Maharashtra: महाराष्ट्रात शिमला मिरचीच्या लागवडीचे प्रमाण वाढले, 'या' जिल्ह्यांमध्ये सर्वाधिक लागवड

शिमला मिरचीची (Capsicum) लागवड भाजीपाला पीक म्हणून केली जाते. इंग्रजीत याला कॅप्सिकम म्हणतात. शिमला मिरचीची लागवड महाराष्ट्रातील काही जिल्ह्यांमध्ये हिवाळ्यात केली जाते. लाल, हिरवा किंवा पिवळा रंगाचा सिमला मिरची बाजारात उपलब्ध आहे. ज्यांच्या शेतीसाठी फारसे कष्ट व खर्च लागत नाही. सिमला मिरचीची वर्षभर लागवड केल्यास तीन पिके घेता येतात. त्यामुळे शेतकरी शिमला मिरचीची लागवड करून चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात. लाल, हिरवा किंवा पिवळा रंगाचा सिमला मिरची बाजारात उपलब्ध आहे. सिमला मिरची कोणत्याही रंगाची असो, त्यात व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ए आणि बीटा कॅरोटीन भरलेले असते.

त्यामध्ये कॅलरीज अजिबात नसतात, त्यामुळे कोलेस्ट्रॉल वाढत नाही. यासोबतच हे वजन स्थिर ठेवण्यासही उपयुक्त आहे. महाराष्ट्रात पुणे, नाशिक, सातारा आणि सांगली जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर लागवड केली जाते. शिमला मिरचीची लागवड ऑगस्ट आणि सप्टेंबरमध्ये केली जाते आणि जानेवारी आणि फेब्रुवारी महिन्यात कापणी केली जाते. पाण्याचा चांगला निचरा होणारी मध्यम ते भारी काळी जमीन या पिकासाठी योग्य आहे. हेही वाचा Cyclone Mandous: 'चक्रीवादळ मंडस' महाराष्ट्रात ठरणार पावसाचे कारण, नागपूर, गोंदिया, अमरावती , वर्धा जिल्ह्यात 'Yellow Alert'

नदीकाठची सुपीक जमीनही शेतीसाठी योग्य आहे. शिमला मिरची लागवडीसाठी मातीचे pH मूल्य 6 ते 7 च्या दरम्यान असावे. उत्पादनाचे प्रमाण शिमला मिरचीच्या विविधतेवर आणि काळजीवर अवलंबून असते. त्यामुळे उत्पादनाची व्याप्ती हेक्टरी 150 ते 500 क्विंटलपर्यंत असू शकते. शिमला मिरचीचे शेतकरी खूप कष्ट करून एका पिकातून 5 ते 7 लाख रुपये कमावतात. सिमला मिरचीच्या चांगल्या उत्पादनासाठी बियाणे योग्य वेळी पेरणे आवश्यक आहे.

उशीरा पेरणी केल्यास बियाणे उगवण्यास जास्त वेळ लागतो. आपल्या देशातील हवामानानुसार सिमला मिरचीची लागवड वर्षातून तीनदा करता येते. रोपवाटिका जमिनीच्या पृष्ठभागापासून पाच ते सहा इंच उंच करून तयार केली जाते. यामध्ये ड्रेनेजचे व्यवस्थापन आवश्यक आहे. रोपवाटिका किडे, रोग आणि तणांपासून मुक्त करण्यासाठी माती प्रक्रिया करणे आवश्यक आहे. त्यासाठी प्रथम माती चांगली नांगरून पाण्याने भिजवली जाते. हेही वाचा मुंबईचे CSMIA ठरले जगातील सर्वात व्यग्र सिंगल क्रॉसओव्हर रनवे विमानतळ

यानंतर ते 80 मायक्रॉन पारदर्शक प्लास्टिकने झाकले जाते आणि 30-40 दिवसांसाठी सोडले जाते. कॅलिफोर्निया वंडर ही खोल हिरवी मिरची असलेली मध्यम आकाराची वनस्पती आहे. या मिरचीची साल जाड असते आणि फळांमध्ये तिखटपणा नसतो. ही उशीरा पक्व होणारी जात आहे, ज्याचे उत्पादन 12 ते 15 टन प्रति हेक्टर आहे. अर्का मोहिनी या जातीची फळे मोठी आणि गडद हिरव्या रंगाची असतात, ज्यांचे सरासरी वजन 80 ते 100 ग्रॅम असते. या जातीचे हेक्टरी उत्पादन 20 ते 25 टन आहे.

शेत तयार करताना 25-30 टन चांगले कुजलेले शेणखत आणि कंपोस्ट खत टाकावे. 60 किलो नायट्रोजन, 60-80 किलो स्फुरद, 60-80 किलो पोचाश दालन हे मूळ खत म्हणून पुनर्लागवडीच्या वेळी आवश्यक आहे. नत्राचे दोन भाग करून उभ्या पिकावर लावणीनंतर 30 आणि 55 दिवसांनी टॉप ड्रेसिंगच्या स्वरूपात फवारणी करावी. नत्र लागवडीनंतर एक महिन्याने व दुसरे 50 दिवसांनी द्यावे. सिमला मिरचीला लागवडीपासून ते लवकर वाढण्यापर्यंत नियमितपणे भरपूर पाणी लागते.  फुले व फळांना नियमित पाणी द्यावे. नियमित एक आठवड्याच्या अंतराने पाणी द्यावे.