Population Crisis

जपानमधील (japan) जन्मदर (Birthrate) गेल्या काही वर्षांत कमी होत आहे. अंतर्गत व्यवहार मंत्रालयाने जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार, लोकसंख्येमध्ये वृद्ध लोकांची संख्या सर्वाधिक आहे. माहितीनुसार, 2023 मध्ये जपानमध्ये केवळ 7,30,000 मुलांचा जन्म झाला, तर या काळात 15.8 लाख लोकांचा मृत्यू झाला. तंत्रज्ञान आणि विज्ञानात केलेल्या प्रगतीमुळे जपान ने जगात आपली खास ओळख निर्माण केली आहे. मात्र इथला जन्मदर असाच राहिला तर, हा देश नामशेष होऊ शकतो. याबाबत तज्ज्ञांनी दावा केला असून, त्यामुळे चिंता वाढली आहे. तोहोकू युनिव्हर्सिटीच्या रिसर्च सेंटर फॉर एज्ड इकॉनॉमी अँड सोसायटीचे प्राध्यापक हिरोशी योशिदा म्हणतात की, 5 जानेवारी 2720 पर्यंत देशात 14 वर्षाखालील फक्त एक मूल असेल.

घटता जन्मदर आणि त्याचे परिणाम-

नुकतेच जारी करण्यात आलेला अंदाज बालकांच्या लोकसंख्येमध्ये 2.3% ची वार्षिक घट दर्शवितो, ज्यामुळे आगामी वर्षांमध्ये जपानमध्ये घटणाऱ्या संख्येबद्दल चिंता निर्माण झाली आहे. जपानचा जन्मदर 1.20 पर्यंत घसरला आहे, जो 1947 नंतरचा सर्वात कमी आहे. या आकडेवारीनुसार, जपानमध्ये लोकसंख्येची घट अशा प्रकारे होत आहे की, त्याचा परिणाम येत्या काही वर्षांत देशाच्या सामाजिक आणि आर्थिक रचनेवर होईल. जन्मदरात घट झाल्याचा थेट परिणाम कर्मचाऱ्यांवर होईल, ज्यामुळे रोजगाराचा अभाव, आर्थिक मंदी आणि वृद्ध लोकांची काळजी घेण्याच्या समस्या उद्भवू शकतात.

2024 मध्ये जन्म घेणाऱ्या मुलांची संख्या आणखी कमी होईल-

2024 मध्ये, जपानमधील जन्मांची संख्या 700,000 पेक्षा कमी होऊ शकते, जी देशाच्या इतिहासात प्रथमच इतकी कमी असेल. जपानची सध्याची लोकसंख्या 123.7 दशलक्ष आहे, जी 2008 मध्ये 128 दशलक्षांपर्यंत पोहोचली होती, परंतु आता ती कमी होत आहे.

कारण-

देशातील लोकांचा एकमेकांमधील रस कमी होते आहे. लोक एकटे पडत चालले आहेत. तरुण मुलांना लग्न न करता एकटे राहायचे आहे. अशाप्रकारे अविवाहितांचे जीवन निवडणारे लोक मोठ्या संख्येने याला कारणीभूत आहेत.

सरकारचे प्रयत्न आणि धोरणे-

या संकटाचा सामना करण्यासाठी सरकारने अनेक योजना आखल्या आहेत. जपानमध्ये आतापर्यंत अनेक धोरणे आणि उपाययोजना अंमलात आणल्या गेल्या आहेत, ज्यात विवाह, डेटिंग आणि कुटुंबांना प्रोत्साहन देण्यासाठीच्या पावलांचा समावेश आहे. उदाहरणार्थ, टोकियो मेट्रोपॉलिटन सरकारने 2024 मध्ये एक नवीन डेटिंग ॲप लाँच केले, ज्याचा उद्देश विवाहाला प्रोत्साहन देणे आहे.

इमिग्रेशनबाबत जपानची भूमिका-

इमिग्रेशनबाबत जपानची भूमिका अतिशय कठोर आहे. 1952 मध्ये युद्धोत्तर व्यवसायातून स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, जपानने आपली इमिग्रेशन धोरणे कडक केली. मात्र, गेल्या काही दशकांत मजुरांची कमतरता भरून काढण्यासाठी देशात परदेशी काम करणाऱ्यांची संख्या वाढली आहे. नुकत्याच जाहीर झालेल्या सरकारी आकडेवारीनुसार, जपानमधील परदेशी रहिवाशांची संख्या 3 दशलक्ष झाली आहे, जी आता एकूण लोकसंख्येच्या 2.66 टक्के आहे. असे असूनही, अजूनही जपानमधील स्थलांतरणावर कायमस्वरूपी तोडगा निघालेला नाही आणि हा मुद्दा समाजात गंभीर चर्चेचे कारण बनला आहे. (हेही वाचा: Japan Lonely Death Crisis: एकाकीपणामुळे जपानमध्ये मृत्यूंच्या घटनांत धक्कादायक वाढ, 2024 च्या पहिल्या सहामाहीत 37,000 मृत्यू)

अशा प्रकारे, जपानचा जन्मदर संकट हा केवळ लोकसंख्येचा मुद्दा नसून देशाच्या सामाजिक, राजकीय आणि आर्थिक रचनेसाठी एक गंभीर आव्हान बनला आहे. या समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी सरकार आणि समाज या दोघांनी एकत्रितपणे काम करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून जपानचे भविष्य सुरक्षित आणि समृद्ध राहील.