Monsoon | (File Image)

Monsoon Update June 2025: सुमारे दोन आठवड्यांच्या विरामानंतर, नैऋत्य मान्सून (Southwest Monsoon 2025) गुरुवारपासून पुन्हा सक्रिय होण्याची अपेक्षा आहे, असे भारतीय हवामानशास्त्र विभाग (IMD) ने म्हटले आहे. आपल्या ताज्या बुलेटिनमध्ये, IMD ने 12 जून ते 15 जून दरम्यान दक्षिण द्वीपकल्पीय भारतातील काही भागात मुसळधार ते अतिमुसळधार पाऊस पडण्याची आणि या काळात काही ठिकाणी अत्यंत मुसळधार पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तवली आहे. संस्थेने वर्तवलेल्या हवामान अंदाजानुसार (India Weather Forecast) 13 आणि 14 जून रोजी कोकण आणि गोव्यात मुसळधार पावसाचा अंदाजही जारी केला आहे. त्याच वेळी, वायव्य भारतात, विशेषतः पश्चिम राजस्थानमध्ये, गुरुवारपर्यंत उष्णतेच्या लाटेची परिस्थिती कायम राहण्याची अपेक्षा आहे. तथापि, त्यानंतर उष्णतेचे प्रमाण हळूहळू कमी होण्याची शक्यता आहे.

नऊ वर्षात प्रथमच मान्सूनचे लवकर आगमन

मान्सूनने 2009 नंतर भारतीय मुख्य भूमीत सर्वात आधी प्रवेश केला आणि 24 मे रोजी केरळमध्ये आगमन केले, जे 1 जून रोजी सुरू होण्याच्या सामान्य आठवड्यापूर्वी होते. या लवकर आगमनामुळे मे 2025 मध्ये विक्रमी पावसाची पातळी वाढली, जो 1901 नंतर भारतातील सर्वात जास्त पाऊस असलेला मे महिना होता, ज्यामध्ये देशभरात सरासरी 126.7 मिमी पाऊस पडला. दरम्यान, मान्सूनची प्रगती 29 मे च्या सुमारास थांबली, ज्यामुळे तात्पुरती थांबली. आता, आयएमडीला क्रियाकलाप पुन्हा सुरू होण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे प्रमुख क्षेत्रांमध्ये मोठ्या प्रमाणात पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. (हेही वाचा, Maharashtra Weather Forecast: मान्सून पुन्हा सक्रीय होण्याची चिन्हे, मुसळधार पाऊस अपेक्षीत; जाणून घ्या हवामन अंदाज)

दीर्घकालीन सरासरी पावसाचा अंदाज

देशाच्या कृषी आणि उत्पादन क्षेत्रांसाठी मान्सूनचा पाऊस महत्त्वाचा आहे. नैऋत्य मान्सून 2025 मध्ये दीर्घकालीन सरासरी (LPA) 106% पाऊस पडण्याचा अंदाज आहे, जो आयएमडीच्या एप्रिलच्या 105% च्या अंदाजापेक्षा थोडा जास्त आहे. संपूर्ण भारतातील हंगामी पावसाचा एलपीए 868.6 मिमी आहे.

प्रादेशिक मान्सूनचा अंदाज (जून-सप्टेंबर 2025)

मासिक अंदाजांच्या बाबतीत, आयएमडी जून 2025 मध्ये सामान्यपेक्षा जास्त पाऊस पडण्याची अपेक्षा करतो, म्हणजेच दीर्घकालीन सरासरीच्या 108% पेक्षा जास्त. जुलै महिन्यातील पावसाचा अंदाज जूनच्या शेवटच्या आठवड्यात जारी केला जाईल.

आतापर्यंत, भारतात मान्सून हंगामाच्या सुरुवातीच्या काळात जास्त पाऊस पडला आहे, जो खरीप पिकांच्या पेरणीसाठी सकारात्मक अंदाज दर्शवितो. चांगला मान्सून थेट कृषी उत्पादकतेला आधार देतो, जो लाखो भारतीयांसाठी उपजीविकेचा मुख्य स्रोत आहे.

दरम्यान, आयएमडीच्या आकडेवारीवरून असेही दिसून येते की 2022 आणि 2024 मध्ये मान्सूनची सुरुवात नेहमीपेक्षा लवकर, अनुक्रमे 29 मे आणि 30 मे रोजी झाली. 2005 पासून, आयएमडी केरळमध्ये मान्सूनच्या आगमनाच्या तारखेचे ऑपरेशनल अंदाज जारी करत आहे आणि 20 पैकी 19 वर्षांत अचूक अंदाज देण्यात आले आहेत, 2015 हा एकमेव अपवाद होता. देशाच्या बहुतेक भागात सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडेल असे अंदाज वर्तवण्यात आल्याने, 2025 चा मान्सून हंगाम शेती आणि जलसंपत्तीसाठी फायदेशीर ठरत आहे.