Maharashtra Breaks 34-Year Rainfall Record: महाराष्ट्रात पावसाने मोडला 34 वर्षांचा विक्रम; राज्यात 1990 नंतर प्रथमच 844% जास्त पाऊस

महाराष्ट्रात 1990 नंतर सर्वाधिक पाऊस (Maharashtra Rainfall) पडला, सरासरीपेक्षा 844% जास्त पाऊस पडला. पुण्यात सहा दशकांहून अधिक काळातील सर्वाधिक पाऊस पडला. आयएमडीने सतत पाऊस पडण्याचा अंदाज (IMD Weather Alert) वर्तवला आहे आणि भूस्खलन (Maharashtra Landslide) आणि पिकांच्या नुकसानीचा (Agriculture Damage) इशारा दिला आहे. महिना संपण्यास अजून एक आठवडा बाकी आहे. त्यामुळे या आठवड्यातसुद्धा ही स्थिती अशीच राहिली तर, या महिन्यातील पर्जन्यमान मान्सूनपूर्व पावसाचा (Pre-Monsoon Showers) नवा विक्रम स्थापीत करेन. विशेष उल्लेखनीय असे की, मे महिना हा उन्हाळ्याचा महिना म्हणून ओळखला जातो. या महिन्यात रणरणते ऊन आणि उकाडा, पाणीटंचाई, तीव्र उष्णतेची लाट अशी स्थिती पाहायला मिळते. यंदाचे वर्ष मात्र त्यास पूर्णपणे अपवाद ठरले आहे. ऐन उन्हाळ्यात श्रावण महिन्यासारखा पाऊस येत असल्याने निसर्ग दररोज नवनवेच पैलू दाखवताना पाहायला मिळत आहे.

पावसाचा जोर कायम; जुने विक्रम मोडण्याची शक्यता

हवामान विभागाने पुढील काही दिवसांत राज्यात मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाचा इशारा दिला आहे. त्यामुळे 1990 मध्ये नोंदवलेला 99.8mm चा विक्रम पार होण्याची शक्यता आहे. राज्याच्या इतिहासातील मे महिन्याचा सर्वाधिक पावसाचा विक्रम 1918 साली 113.6mm होता. (हेही वाचा, Severe Rainfall Alert: महाराष्ट्रामध्ये आज आणि उद्या मुसळधार पावसाचा इशारा; पहा रायगड, दक्षिण कोकण, मुंबई चा हवामान अंदाज)

30 वर्षांत पहिल्यांदाच इतका मोठा मे पाऊस

गेल्या 30 वर्षांतील आकडेवारी पाहता, बहुतेक वर्षांत मे महिन्यात 10 ते 20mm पर्यंतच पाऊस झाला आहे. मात्र 2006 मध्ये 44.6mm, 1999 मध्ये 34.2mm, आणि 2021 मध्ये 47.3mm पावसाची नोंद झाली होती. 2007 ते 2014 दरम्यान मात्र प्रत्येक वर्षी 10mm पेक्षा कमी पाऊस पडला. (हेही वाचा, Cyclone Shakti Live Tracker Map on Windy: अरबी समुद्रात तयार होणारे कमी दाबाचे क्षेत्र 24 मे पर्यंत तीव्र होण्याची शक्यता; IMD कडून मुसळधार पावसाचा इशारा, जाणून घ्या Real-Time Status)

शेतीचं मोठं नुकसान, कोकणात दरडी कोसळल्या

अचानक आलेल्या मान्सूनपूर्व (प्री-मॉन्सून) पावसामुळे राज्यातील सुमारे 30,000 हेक्टर शेतीचे नुकसान झाले आहे. कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांच्या मते, चंद्रपूर, जालना, अहिल्यानगर आणि नाशिक या जिल्ह्यांत नुकसान जास्त झाले आहे. यामध्ये रब्बी मका, रब्बी ज्वारी, केळी, मूग, उडीद, पपई यांसारखी फळबागा तसेच कांदा यांसारख्या भाज्यांचे पीक बाधित झाले आहे.

