EPFO_And_UPI | (Photo credit: archived, edited, representative image)

कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेने (EPFO) 7.5 कोटी सदस्यांसाठी राहणीमान सुलभ करण्यासाठी एक मोठा निर्णय घेत, आगाऊ दाव्याची ऑटो सेटलमेंट (ASAC) मर्यादा 1 लाख रुपयांवरुन 5 लाख रुपयांपर्यंत वाढवण्याचा निर्णय घेतला आहे, असे सूत्रांनी एएनआयला सांगितले. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाच्या सचिव सुमिता डावरा यांनी गेल्या आठवड्यात श्रीनगर, जम्मू आणि काश्मीर येथे झालेल्या केंद्रीय विश्वस्त मंडळाच्या (CBT) कार्यकारी समितीच्या (ईसी) 113व्या बैठकीत या प्रस्तावाला मंजुरी दिली. या प्रस्तावाची अंमलबजावणी करण्यापूर्वी आता सीबीटीची अंतिम मंजुरी आवश्यक असेल.

ऑटो मोड अंतर्गत जलद पीएफ पैसे काढणे

ईपीएफओ सदस्य वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थितीसाठी एप्रिल 2020 मध्ये पहिल्यांदा सुरू करण्यात आलेल्या एएसएसी प्रणाली अंतर्गतमंजूर झाल्यानंतर 5 लाख रुपांपर्यंत पैसे काढू शकतील. मे 2024 मध्ये, ही मर्यादा पूर्वी 50,000 रुपयांवरुन 1 लाख रुपयांपर्यंत वाढवण्यात आली होती. आता, शिक्षण, विवाह आणि गृहनिर्माण यासारख्या अतिरिक्त श्रेणींमध्ये ऑटो-सेटलमेंट सुविधा वाढविण्यात आली आहे, ज्यामुळे सदस्यांना अधिक लवचिकता मिळते. ज्यामुळे त्यांना अपेक्षित रक्कम काढता येते. (हेही वाचा, PF Withdrawals via UPI and ATMs: भविष्य निर्वाह निधी UPI आणि ATM द्वारे काढता येणार; EPFO जून 2025 पासून सुरु करणार प्रक्रिया)

ऑटो सेटलमेंट (ASAC) प्रणालीचा फायदा काय?

  • ईपीएफओची स्वयंचलित दावे प्रक्रिया सुनिश्चित करते की 95% दावे तीन दिवसांत निकाली काढले जातात, ज्यामुळे प्रतीक्षा कालावधी लक्षणीयरीत्या कमी होतो.

  • आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये, ईपीएफओने 6 मार्च 2025 पर्यंत विक्रमी 2.16 कोटी ऑटो-क्लेम प्रक्रिया केल्या, जे 2023-24 मधील 89.52 लाख दाव्यांपेक्षा मोठी वाढ आहे.

  • दावा नाकारण्याचे प्रमाण लक्षणीय घटले आहे, 2023 मध्ये 50 % वरून 2025 मध्ये 30% पर्यंत घसरले आहे.

  • प्रमाणीकरण प्रक्रिया सुलभ करण्याच्या प्रयत्नांमुळे प्रक्रियात्मक आवश्यकता 27 पायऱ्यांवरून 18 पर्यंत कमी झाल्या आहेत, ज्या पुढे फक्त 6 पायऱ्यांपर्यंत खाली आणण्याचे लक्ष्य आहे. (हेही वाचा, Online Payment Trends In Youth: छोट्याला UPI मोठ्याला Credit Cards; ऑनलाईन व्यवहारांस तरुणाईचे प्राधान्य- सर्वेक्षण)

UPI आणि ATM मधून पैसे काढण्याची सुविधा

आणखी एका अभूतपूर्व विकासात, EPFO ​​भविष्य निर्वाह निधी (PF) काढण्यासाठी युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) प्रणाली सुरू करणार आहे, ज्यामुळे सदस्यांना त्यांचे पैसे मिळवणे सोपे होईल. कामगार आणि रोजगार सचिव सुमिता डावरा यांनी पुष्टी केली की मंत्रालयाने NPCI च्या शिफारशीला मान्यता दिली आहे आणि ही सेवा मे किंवा जून 2025 पर्यंत सुरू होण्याची अपेक्षा आहे.

UPI आणि ATM-आधारित PF काढण्याची सुविधा सुरू केल्याने जनरल प्रॉव्हिडंट फंड (GPF) आणि पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड (PPF) सारख्या इतर सरकारी बचत योजनांमध्ये समान डिजिटल उपायांचा मार्ग मोकळा होऊ शकतो, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांसाठी अखंड आर्थिक व्यवहार सुनिश्चित होतील.

जलद दाव्यांसाठी EPFO ​​चे डिजिटल परिवर्तन

PF काढण्याची प्रक्रिया अधिक सुलभ करण्यासाठी, EPFO ​​त्याच्या सदस्य डेटाबेसला एका केंद्रीकृत IT-सक्षम प्रणाली अंतर्गत केंद्रीकृत करत आहे, ज्यामुळे मानवी हस्तक्षेपाशिवाय दाव्यांवर प्रक्रिया केली जाईल. बँक प्रमाणीकरणासह KYC-सत्यापित दावे आता स्वयंचलितपणे निकाली काढले जातील, ज्यामुळे दाव्याचा निपटारा कालावधी 10 दिवसांवरून फक्त 3-4 दिवसांपर्यंत कमी होईल.

दरम्यान, एखादा दावा स्वयंचलित प्रमाणीकरण निकष पूर्ण करत नसेल, तर तो पूर्णपणे नाकारला जाण्याऐवजी दुसऱ्या स्तरावरील छाननीतून जाईल, ज्यामुळे सदस्यांना अतिरिक्त आश्वासन मिळेल. या महत्त्वाच्या सुधारणांसह, ईपीएफओचे उद्दिष्ट भारतातील लाखो कर्मचाऱ्यांना अधिक चांगली आर्थिक सुविधा सुनिश्चित करून, निर्बाध, जलद आणि त्रासमुक्त भविष्य निर्वाह निधी काढण्याची सुविधा प्रदान करणे आहे.