Afghanistan-Taliban Conflict: तालिबानने अफगाणिस्थान ताब्यात घेतल्यानंतर आता तेथील विमानतळावर चीनची नजर, भारताची वाढली चिंता
जे भारताच्या (India) सुरक्षेसाठी हानिकारक ठरू शकते.
तालिबानने (Taliban) युद्धग्रस्त देश ताब्यात घेतल्यापासून चीन (China) अफगाणिस्तानमधील (Afghanistan) बाग्राम एअर फोर्स (Bagram Air Force) बेससह हवाई तळांवर नियंत्रण ठेवण्याचा विचार करत आहे. जे भारताच्या (India) सुरक्षेसाठी हानिकारक ठरू शकते. या संदर्भात चिंता व्यक्त करताना तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, भारताला दक्षिणपूर्व आशियापासून दूर ठेवण्याचा हा एक प्रयत्न असू शकतो. जिथे चीनला पूर्ण नियंत्रण हवे आहे. अफगाणिस्तानमधील सध्याच्या घडामोडींना उत्तर देताना माजी मुत्सद्दी (Former diplomat) अनिल त्रिगुणायत (Anil Trigunayat) म्हणाले की तालिबानच्या प्रवक्त्याची नुकतीच घेतलेली मुलाखत स्पष्टपणे सांगते की तालिबानच्या नेतृत्वाखालील नवीन अफगाणिस्तान सरकारमध्ये (Government of Afghanistan) चीन त्यांचा सर्वात महत्वाचा भागीदार असेल.
त्रिगुणायत म्हणाले, चीन अमेरिकन सैन्याने अफगाणिस्तानला आर्थिकदृष्ट्या सोडून आपला बेल्ट अँड रोड (BAR) उपक्रम सुरू करून निर्माण केलेली पोकळी भरून काढण्याचा प्रयत्न करीत आहे. हे लवकरच होणार आहे, कारण तालिबानला तिथल्या विमानतळांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी कोणाची गरज आहे. बाग्राम विमानतळ हे सर्वात मोठे विमानतळ आहे आणि तांत्रिकदृष्ट्या सुसज्ज आहे, याचा अंदाज अमेरिकन लोकांनी काबूल विमानतळाऐवजी त्यांच्या शेवटच्या वापरासाठी ठेवला होता.
नवीन धोरणात्मक भागीदारी अंतर्गत, चीन आणि तालिबान दोघेही संयुक्तपणे बाग्राम विमानतळाचे व्यवस्थापन करतील कारण चीनला जेव्हा अफगाणिस्तानमध्ये त्यांच्या आर्थिक योजना वाढवतात तेव्हा त्यांना सुरक्षित विमानतळाची गरज असते. जोपर्यंत चीनने भारताच्या विरोधात पाकिस्तानला पाठिंबा दिला आहे. तिगुणायत म्हणाले की, हे बऱ्याच काळापासून वास्तव आहे, ते आताही घडत आहे. हेही वाचा Afghanistan Crisis: अराजक अफगानिस्तान, सत्तातूर तालिबान; महागाई, रिकामी तिजोरी नव्या सत्ताधीशांसमोर प्रचंड आव्हाने
जैश-ए-मोहम्मद (JEM) या दहशतवादी मसूद अझहरला वाचवण्यासाठी चीनने नेहमीच आपल्या व्हेटो पॉवरचा वापर केला आहे. प्रत्येक वेळी जेव्हा भारत त्याला आंतरराष्ट्रीय दहशतवादी घोषित करण्यासाठी काम करत होता. ते म्हणाले, आमची चिंता चीनची आहे, पाकिस्तानची नाही, जे चीनच्या हातात असलेल्या साधनासारखे आहे आणि ते भारताला दक्षिणपूर्व आशियापासून दूर ठेवण्यासाठी वापरतात.
पश्चिम आशियाचे तज्ज्ञ कमर आगा हे देखील सहमत आहेत की चीन त्याच्या आर्थिक हितसंबंधांमुळे अफगाणिस्तानमध्ये मोठी भूमिका शोधत आहे आणि शुक्रवारी स्थापन झालेल्या प्रचंड गुंतवणूकीच्या योजनांसह एका गटातील सरकारवर नियंत्रण ठेवण्याचे त्यांचे लक्ष्य आहे. आघा म्हणाले, चीनने शस्त्रे, लष्करी उपकरणे यासाठी पाकिस्तानला नेहमीच पाठिंबा दिला आहे आणि तो पाकिस्तानला आर्थिक मदत देत आहे.
आता अशी भीती व्यक्त केली जात आहे की यामुळे पाकिस्तान भारताच्या विरोधात प्रॉक्सी वॉर करण्यास प्रवृत्त होईल. जेणेकरून त्याला चीन समुद्र आणि लगतच्या भागात कोणत्याही आव्हानाला सामोरे जावे लागणार नाही. संयुक्त राष्ट्रातील माजी अमेरिकन मुत्सद्दी निक्की हॅले यांनी गुरुवारी इशारा दिला की तालिबानने युद्धग्रस्त देश ताब्यात घेतल्यानंतर अफगाणिस्तानमधील बाग्राम हवाई दलाचा तळ ताब्यात घेऊ शकतो. अमेरिकेने चीनवर बारीक लक्ष ठेवण्याची गरज आहे.