Marriage and Dementia Risk: विवाहित लोकांना डिमेंशियाचा धोका जास्त; नवीन अभ्यासात धक्कादायक दावा

‘लग्न’ (Marriage) हे खरोखरच आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे? आतापर्यंत आपण असे मानत आलो आहोत की, विवाहित लोक एकटेपणापासून दूर राहतात, जोडीदारासोबत चांगली जीवनशैली अंगिकारतात, मुलांमध्ये हसत-खेळत राहतात आणि त्यामुळे परिणामी त्यांचे आरोग्यही चांगले राहते. पण अलिकडच्या एका संशोधनाने या सामान्य समजुतीला पूर्णपणे हादरवून टाकले आहे. अमेरिकेतील 'फ्लोरिडा स्टेट युनिव्हर्सिटी'च्या संशोधकांनी केलेल्या या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की, विवाहित लोकांना डिमेंशियाचा (Dementia) धोका जास्त असतो. या एका नव्या अभ्यासाने विवाह आणि डिमेंशिया यांच्यातील संबंधाबाबत नवीन दृष्टिकोन समोर आणला आहे.

हा अभ्यास अल्जाइमर अँड डिमेंशिया या नियतकालिकेत प्रसिद्ध झाला असून, यात असे सुचवण्यात आले आहे की, विवाहित व्यक्तींना अविवाहित, विधुर किंवा घटस्फोटीत व्यक्तींच्या तुलनेत डिमेंशिया, विशेषतः अल्जाइमर आणि लेवी बॉडी डिमेंशिया, होण्याचा धोका जास्त असू शकतो. हा निष्कर्ष पारंपरिक समजुतीला आव्हान देतो, ज्यामध्ये विवाहाला मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी संरक्षक मानले जाते. या अभ्यासात 24,000 हून अधिक अमेरिकन वृद्धांचा (सरासरी वय 71.8 वर्षे) 18 वर्षांचा डेटा तपासण्यात आला.

आश्चर्यकारकपणे, यामध्ये असे आढळले की, अविवाहित व्यक्तींमध्ये डिमेंशिया होण्याचा धोका विवाहित व्यक्तींच्या तुलनेत सुमारे 50% कमी आहे. हे निष्कर्ष वय, लिंग, शिक्षण, नस्ल, नैराश्य, दीर्घकालीन आजार आणि अनुवांशिक जोखीम (जसे की APOE ε4 जीन) यासारख्या घटकांचा विचार केल्यानंतरही कायम राहिले. विशेषतः, अल्जाइमर आणि लेवी बॉडी डिमेंशिया यांसारख्या आजारांचा धोका विवाहित लोकांमध्ये जास्त आढळला. यापूर्वी 2017 मध्ये झालेल्या एका अभ्यासाने उलट दावा केला होता, की विवाहामुळे सामाजिक समर्थन आणि निरोगी जीवनशैलीमुळे डिमेंशिया कमी होतो. पण हा नवा अभ्यास वेगळा दृष्टिकोन मांडतो.

हा अभ्यास फ्लोरिडा स्टेट युनिव्हर्सिटी कॉलेज ऑफ मेडिसिन आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ मॉन्टपेलियर यांनी संयुक्तपणे केला. त्यांनी नेशनल अल्जाइमर कोऑर्डिनेटिंग सेंटरच्या डेटाचा वापर करून विवाहित, विधुर, घटस्फोटीत आणि कधीही विवाह न केलेल्या व्यक्तींच्या डिमेंशिया जोखमाची तुलना केली.अभ्यासकांनी याची काही कारणेही सुचवली आहेत, जी या निष्कर्षांचे स्पष्टीकरण देऊ शकतात. अविवाहित व्यक्ती, मग त्या विधुर असोत, घटस्फोटीत असोत किंवा कधीही विवाह न केलेल्या असोत, यांचे सामाजिक नेटवर्क जास्त विस्तृत असते. ते मित्र, शेजारी आणि समुदायाशी अधिक जोडलेले असतात, जे मेंदूसाठी उत्तेजन देणारे असते. काही अभ्यास असे दर्शवतात की, अविवाहित व्यक्ती निरोगी सवयी, जसे की नियमित व्यायाम किंवा संतुलित आहार, अधिक पाळतात. याउलट, विवाहित व्यक्तींना काहीवेळा वैवाहिक तणाव, जोडीदाराची काळजी घेण्याचा भार किंवा कौटुंबिक जबाबदाऱ्यांमुळे दीर्घकालीन तणावाचा सामना करावा लागतो. हा तणाव मेंदूच्या आरोग्यावर परिणाम करू शकतो, विशेषतः वृद्धत्वात. (हेही वाचा: Screen Addiction: स्क्रीन अ‍ॅडिक्शन म्हणजे काय? आणि ती कशी टाळावी?)

अजून एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे निदानाचा पैलू. विवाहित व्यक्तींच्या जोडीदाराला त्यांच्या वागण्यातील बदल, जसे की विसरभोळेपणा किंवा गोंधळ, लवकर लक्षात येऊ शकतात. यामुळे विवाहित व्यक्तींचे डिमेंशिया निदान लवकर होऊ शकते, ज्यामुळे आकडेवारीत त्यांची जोखीम जास्त दिसते. अविवाहित व्यक्ती, ज्यांच्याकडे असा जवळचा निरीक्षक नसतो, त्यांचे निदान उशिरा होऊ शकते, ज्यामुळे त्यांचा जोखीम कमी दिसून येते. पण हा अभ्यासाने यासाठी नियंत्रित चाचण्या केल्या, आणि तरीही निष्कर्ष तसेच राहिले.

(Social media brings you the latest breaking news, viral news from the world of social media including Twitter, Instagram and YouTube. The above post is embedded directly from the user's social media account. This body of content has not been edited or may not be edited by Latestly staff. Opinions appearing on social media posts and the facts do not reflect the opinions of Latestly, and Latestly assumes no responsibility for the same.)