Swami Swaroopanand Saraswati Passes Away: द्वारकाशारदा पीठाचे शंकराचार्य स्वामी स्वरूपानंद सरस्वती यांचे निधन; वयाच्या 99 व्या वर्षी घेतला अखेरचा श्वास

देशातील चार प्रमुख पीठांपैकी एक असलेल्या द्वारकाशारदा पीठाचे शंकराचार्य स्वामी स्वरूपानंद सरस्वती (Shankaracharya Swami Swaroopanand Saraswati) यांचे निधन झाले आहे. मध्य प्रदेशातील नरसिंगपूर येथील झोतेश्वर मंदिरात त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. स्वामी 99 वर्षांचे होते आणि अनेक दिवसांपासून आजारी होते. नुकताच 3 सप्टेंबर रोजी त्यांनी त्यांचा 99 वा वाढदिवस साजरा केला. हरियाली तीजच्या दिवशी त्यांचा जन्मदिवस साजरा केला जातो. ते द्वारकेचे शारदा पीठ आणि ज्योतिर्मठ बद्रीनाथचे शंकराचार्य होते. शंकराचार्यांनी राम मंदिराच्या उभारणीसाठी प्रदीर्घ कायदेशीर लढा दिला. स्वातंत्र्य चळवळीतही भाग घेतला. स्वरूपानंद सरस्वती हे हिंदूंचे सर्वात मोठे धार्मिक नेते मानले जात होते.

शेवटच्या क्षणी शंकराचार्यांचे अनुयायी आणि शिष्य त्यांच्या जवळ होते. त्यांच्या मृत्यूची माहिती मिळताच आजूबाजूच्या परिसरातील भाविकांची गर्दी आश्रमाकडे येऊ लागली. स्वामी स्वरूपानंद सरस्वती यांचा जन्म मध्य प्रदेश राज्यातील सिवनी जिल्ह्यातील दिघोरी गावात एका ब्राह्मण कुटुंबात झाला. आई-वडिलांनी त्यांचे नाव पोथीराम उपाध्याय ठेवले. वयाच्या नवव्या वर्षी त्यांनी घर सोडले आणि धर्माची यात्रा सुरू केली.

यादरम्यान ते उत्तर प्रदेशातील काशीलाही पोहोचले. 1942 च्या या काळात वयाच्या अवघ्या 19 व्या वर्षी ते क्रांतिकारी संन्यासी म्हणून प्रसिद्ध झाले. त्यावेळी देशात इंग्रजांपासून स्वातंत्र्य लढा चालू होता. स्वामी स्वरूपानंद हे 1950 मध्ये दांडी संन्यासी बनवले आणि 1981 मध्ये त्यांना शंकराचार्य ही पदवी मिळाली. 1950 मध्ये ज्योतिषपीठाचे ब्रह्मलिन शंकराचार्य स्वामी ब्रह्मानंद सरस्वती यांच्याकडून त्यांनी दंड-संन्यासाची दीक्षा घेतली आणि ते स्वामी स्वरूपानंद सरस्वती म्हणून ओळखले जाऊ लागले.

राजकारणातही ते सक्रिय होते. सर्वच मुद्द्यांवर अनेकदा सरकारविरोधात आवाज उठवत असे. परराष्ट्र मंत्री सुषमा स्वराज इराण दौऱ्यावर असताना सुषमा यांनी डोके झाकले होते. हिजाबचा ट्रेंड असल्याने त्यांनाही तेच करावे लागले. शंकराचार्यांनी याला विरोध केला. राजकारणातही त्यांचा वावर होता. अनेक मुद्द्यांवर त्यांनी सरकारविरोधात आवाज उठवला आहे. परराष्ट्र मंत्री सुषमा स्वराज इराण दौऱ्यावर असताना त्यांनी आपले डोके झाकले होते. तिथे हिजाबचा ट्रेंड असल्याने त्यांना तसे करावे लागले. शंकराचार्यांनी याला कडाडून विरोध केला होता.