मुंबईतील नागरिकांमधील तणावाची पातळी उच्च स्तरावर तर चेन्नईत कमी; अभ्यासातून खुलासा

भारतात एप्रिल आणि जून दरम्यान 8395 नागरिकांवर मानसिक आरोग्यासंबंधित तणावाबाबत एक अभ्यास करण्यात आला. त्यानुसार असे समोर आले की, मुंबईतील नागरिकांमध्ये सर्वाधिक तणावाचा स्तर दिसून आला असून तो 48 टक्के उच्च स्तरावर पोहचला आहे. हा स्तर देशातील अन्य राज्यांपेक्षा 37 टक्के अधिक होता. यामध्ये बंगळुरु, एनसीआर आणि चैन्नई यांचा समावेश असून येथील तणावाचा स्तर क्रमश: 37 टक्के, 35 टक्के आणि 23 टक्के नोंदवण्यात आला आहे.(Coronavirus Vaccine बनवल्याचा रशियाचा दावा, राष्ट्रपती व्लादिमीर पुतिन यांच्या मुलीसाठी झाला पहिल्यांदा वापर)

भारतात कोरोना व्हायरस आणि लॉकडाऊन यामुळे मानसिक आरोग्यासंदर्भात YourDost च्या माध्यमातून अभ्यास करण्यात आला होता. त्यांनी ऑनलाईन पद्धतीने हा अभ्यास केला असून यांनी गेल्या पाच वर्षात अशाच पद्धतीने दोन कोटी नागरिकांपर्यंत पोहचण्याचा प्रयत्न केला आहे. अभ्यासाच्या या तथ्यावर लक्ष जात असून लॉकडाऊनच्या सुरुवातीलाच भारतात प्रमुख मनोवैज्ञानिकावर प्रभाव पडला. या मध्ये 65 टक्के लोक हे मध्यम ते गंभीर स्वरुपातील तणावात असल्याचे दिसून आले. त्याचसोबत कोरोना व्हायरसची परिस्थिती कधी पर्यंत राहणार हा सुद्धा महत्वाचा मुद्दा होता.

अभ्यासात सहभागी झालेल्या नागरिकांनमध्ये असे दिसून आले की, तणावात 41 टक्के आणि लॉकडाऊन दरम्यान राग आणि चिडचिडेपणात 38 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. परंतु आनंदात 6 टक्क्यांनी घट झाली आहे. त्याचसोबत 59 टक्के भारतीय नागरिकांच्या वर्क-लाईफ बॅलेन्समुळे प्रभावित झाले आहेत.(Bipolar Disorder: बायपोलर डिसऑर्डर या मानसिक आजाराची लक्षणं काय? रूग्ण यातून बरा होऊ शकतो का?)

लॉकडाउनच्या सुरूवातीस, सर्व प्रतिसादकांपैकी 33% लोकांनी अत्यधिक ताणतणाव नोंदवला. जून अखेरीस ही आकडेवारी 55.3% पर्यंत वाढली होती. लॉकडाउनच्या सुरूवातीस मुख्य ताणतणाव म्हणजे 'लॉकडाउन किती काळ टिकेल', जे 'कामाचे जीवन संतुलन राखण्यास अडचण होते', 'परीक्षा पुढे ढकलणे' आणि तीन महिन्यांच्या लॉकडाउननंतर 'पगार / नोकरी जाणे अशा समस्यांचा सामना करत आहेत. दोन भारतीय कर्मचार्‍यांपैकी पाच कर्मचार्‍यांना वेतन कपातीचा सामना करावा लागत आहे.

डॉ. क्लिनिकल सायकॉलॉजिस्ट आणि हेड जिनीचे गोपीनाथ म्हणाले, “टीम मॅनेजरमध्ये ताणतणावाची पातळी जास्त असल्याचे नोंदविण्यात आले. मोठ्या संघांचे दूरस्थपणे व्यवस्थापन करण्याची कौशल्य माझ्याकडे नाही आणि आऊटपुट मोजण्यासाठी साधने नसल्याचेही ते म्हणाले. सायकोलॉजी योअरडॉस्ट मधील अधिकारी 35% वर काम करणाऱ्या व्यावसायिकांकडून - 39% - तणावाच्या पातळीत विद्यार्थ्यांनी सर्वाधिक वाढ नोंदविली. लॉकडाउन जसजशी प्रगती होत गेली तसतसे विद्यार्थ्यांनी भावनिकदृष्ट्या सर्वात वाईट फटका बसविला आणि विशेषतः राग, चिंता आणि आनंदाच्या बाबतीतही त्यांच्या भावनांमध्ये सर्वाधिक घट नोंदवली. लॉकडाऊनमुळे भावनिक उद्रेक 22% नी  वाढला आणि 11% ने घटला. टिकून राहण्यासाठी, लोक एकाधिक झुंज देणारी यंत्रणा अवलंबतात आणि मित्रांशी आणि कुटूंबाशी फोनवर बोलणे हा विद्यार्थ्यांकरिता सामना करण्याचा सर्वात लोकप्रिय मार्ग होता, तर ताण दूर करण्यासाठी कार्यरत व्यावसायिकांसाठी बातम्यांचा वापर कमी करणे हा आणखी एक मार्ग होता.