मावळ लोकसभा मतदारसंघ: पार्थ पवार यांच्यासमोर लोकसभा निवडणूक 2019 मध्ये विजयासाठी ही आहेत आव्हानं

Lok Sabha Elections 2019: पश्चिम महाराष्ट्रात असलेला मावळ लोकसभा मतदारसंघ (Maval Lok Sabha constituency) हा कधी नव्हे इतका चर्चेत आला आहे. संयुक्त पुरोगामी आघाडीचे महत्त्वाचे नेते शरद पवार (Sharad Pawar) यांचे नातू आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस (NCP) पक्षाचे ज्येष्ठ नेते अजित पवार (Ajit Pawar) यांचे चिरंजीव पार्थ पवार (Parth Pawar) हे या मतदारसंघातून लोकसभा निवडणूक लढवणार आहेत. उमेदवारी जाहीर झाल्यानंतर पार्थ पवार यांनी मावळ लोकसभा मतारसंघात दौरे सुरुही केले आहेत. तसे, ते उमेदवारी जाहीर होण्यापूर्वीच या मतदारसंगात संपर्क ठेऊन होते. पार्थ पवार यांच्या नावाला घराणेशाहीचे वलय आहे. त्यांच्या घराण्याचा राजकारणातील दबदबा पाहता मावळ लोकसभा मतारसंघातून ते मैदान मारतील असे कोणालाही वाटणे स्वाभाविक आहे. काही प्रमाणात त्यात तथ्यही आहे. परंतू, हे पूर्ण सत्य नाही. या मतदारसंघातून विजयश्री खेचून आणण्यास पार्थ पवार यांच्यासमोरही काही आव्हाने आहेत. या आव्हानांचा यशस्वी सामना करुन ती पेलली तर, पार्थ पवार यांचा विजय नक्की आहे. ती पेलण्यास त्यांना अपयश आले तर मात्र पार्थ पवार अडचणीत येऊ शकतात.

मावळ लोकसभा मतदारसंघातील विधानसभा मतदारसंघ आणि राजकीय स्थिती

वरील एकूण स्थिती पाहता सहज लक्षात येते की, मतदारसंघावर शिवसेना-भाजप युतीचे वर्चस्व आहे. एकट्या कर्जत विधानसभा मतदारसंघातील सुरेश लाड यांचा अपवाद वगळता उर्वरीत सर्व (5) विधासभा मतदारसंघ राष्ट्रवादी काँग्रेसकडे नाहीत. त्यामुळे पार्थ पवार यांना तळागाळातून सुरुवात करावी लागेल.

पार्थ पवार यांना कोणाचे आव्हान?

श्रीरंग बारणे हे या मतदारसंघातून विद्यमान खासदार आहेत. 2014 मध्ये झालेल्या जागावाटपात हा मतदारसंघ शिवसेनेकडे आला होता. मात्र, 2019 लोकसभा निवडणुकीसाठीच्या युतीच्या जागावाटपात शिवसेना-भाजप यापैकी हा मतदारसंघ कोणाकडे जाणार हे अद्याप स्पष्ट झाले नाही. तरीही 2014 च्या निवडणुकीत उमेदवारांना पडलेल्या मतदानाच्या आकडेवारीवर नजर टाकता त्या वेळी अपक्ष असलेले लक्ष्मण जगताप (सध्या भाजपचे विद्यमान आमदार) पार्थ पवार यांना जोरदार टक्कर देऊ शकतील. (हेही वाचा, लोकसभा निवडणूक 2019: आगोदर मतदान मगच उमेदवारी, अजित पवार यांच्याकडून डॉ. अमोल कोल्हे यांच्या उमेदवारीसाठी हटके फंडा)

मावळ लोकसभा मतदारसंघ भौगोलिक स्थान

मावळ लोकसभा मतदारसंघाचे भौगोलिक स्थान ध्यानात घेता. एकूण सहा विधानसभा मतदारसंघापैकी तिन मतदारसंघ हे रायगड जिल्ह्यातील (पनवेल, उरण, कर्जत) तर उर्वरीत तीन विधानसभा मतदारसंघ हे पुणे जिल्ह्यातील (मावळ, पिंपरी, चिंचवड) आहेत. पुण्यात राष्ट्रवादी तर, रायगडमध्ये शेतकरी कामगार पक्ष (शेकाप) प्रभावी आहे. शेकाप हा सध्या काँग्रेस-राष्ट्रवादी आघाडीत आहे. परंतू, शेकापचे एक वैशिष्ट्य असे की, शेकापची रायगड जिल्ह्यात पक्षबांधणी मजबूत आहे. जर उमेदवार शेकापचा असेल तर या पक्षाचा कार्यकर्ता आणि समर्थक मतदार त्या उमेदवाराला एकगठ्ठा मतदान करतो. मात्र, उमेदवार जर आघाडी करुन आलेला असेल, दुसऱ्या पक्षाचा असेल तर असे एकगठ्ठा मतदान होतेच असे नाही, असे राजकीय अभ्यासक सांगतात. त्यामुळे या मतदारांची एकत्र मोट बांधण्याचेही आव्हान पार्थ पवार यांना सांभाळावे लागणार आहे.

राष्ट्रवादीतील अंतर्गत गटबाजीचा फटका

या मतदारसंघाती स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये राष्ट्रवादी काँग्रेसची चांगली ताकद आहे. मात्र, नेत्यांमधील पक्षांतर्गत संघर्ष आणि मतभेत यामुळे विविध गट-तट निर्माण झाले आहेत. अशा वेळी पक्षांतर्गत वाद आणि गटतट मोडून काढत सर्वांना सोबत आणण्याचे मोठे आव्हान पार्थ पवार यांच्यासमोर असेल. अर्थात अशी गटबाजी सर्वच राजकीय पक्षांमध्ये पाहायला मिळते.

घराणेशाहीच्या आरोपाला उत्तर काय?

वरील सर्व मुद्द्यांपैकी सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे पार्थ पवार यांच्यावर घराणेशाहीचा आरोप होणार. हा आरोप वास्तवतेवर आधारलेला असल्यामुळे पवार यांना हा मुद्दा काळजीपूर्वक हाताळावा लागणार आहे. कारण, शरद पवार, सुप्रिया पवार, अजित पवार, रोहित पवार ही घरातील मंडळी आगोदरच राजकारणात असल्यामुळे पुन्हा एकदा आणखी एका पवार कुटुंबातील सदस्याला मतदान का करायचे ? हा सवाल विरोधकांसह जनताही विचारु शकते. त्यामुळे या सर्व अडचणींचा सामना पार्थ पवार यांना करावा लागणार आहे. या अडचणी आणि आव्हानांचा सामना करत योग्य तोडगा काढल्यास पार्थ पवार मावळ लोकसभा मतदारसंघातून विजय मिळवू शकतात.