Mumbai Sessions Court On Domestic Violence: पतीने आईला वेळ, पैसा देणे कौटुंबीक हिंसाचार नव्हे, कोर्टाने फेटाळली महिलेची याचिका

पती आणि सासरच्या विरोधात केलेल्या तक्रारीवर दंडाधिकारी न्यायालयाच्या आदेशाला आव्हान देणारी महिलेची याचिका मुंबईतील सत्र न्यायालयाने (Mumbai Sessions Court) फेटाळून लावली आहे. ही याचिका फेटाळून लावताना 'आईला भावनिक आधार देणे अथवा आर्थिक मदत करणे म्हणजे कौटुंबीक हिंसाचार (Domestic Violence) झाला', असे म्हणता येणार नाही, असे कोर्टाने म्हटले आहे. दिंडोशी न्यायालयातील अतिरिक्त सत्र न्यायाधीश आशिष अयाचित यांनी महिलेची याचिका फेटाळून लावली.

महिलेचे आरोप तथ्यहीन

कोर्टाने म्हटले की, महिलेच्या आरोपांमध्ये स्पष्टता नव्हती आणि ती तिच्याविरुद्ध घरगुती हिंसाचाराची उदाहरणे दाखवण्यात अयशस्वी ठरली. 'मंत्रालय' (राज्य सचिवालय) मध्ये सहाय्यक म्हणून कार्यरत असलेल्या महिलेने पती आणि सासरच्या लोकांकडून गैरवर्तन केल्याचा आरोप करत घरगुती हिंसाचारापासून महिलांचे संरक्षण कायद्यांतर्गत तक्रार दाखल केली होती. महिलेने तिच्या पतीवर लग्नापूर्वी आईचा मानसिक आजार लपवल्याचा आरोप केला आणि कुटुंबातील छळ आणि कलहाच्या घटनांवर प्रकाश टाकण्याचा प्रयत्न केला. तथापि, न्यायालयाला महिलेचे आरोप निराधार आढळले. पतीवर आरोप करताना म्हहिलेने म्हटले की, पतीने सातत्याने आपली फसवणूक केली. आपल्या संमतीशिवाय बँक खात्यातून पैसे काढले. सातत्याने आपल्याशी क्रूर वर्तन केले. त्यामुळे आपण घटस्फोटासाठी कोर्टाकडे अर्ज दाखल केल्याचेही या महिलेने सांगितले.

घटस्फोटाचा बदला घेण्यासाठी याचिका

न्यायालयाने निरीक्षण नोंदवताना म्हटले की, महिलेची याचिका तिच्या पतीने सुरू केलेल्या घटस्फोट प्रक्रियेचा बदला आहे. घरगुती हिंसाचार कायद्यांतर्गत देखभाल आणि मदतीसाठीच्या दाव्यांचे मूल्यमापन करताना स्त्रीचे रोजगार आणि आर्थिक स्वातंत्र्य हे घटक विचारात घेण्यासारखे आहेत यावरही कोर्टाने भर दिला.

कौटुंबीक हिंसाचार म्हणजे काय?

कौटुंबीक हिंसाचार म्हणजे घनिष्ठ नातेसंबंधाच्या संदर्भात अपमानास्पद वागणूक, विशेषत: भागीदार, जोडीदार किंवा कुटुंबातील सदस्यांचा समावेश होतो. यात एका व्यक्तीने दुसऱ्यावर शक्ती आणि नियंत्रण ठेवण्यासाठी वापरलेल्या वर्तणुकीचा समावेश होतो. ज्यामुळे अनेकदा शारीरिक, भावनिक, मानसिक, लैंगिक किंवा आर्थिक नुकसान होते.

कौटुंबीक हिंसाचारामध्ये अंतर्भूत असलेले काही महत्त्वाचे मुद्दे

शारीरिक शोषण: मारणे, मुक्का मारणे, लाथ मारणे किंवा शस्त्रे वापरणे यासारख्या कृतींद्वारे शारीरिक हानी किंवा दुखापत करणे.

भावनिक अत्याचार: स्वाभीमानाला ठेच पोहोचविणे, सतत टीका, अपमान किंवा अपमान करणे.

मानसिक अत्याचार: वर्तन नियंत्रित करणे, धमकी देणे, धमक्या देणे किंवा पीडित व्यक्तीला मित्र आणि कुटुंबापासून वेगळे करणे.

लैंगिक अत्याचार: बलात्कार, लैंगिक अत्याचार, संमतीशिवाय लैंगिक कृत्ये किंवा जबरदस्ती करणे, अनैसर्गिक शारीरिक संबंध.

आर्थिक गैरव्यवहार: आर्थिक वर नियंत्रण ठेवणे, पीडित व्यक्तीला स्वतंत्रपणे काम करण्यापासून, आर्थिक निर्णय घेण्यापासून प्रतिबंधित करणे.

कौटुंबिक हिंसाचार वेगवेगळ्या स्वरूपात होऊ शकतो आणि कालांतराने वाढू शकतो, पीडितेच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी गंभीर धोका निर्माण करू शकतो. हे कोणत्याही विशिष्ट लोकसंख्याशास्त्रापुरते मर्यादित नाही आणि वय, लिंग, वंश, वांशिकता, सामाजिक आर्थिक स्थिती किंवा लैंगिक अभिमुखता याची पर्वा न करता व्यक्तींना प्रभावित करू शकते.