कोल्हापूर, सातारा, सांगलीत दरडी कोसळल्या

या पावसामुळे कोल्हापूर, सातारा आणि सांगली जिल्ह्यांतील घाटमाथ्यावर दरड कोसळण्याच्या घटना समोर आल्या आहेत. शुक्रवारी पहाटे कोल्हापूर-गगनबावडा-तळेरे राष्ट्रीय महामार्ग 166G वर करुळ घाटात दरड कोसळली होती. सार्वजनिक बांधकाम विभागाने तत्काळ मलबा हटवून वाहतूक सुरळीत केली. दुसरी दरड भुईबावडा घाट परिसरात कोसळली.

पुणे जिल्ह्याची 123 वर्षांतील विक्रमी नोंद

पुणे जिल्ह्याने 1901 पासूनचा मे महिन्याचा सर्वाधिक पावसाचा विक्रम मोडीत काढला आहे. या महिन्यात आतापर्यंत 119.6mm पावसाची नोंद झाली असून, ही संख्या 1453% सरासरीपेक्षा जास्त आहे. यापूर्वी 1918 मध्ये 108.1mm, 1961 मध्ये 114.2mm, आणि 1960 मध्ये 104.3mm पावसाची नोंद झाली होती.

शिवाजीनगर वेधशाळेची 64 वर्षांतील सर्वाधिक नोंद

शिवाजीनगर वेधशाळेने देखील 1961 नंतरची सर्वाधिक पावसाची नोंद केली आहे. यंदाच्या मे महिन्यात आतापर्यंत 135.2mm पावसाची नोंद झाली असून, 1961 मध्ये याच ठिकाणी 148.8mm पावसाची नोंद झाली होती. सर्वाधिक मे महिन्याचा पावसाचा विक्रम 1933 मध्ये 181.6mm होता.

अरबी समुद्रातील चक्रवातामुळे वातावरणात बदल

IMD पुण्याचे वैज्ञानिक एस.डी. सनप यांनी सांगितले की, एप्रिलच्या शेवटी आणि मेच्या सुरुवातीला महाराष्ट्रात तापमान अतिशय जास्त होते. त्यामुळे विजांच्या कडकडाटासह वादळी पावसाचे अनुकूल वातावरण निर्माण झाले. अरबी समुद्रातून भरपूर प्रमाणात ओलावा येत होता. प्रारंभी काही ठिकाणीच वादळाचा पाऊस पडत होता, पण गेल्या आठवड्यात त्याचे प्रमाण आणि व्याप मोठ्या प्रमाणात वाढले.

चक्रवाती परिस्थितीमुळे पाऊस आणखी काही दिवस कायम

या हवामान बदलाला अरबी समुद्रात तयार झालेली चक्रवाती स्थिती कारणीभूत आहे. ती आता एक नीटसंठारित कमी दाबाचं क्षेत्र बनलं असून, अजूनही ओलावा महाराष्ट्रात आणत आहे. या प्रणालीमुळे पावसाची शक्यता पुढील चार ते पाच दिवस टिकून राहणार असल्याचे IMD ने स्पष्ट केले. हे अजूनही पूर्वमोसमी (pre-monsoon) पावसाचेच दिवस आहेत, कारण केरळमध्ये अद्याप मान्सून दाखल झालेला नाही.

राज्य आणि जिल्ह्याच्या पावसाच्या आकडेवारीत फरक का?

राज्याच्या पावसाची आकडेवारी पाहता ती पुण्याच्या तुलनेत कमी का दिसते, याचे कारण IMD च्या area-weighted calculation पद्धतीत आहे. महाराष्ट्रात चार उपविभाग आहेत — कोकण-गोवा, मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भ. प्रत्येक उपविभागाच्या भौगोलिक क्षेत्रानुसार सरासरी पावसाचा हिशेब लावला जातो.

IMD च्या अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले की, 'एका ठिकाणी 100mm पेक्षा जास्त पाऊस पडला तरी संपूर्ण राज्याच्या सरासरीत तो आकडा मोठ्या क्षेत्रात वितळतो, त्यामुळे तो कमी वाटतो. ही पद्धत राज्यव्यापी आकडेवारी अचूक ठेवण्यासाठी वापरली जाते.'

(Social media brings you the latest breaking news, viral news from the world of social media including Twitter, Instagram and YouTube. The above post is embedded directly from the user's social media account. This body of content has not been edited or may not be edited by Latestly staff. Opinions appearing on social media posts and the facts do not reflect the opinions of Latestly, and Latestly assumes no responsibility for the same.)