No Compromise On Sleep: चांगल्या आरोग्यासाठी झोपेशी तडजोड करू नका, अपुऱ्या झोपेमुळे 'या' गोष्टींवर होऊ शकतो परिणाम; नव्या अभ्यासातून खुलासा

No Compromise On Sleep: अपुरी झोप (Insufficient Sleep) आपल्याला केवळ थकवा देत नाही तर आपल्या भावनिक कार्यावर देखील परिणाम करू शकते. तसेच सकारात्मक मूड कमी करू शकते आणि आपल्याला चिंता लक्षणांचा धोका वाढू शकतो, असा धक्कादायक खुलासा एका नव्या अभ्यासात समोर आला आहे. सायकोलॉजिकल बुलेटिन जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासात अपुऱ्या झोपेच्या मनःस्थितीवर 50 वर्षांपेक्षा जास्त संशोधन करण्यात आले आहे. मॉन्टाना स्टेट युनिव्हर्सिटीच्या पीएचडी, प्रमुख लेखिका कारा पामर (Cara Palmer) यांनी सांगितले की, 30 टक्क्यांहून अधिक प्रौढ आणि 90 टक्क्यांपर्यंत किशोरवयीनांना पुरेशी झोप मिळत नाही.

पामर यांनी सांगितले की, झोपेपासून वंचित असलेल्या समाजातील भावनांवर झोपेच्या नुकसानाचा परिणाम मोजणे हे मानसिक आरोग्याला चालना देण्यासाठी महत्वाचे आहे. हा अभ्यास आजपर्यंतच्या प्रायोगिक झोपेचे आणि भावनांच्या संशोधनातील सर्वात व्यापक संश्लेषणाचे प्रतिनिधित्व करतो आणि दीर्घकाळ जागरण, कमी झोप व रात्रीचे जागरण यांचा मानवी भावनिक कार्यावर विपरीत परिणाम होत असल्याचे भक्कम पुरावे प्रदान करतो. (हेही वाचा -Sleep Tips: रात्रीच्या वेळी झोप येत नाही? फॉलो करा 'या' सोप्प्या टीप्स)

या टीमने एकूण 5,715 सहभागींचा समावेश असलेल्या पाच दशकांतील 154 अभ्यासांमधील डेटाचे विश्लेषण केले. त्या सर्व अभ्यासांमध्ये, संशोधकांनी सहभागींची झोप एक किंवा अधिक रात्री व्यत्यय आणली. काही प्रयोगांमध्ये, सहभागींना दीर्घकाळ जागृत ठेवण्यात आले. इतरांमध्ये, त्यांना नेहमीपेक्षा कमी झोपण्याची परवानगी होती आणि इतरांमध्ये ते रात्रभर वेळोवेळी जागे होते.

प्रत्येक अभ्यासामध्ये सहभागींचा स्व-रिपोर्ट केलेला मूड, भावनिक उत्तेजनांना त्यांचा प्रतिसाद आणि नैराश्य आणि चिंता लक्षणांचे उपाय यावर निरीक्षण करण्यात आले. एकूणच, संशोधकांना असे आढळून आले की झोपेच्या तीनही प्रकारांमुळे सहभागींमध्ये आनंद आणि समाधान यासारख्या सकारात्मक भावना कमी झाल्या. तसेच जलद हृदय गती आणि चिंता यासारख्या चिंता लक्षणांमध्ये वाढ झाली. (हेही वाचा -Bappi Lahiri यांचं निधन जीवघेण्या Obstructive Sleep Apnea आजारामुळे; जाणून घ्या काय आहे हा आजार!)

पामर यांनी पुढे सांगितले की, आम्हाला असेही आढळले की झोप कमी झाल्यामुळे चिंतेची लक्षणे वाढतात आणि भावनिक उत्तेजनांना प्रतिसाद म्हणून उत्तेजना कमी होते. हे निष्कर्ष दुःख, चिंता आणि तणाव यासारख्या नकारात्मक भावनांसाठी निराशाजनक लक्षणांसाठी थोड्या फार प्रमाणात सुसंगत होते. तथापी, अभ्यासाची मर्यादा अशी आहे की बहुतेक सहभागी तरुण प्रौढ होते. त्यांचे सरासरी वय 23 होते. संशोधकांच्या मते, वेगवेगळ्या वयोगटातील लोकांवर झोप कमी होण्याचा कसा परिणाम होतो हे समजून घेण्यासाठी भविष्यातील संशोधनामध्ये अधिक वैविध्यपूर्ण वयोगटातील नमुना समाविष्ट केला पाहिजे.

पामर यांनी सांगितले की, मोठ्या प्रमाणात झोपेपासून वंचित असलेल्या समाजात वैयक्तिक आणि सार्वजनिक आरोग्यासाठी या संशोधनाचे परिणाम महत्त्वपूर्ण आहेत. झोपेच्या कमतरतेचा धोका असलेल्या उद्योग आणि क्षेत्रांनी जसे की, पायलट आणि ट्रक ड्रायव्हर्स यांनी झोपेला प्राधान्य देणारी धोरणे विकसित केली पाहिजेत. तसेच उत्तम आरोग्यासाठी झोपेला प्राधान्य दिले पाहिजे.