NPCI UPI Safety Shield Tips: सोयीस्कर पैसे हस्तांतरणासाठी UPI (युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस) प्रणालीची लोकप्रियता अलिकडच्या वर्षांत वाढली आहे. वापरकर्त्यांना ते वापरकर्त्यासाठी अनुकूल वाटत आहे. असे असले तरी त्यातून जन्माला येणाऱ्या घोटाळ्यांचेही प्रमाण प्रचंड वाढले आहे. फ्यूचर क्राइम रिसर्च फाउंडेशन (FCRF) च्या अहवालात ही चिंताजनक आकडेवारी पुढे आली आहे. या अहवालात असे नमूद केले आहे की, वित्त मंत्रालयाने केलेल्या अभ्यासात 2023 मध्ये 95,000 पेक्षा जास्त UPI-संबंधित फसवणूक आढळून आली आहे. फसवणुकीच्या या वाढत्या प्रकरणांमुळे नॅशनल पेमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने वापरकर्त्यांना सावधगिरी म्हणून सुरक्षेसाठी काही महत्त्वपूर्ण टीप्स दिल्या आहेत.
ऑनलाइन UPI घोटाळे आणि फसवणूक रोखण्यासाठी 7 जलद आणि सोपे मार्ग:
UPI पिन काळजीपूर्वक वापरा: UPI पिन वापरताना सावधगिरी बाळगा. फक्त ते ऑनलाइन व्यवहारादरम्यान वापरले जातील याची खात्री करा. कोणत्याही ठिकाणी पीन टाकताना तो उघड करु नका. (हेही वाचा, 4 Hour Delay Likely In First UPI Transfer: ऑनलाइन पेमेंट फसवणूक टाळण्यासाठी 2,000 रुपयांपेक्षा जास्त पहिल्या डिजिटल व्यवहारांसाठी चार तासांची मर्यादा)
प्राप्तकर्त्याची पडताळणी करा: UPI घोटाळे टाळण्यासाठी, ऑनलाइन पेमेंट करण्यापूर्वी प्राप्तकर्त्याची पडताळणी करा. सावधगिरी बाळगा आणि व्यवहारांना करताना योग्य पडताळणीही करा.
UPI आयडी शेअर करू नका: UPI आयडी खाजगी ठेवा, ते फक्त विश्वासार्ह व्यक्तींसोबत शेअर करा. फसवणूक होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी सार्वजनिक प्लॅटफॉर्मवर UPI आयडी उघड करणे टाळा.
QR कोड स्कॅनिंगचा काळजीपूर्वक वापर: ऑनलाइन UPI व्यवहार करण्याच्या प्रक्रियेपर्यंत QR कोड स्कॅनिंग मर्यादित करा. संभाव्य घोटाळे टाळण्यासाठी पेमेंट प्राप्त करताना QR कोड प्रविष्ट करणे टाळा.
तुमचे UPI खाते एन्क्रिप्ट करा: तुमचे UPI खाते एका अद्वितीय (Unique) आणि मजबूत पासवर्डने संरक्षित करा. सुरक्षितता वाढवण्यासाठी आणि अनधिकृत प्रवेश टाळण्यासाठी हा पासवर्ड कोणाशीही शेअर करणे टाळा.
तुमच्या UPI खात्याचा मागोवा ठेवा: UPI व्यवहारांचे नियमित निरीक्षण करून सतर्क रहा. कोणत्याही अनधिकृत किंवा संशयास्पद कृतीची त्वरित तक्रार करा, तुम्हाला UPI घोटाळ्याचा संशय असल्यास तुमच्या बँकेशी संपर्क साधा.
UPI पेमेंटसाठी सार्वजनिक वाय-फाय वापरणे टाळा: सार्वजनिक वाय-फाय वापरण्याचा पर्याय टाळा. जेणेकरुन ऑनलाइन UPI घोटाळ्यांचा धोका कमी होईल. का सुरक्षित UPI व्यवहारांसाठी मोबाइल इंटरनेट किंवा वैयक्तिक वाय-फाय निवडा.
यूपीआय पेमेंट प्रणाली केवळ भारतच नव्हे तर आता भारतासोबतच जगातील इतरही काही देशांमध्ये स्वीकारली जाऊ लागली आहे. वेगवान आधुनिक जीवनाचा विचार करून, भारताव्यतिरिक्त UAE, नेपाळ, सिंगापूर, भूतान आणि मॉरिशस सारख्या इतर अनेक देशांनी देखील झटपट रीअल-टाइम पेमेंटसाठी UPI पद्धतीचा अवलंब केला आहे.