Fans Inverted in Parliament: भारतीय संसद भवनात उलटे पंखे का लावण्यात आले आहेत? जाणून घ्या त्यामागचं रोचक कारण
सेंट्रल हॉलचा घुमट संपूर्ण संसदेचा केंद्रबिंदू आहे. अशा परिस्थितीत पंखे लावण्याची वेळ आली तेव्हा कमाल मर्यादा खूप जास्त होती, त्यामुळे पंखे बसवणे कठीण होत होते.
Fans Inverted in Parliament: आपल्या सर्वांच्या घरात पंखा म्हणजेच फॅन नक्कीच असतील. हे पंखे आपल्याला थंड हवा देतात. तुमच्या घरात हे पंखे कसे बसवले आहेत, असा प्रश्न जर तुम्हाला कोणी विचारला तर तुम्हाला वाटेल की, हा काय प्रकार आहे? पंखे छतापासून खालच्या दिशेने लटकलेले आहेत हे उघड आहे. पण तुम्हाला माहीत आहे का की, भारताच्या संसदेत (Parliament House) पंखे उलटे बसवण्यात आले आहेत. म्हणजेच पंखे जमिनीपासून छतापर्यंत जोडलेले आहेत. हे ऐकून कदाचित तुम्हाला आश्‍चर्य वाटले, पण हे खरे आहे. यामागील कारणही खूप रंजक आहे, चला तर मग जाणून घेऊया संसद भवनातील उलट्या पंख्यासंदर्भात. संसद भवनाची पायाभरणी 1921 मध्ये झाली. संसद भवनाच्या सेंट्रल हॉलचे कोणतेही चित्र किंवा व्हिडिओ पाहिल्यास तेथे उलटे पंखे असल्याचे तुमच्या लक्षात येईल. 21 फेब्रुवारी 1921 रोजी ड्यूक ऑफ कॅनॉटने संसद भवनाची पायाभरणी केली होती. संसद भवनाची रचना करण्याची जबाबदारी प्रसिद्ध वास्तुविशारद सर एडविन लुटियन्स आणि सर हर्बर्ट बेकर यांना देण्यात आली होती.
संसद भवन बांधण्यासाठी 6 वर्षे लागली. इमारत तयार झाल्यानंतर, 18 जानेवारी 1927 रोजी भारताचे तत्कालीन गव्हर्नर जनरल लॉर्ड इर्विन यांच्या हस्ते तिचे उद्घाटन करण्यात आले. संसद भवनाची अनेक वैशिष्ट्ये आहेत, ज्यामुळे त्याची रचना खूप वेगळी आहे. त्यापैकी एक म्हणजे त्याच्या मध्यवर्ती हॉलमध्ये जमिनीवर बसवलेला सीलिंग फॅन. (वाचा - Mulayam Singh Yadav's Daughter-In-Law To Joins BJP Today: मुलायम सिंह यांच्या सुनबाई अपर्णा सिंह यादव यांचा भाजप प्रवेश, समाजवादी पक्षाला धक्का)
संसदेत पंखे उलटे का आहेत?
तज्ज्ञांच्या मते, जेव्हा संसद भवन बांधले गेले तेव्हा त्याचा घुमट खूप उंच बनवण्यात आला होता. सेंट्रल हॉलचा घुमट संपूर्ण संसदेचा केंद्रबिंदू आहे. अशा परिस्थितीत पंखे लावण्याची वेळ आली तेव्हा कमाल मर्यादा खूप जास्त होती, त्यामुळे पंखे बसवणे कठीण होत होते. लांबलचक काठ्यांद्वारे पंखे बसवण्याचेही प्रयत्न झाले, मात्र प्रकरण काही मिटले नाही. यानंतर मध्यवर्ती सभागृहाच्या छताची उंची लक्षात घेऊन स्वतंत्र खांब बसविण्यात आले. मग त्यावर उलटे पंखे बसवण्यात आले, जेणेकरून हॉलच्या प्रत्येक कोनाकोपऱ्यात हवा पोहोचू शकेल. तेव्हापासून हे पंखे अशाच प्रकारे बसवण्यात आले आहेत. संसद भवनाची ऐतिहासिकता जपण्यासाठी कोणतेही बदल करण्यात आलेले नाहीत. त्यामुळेचं आजही येथे उलटे पंखे लावले जातात.
संसदेची नवीन इमारत -
विशेष म्हणजे, भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Narendra Modi) यांनी 10 डिसेंबर 2020 रोजी भारतीय संसदेच्या नवीन इमारतीची पायाभरणी केली. नवीन संसद भवन विद्यमान संसद भवनाजवळ बांधण्याचा प्रस्ताव आहे. माहितीनुसार, ही त्रिकोणी इमारत असेल तर विद्यमान संसद भवन गोलाकार आहे.
संसदेची नवीन इमारत का बांधली जात आहे?
मिळालेल्या माहितीनुसार, संसदेच्या वाढत्या कामकाजामुळे नवीन इमारतीची गरज भासू लागली होती. विद्यमान संसद भवनात जागा आणि अत्याधुनिक सुविधांची व्यवस्था नाही. अशा परिस्थितीत नवीन संसद स्थापन करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. या संपूर्ण प्रकल्पाचे बांधकाम क्षेत्र 64,500 चौरस मीटर असेल, जे सध्याच्या संसद भवनापेक्षा 17,000 चौरस मीटर अधिक आहे. सध्याचे संसद भवन हे देशाच्या ऐतिहासिक वारशांपैकी एक आहे. त्यामुळे जेव्हा तुम्हाला संधी मिळेल तेव्हा दिल्लीला जा आणि संसद भवन पहा. तिथे तुम्हाला अनेक रंजक गोष्टी समजतील आणि तेथील सुंदर वास्तुविशारदही पाहायला मिळतील.