्यंतचे सर्वात उष्ण वर्ष मानले जात आहे.
भारतीय हवामानशास्त्र विभागाचे (IMD) महासंचालक मृत्युंजय महापात्रा यांनी बुधवारी मे महिन्याचा हवामान अंदाज जाहीर करताना ही माहिती दिली. एप्रिल महिन्यात 5 ते 7 आणि त्यानंतर 15 ते 30 या कालावधीत दोन फेऱ्यांमध्ये उष्णतेची लाट आली असल्याचे त्यांनी सांगितले. सरासरी कमाल तापमान 31 अंश सेल्सिअस नोंदले गेले. महापात्रा म्हणाले की, दक्षिण राजस्थान, पश्चिम मध्य प्रदेश, विदर्भ, मराठवाडा, गुजरातमध्ये मे महिन्यात आणखी पाच ते आठ दिवस उष्णतेची लाट कायम राहण्याचा अंदाज आहे. (हेही वाचा: Summer Health Advisory: उन्हाळ्यात चहा, कॉफी, कोल्ड्रिंक्स आणि अल्कोहोल पिणे ठरू शकते हानिकारक; सरकारने जारी केली ॲडव्हायजरी)
एप्रिलमध्ये पूर्व, ईशान्य आणि दक्षिण द्वीपकल्पीय भारतात दीर्घकाळापर्यंत उष्णता वाढण्याचे आणि उष्णतेची लाट येण्याचे मुख्य कारण म्हणजे वादळासह पाऊस न पडणे. पश्चिम मध्य बंगालचा उपसागर आणि भारताच्या लगतच्या पूर्व किनाऱ्यावर कमी पातळीत निर्माण झालेल्या चक्रीवादळविरोधी परिस्थितीमुळे पाऊस कमी झाला. या हवामानाच्या घटनेमुळे समुद्रावरून येणारे वारे ओडिशा आणि बंगालच्या दिशेने फार काळ वाहत नव्हते. आता मे महिन्यातही ईशान्य भारत, वायव्य भारतातील काही भाग, गंगेची मैदाने आणि मध्य प्रदेश वगळता देशातील बहुतांश भागात किमान तापमान सामान्यपेक्षा जास्त राहील.