Ratan Tata Visionary Leader: रतन टाटा, कारकीर्द आणि व्यक्तीमत्त्वाचे पैलू

टाटा सन्सचे (Tata Sons) मानद अध्यक्ष रतन टाटा (Ratan Tata) यांचे 9 ऑक्टोबर रोजी वयाच्या 86 व्या वर्षी निधन झाले. ज्यामुळे भारतातील सर्वात प्रतिष्ठित उद्योग व्यवसायातील (Indian Industry) नेतृत्वापैकी एक अशा एका युगाचा अंत झाला. नेतृत्व, विनम्रता आणि परोपकारासाठी ओळखले जाणारे टाटा यांनी टाटा समूहाचे (Tata Group) जागतिकीकरण आणि भारतीय स्टार्टअप परिसंस्था या दोन्हींमध्ये दिलेले योगदान येणाऱ्या पिढ्यांसाठी स्मरणात राहील. त्यांच्या निधनानंतर त्यांच्या व्यक्तीमत्त्वाबद्दल अनेक गोष्टी पुढे येत आहेत. त्यातीलच या खास 10 गोष्टी आपणास माहित आहेत काय?

रतन टाटा यांच्याबद्दल

1991 ते 2012 या काळात टाटा सन्सचे अध्यक्ष असताना रतन टाटा यांनी टाटा समूहाच्या विस्ताराचे नेतृत्व केले, ज्यामुळे ते 100 हून अधिक देशांमध्ये कार्यरत असलेले जागतिक शक्तीस्थान बनले. पूर्णपणे निवृत्त होण्यापूर्वी 2016 मध्ये ते तात्पुरते अंतरिम अध्यक्ष म्हणून परत आले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली टाटा सन्सने मार्च 2024 रोजी संपणाऱ्या आर्थिक वर्षापर्यंत 165 अब्ज डॉलर्सची कमाई केली. (हेही वाचा, Ratan Tata Help BCCI: जेव्हा कठीण काळात बीसीसीआयला रतन टाटांनी दिली साथ, तेव्हा आयपीएलबाबत उचलले 'हे' मोठे पाऊल)

नवप्रवर्तकांना मार्गदर्शक

टाटा हे केवळ एक मोठे कॉर्पोरेटच नव्हते तर ओलाचे भाविश अग्रवाल आणि इन्फोसिसचे एन. आर. नारायण मूर्ती यांच्यासह अनेक उदयोन्मुख उद्योजक आणि उद्योगपतींचे मार्गदर्शकही होते. त्यांचा प्रभाव पारंपारिक व्यवसाय क्षेत्रांच्या पलीकडेही विस्तारला, कारण त्यांनी भारताच्या वाढत्या स्टार्टअप दृश्याचे पोषण करण्यास मदत केली, जो आता जगातील तिसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा देश आहे. (हेही वाचा, Ratan Tata यांना होता 'हा' गंभीर आजार; हळूहळू सर्व अवयव झाले निकामी, काय आहेत या आजाराची लक्षणे? जाणून घ्या)

स्टार्टअप परिसंस्थेवर लक्षणीय छाप

टाटा समूह म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या जवळपास 45 कंपन्यांमधील गुंतवणुकीने स्टार्टअप परिसंस्थेवर लक्षणीय छाप सोडली आहे. विशेष म्हणजे, त्यांनी 2016 मध्ये टीबॉक्सला पाठिंबा दिला आणि कंपनीचे संस्थापक कौशल डुगर यांनी टाटाच्या पाठिंब्याचे श्रेय त्याच्या यशाला दिले. त्याच्या गुंतवणुकीच्या धोरणांमुळे लेन्सकार्टकडून 28X परतावा आणि अपस्टॉक्सकडून आश्चर्यकारक 23,000% परतावा यासह लक्षणीय परतावा मिळाला आहे. यावर्षी सार्वजनिक झालेल्या ओला इलेक्ट्रिक आणि फर्स्टक्राईमधूनही त्यांना मोठा फायदा झाला.

100 हून अधिक देशांमध्ये कार्यविस्तार

दोन दशकांहून अधिक काळ टाटा सन्सचे नेतृत्व करणाऱ्या टाटा यांनी समूहाला जागतिक पॉवरहाऊसमध्ये रूपांतरित करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली, टाटा समूहाने 100 हून अधिक देशांमध्ये आपले कार्य विस्तारले आणि ऑटोमोटिव्ह, पोलाद, तंत्रज्ञान आणि ग्राहकोपयोगी वस्तू यांसारख्या क्षेत्रात उल्लेखनीय वाढ केली. त्यांच्या चपखल व्यावसायिक कौशल्यासाठी आणि सामाजिक उत्तरदायित्वासाठी अतूट बांधिलकीसाठी ओळखले जाणारे टाटा असंख्य उद्योजक आणि नवोदितांचे मार्गदर्शक होते. ओला आणि टीबॉक्स सारख्या स्टार्टअप्समधील त्यांच्या गुंतवणुकीने भारताच्या वाढत्या स्टार्टअप इकोसिस्टमला चालना देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.

त्यांच्या व्यावसायिक कामगिरीच्या पलीकडे, टाटा एक समर्पित परोपकारी देखील होते. त्यांनी टाटा ट्रस्टची स्थापना केली, ज्यांचा टाटा सन्समध्ये मोठा हिस्सा आहे आणि ते शिक्षण, आरोग्य सेवा आणि ग्रामीण विकास यासह विविध सामाजिक कारणांवर लक्ष केंद्रित करतात.

टाटा यांचा भारतीय उद्योगातील योगदान, त्यांचे परोपकारी प्रयत्न आणि नवनिर्मितीच्या सामर्थ्यावर त्यांचा अढळ विश्वास यासाठी त्यांचा वारसा स्मरणात राहील. त्यांच्या जाण्याने एका युगाचा अंत झाला आहे, परंतु त्यांची दूरदृष्टी आणि प्रेरणा व्यावसायिक नेत्यांच्या भावी पिढ्यांना मार्गदर्शन करत राहील.